Het sociale ABC: strategieën voor verleiding

Social media zijn gericht op de wisselwerking met anderen. Ze moeten verleid worden om te luisteren en te reageren. Wie deel neemt, zal zich het spel van verleiding eigen moeten maken. Daarom maakte ik dit sociale ABC: hoe maak je je eigen verhaal Aantrekkelijk en Belangrijk en hoe bied je Context? Een pleidooi voor het schone, het goede en het ware in je sociale communicatie.

Mijn sociale ABC biedt tips voor de dagelijkse praktijk die door iedereen toegepast kunnen worden. Ze zijn dus zeker niet voorbehouden aan communicatieprofessionals en communitymanagers. Ik wil iedereen helpen zich als verhalenverteller te onderscheiden, in een stortvloed aan prikkels die op mensen afkomt. Aangezien onze zintuigen de eerste filter vormen voor prikkels, start het sociale ABC met de A van aantrekkelijkheid.

Aantrekkelijke presentatie

Iets online aantrekkelijk vinden, begint bij het oog, bij de waardering voor kleur- en ruimtegebruik. Maar ook het taalgebruik speelt een rol. Zomaar iets dumpen onder het motto ‘dan staat het er toch?’, is een belediging voor de ander, die de tijd neemt er aandacht aan te besteden. Met afbeeldingen, het opdelen van tekst in blokken en zorgvuldig taalgebruik en formuleringen, kan een hoop aandacht gewonnen worden.

Afbeeldingen zijn niet alleen prettig voor het oog, ze signaleren ook dat er tijd en aandacht besteed is aan de pagina. Bovendien vinden mensen een tekst waaraan een afbeelding is toegevoegd geloofwaardiger.

Creative commons licence

Als de afbeelding dan ook nog eens een menselijk gezicht bevat, zijn we nog alerter op het getoonde. En niet te vergeten: soms zegt een afbeelding meer dan woorden. Flickr bevat een breed assortiment aan foto’s die onder een creative commons licence gebruikt mogen worden. Dit komt meestal neer op bron- en naamsvermelding bij de foto.

Schrijven is schrappen

“Once I was a scuba diver in the sea of words, now I zip along the surface like a guy on a Jet Ski“, schreef Nicholas Carr. Over de leesrevolutie en schrijven voor het web zijn tal van goede tips en adviezen te vinden. Een aantrekkelijke tekst is in ieder geval toegankelijk voor de lezer en biedt ruimte om aan te sluiten. Probeer de lijdende vorm (‘worden’) te vermijden. En bedenk dat schrijven meestal vooral een kwestie van schrappen is.

Reacties uitlokken met een spelelement

Een spelelement geeft al snel een bijdrage iets extra’s. Sommige principes van gaming zitten nog net op de grens van wat je als professional in de dagelijkse praktijk kan doen om je verhaal aantrekkelijk te maken. Als je reacties van collega’s wilt uitlokken, is bijvoorbeeld een quiz of poll een originele vorm om je boodschap in uit te drukken.

Belangrijk maken

Voor wat je belangrijk vindt, maakt je tijd vrij. Hierbij kun je drie factoren onderscheiden: welk belang ken ik aan het medium zelf toe? Welke rol speelt het binnen mijn netwerk? En welke betekenis heeft het voor mij persoonlijk? Sleutelbegrippen hierbij zijn vertrouwen, verbinding, relevantie en macht.

Hoeveel vertrouwen krijg je?

Social media raken steeds meer ingeburgerd. Maar zijn ze ook belangrijk? Dat hangt deels af van de persoon die je het vraagt. Je kunt het oordeel wel beïnvloeden: hoe relevanter je berichten zijn, hoe meer waarde de ander toekent aan jouw gebruik van sociale media. Bedenk daarom dat ieder bericht niet op zich staat, maar er één is in een keten. Deze keten bepaalt mede het vertrouwen dat de ander je schenkt. En vertrouwen is een directe voorspeller van het belang dat de ander toekent aan wat jij post.

Schizofrene tijden

We leven in schizofrene tijden. Enerzijds maken we het individu steeds belangrijker, anderzijds moet iedereen zich schikken in netwerken. We proberen het delen van goederen en informatie tot norm te maken. Maar we moeten ook allemaal een persoonlijk merk zijn dat zijn unieke eigenschappen niet alleen kent, maar ook etaleert.

Durf ook te antwoorden

Social media bevinden zich in het middelpunt van deze dynamiek. De kunst is om in je bijdragen zowel jezelf als de ander belangrijk te maken. Durf daarom niet alleen te vragen, maar ook te antwoorden. En zorg ervoor dat anderen zich gezien voelen. Voor community managers zijn er veel tips beschikbaar om mensen zich gewaardeerd te laten voelen. Een goed startpunt is Richard Millington en zijn online community guide Feverbee.

Nieuwe e-mailen & vergaderen

Wanneer iets voor mij persoonlijk relevant is, vind ik het al snel belangrijk. Er is geen grotere motivatie voor mensen om iets te gebruiken, dan het simpele feit dat het daadwerkelijk een verbetering is. Zoek daarom, in het geval van intern gebruik van social media, naar pijnpunten in de organisatie en bedenk hoe social media hierbij een oplossing kunnen bieden. Het nieuwe e-mailen en het nieuwe vergaderen bekleden daarbij in veel organisaties de topposities.

Gebruik e-mails voornamelijk nog voor notificaties, voer op een centrale plek de gesprekken en deel documenten in de context van de gesprekken. Zo kun je niet alleen je inbox veel makkelijker in toom houden, ook de kwaliteit van besluitvorming en de transparantie gaan er enorm op vooruit. Hetzelfde geldt voor vergaderingen. Een goede online voorbereiding voorkomt gedurende de fysieke bijeenkomst het voorstelrondje, het samenstellen van de agenda en de ‘wat verder ter tafel komt’. Ook de notulen van de vorige vergadering hoeven niet meer besproken te worden, aangezien ook deze online staan.

Wat aandacht krijgt is blijkbaar belangrijk

Wat belangrijk is, krijgt aandacht. Dit mechanisme werkt ook omgekeerd. Wat aandacht krijgt, is blijkbaar belangrijk. Dit verklaart onder meer de introductiecampagnes voor een nieuw intranet: maak het belangrijk. Het is een mechanisme dat op de (niet zo) lange duur zichzelf uitput. Als het niet relevant is, zal het uiteindelijk wegzakken, hoeveel aandacht je het ook geeft. Maar in den beginne is aandacht een prima versneller. Dit mechanisme is niet alleen van toepassing op de omgeving als geheel, maar ook op iedere afzonderlijke bijdrage en reactie. Organiseer voor aandacht. Bedenk wat goede tijdstippen zijn om je bijdrage te posten en welke groepen er de meeste aandacht voor zullen hebben. Vraag je wel even af of het ook de aandacht verdient die je zoekt. Aandacht gaat immers altijd ten koste van iets anders.

We organiseren ons in groepen, omdat we gezamenlijk meer gedaan kunnen krijgen dan alleen. Iedere groep heeft een verhaal nodig om te kunnen bestaan en er is vrijwel altijd sprake van een zekere hiërarchie. Iets belangrijk maken gaat een stuk eenvoudiger wanneer het past binnen de groep. Dat kan met de inzet van toonaangevende groepsleden, in organisaties is dat vaak het hogere management, maar denk ook aan gerespecteerde experts en gangmakers.

Mensen inspireren met je visie & missie

Op de inhoud kun je proberen aansluiting te vinden bij het grotere verhaal van de groep, zodat mensen begrijpen hoe de bijdrage zich verhoudt tot het grotere geheel. Het grootste verhaal in een organisatie is de visie of missie van de organisatie. Dat is de verbindende droom waaraan in de ideale wereld iedereen een bijdrage kan en wil leveren. Wanneer je duidelijk weet te maken hoe wat je doet, aansluit op de visie en missie, kun je mensen inspireren.

Context bieden

Zonder context heeft niets betekenis. In het sociale ABC heb je met het Aantrekkelijk en Belangrijk maken in wezen al heel veel Context meegegeven. Toch is er nog een aantal tactieken die je kunt toepassen, die expliciet de context betreffen. Van framing tot de ‘common ground‘.

Framing

Framing gaat over taal­gebruik en kleuring, over de vrijheidsstrijder versus de terrorist, over weggegooid geld versus investeren in de toekomst. Daarmee is framing een krachtig mechanisme om je boodschap te kleuren.

Framing stelt je in staat de verwachting van de ander te richten. Als iets nog in ontwikkeling is, maak dat dan ook duidelijk in de bijdrage. Mensen reageren heel anders wanneer ze weten dat je er nog aan werkt, dan als ze denken dat je klaar bent. Een verwant mechanisme is priming: wie continu over geld spreekt, moet niet verbaasd zijn afgerekend te worden op efficiency in plaats van kwaliteit. Een derde in deze reeks is agenda setting: door bepaalde zaken wel te noemen en andere niet, kun je (deels) het gesprek een richting op sturen.

Maak je aannames expliciet

Wat onderscheidt een expert van een nieuweling? Wat onderscheidt de ene cultuur van een andere? Dat is de taal, de gedeelde geschiedenis en kennis. Een gebrek aan gemeenschappelijk referentiekader is zo niet de moeder van alle misverstanden, dan toch minstens een nabije verwante. Wie een project start, doet er daarom goed aan een gemeenschappelijke basis neer te zetten. Ga er niet van uit dat wat jij weet, automatisch bekend is bij de ander. Maak je aannames expliciet. Probeer daarbij zo kort, helder en duidelijk mogelijk te zijn. Zorg dat achtergrondinformatie en basisdocumenten makkelijk beschikbaar zijn.

We denken meestal in termen van het hier en nu, waarbij we ervan uitgaan dat de ander weet waarover we het hebben. Social media als Twitter en Facebook focussen zich ook op het nu. Maar Kennisdelen en samenwerken in een netwerk gaat net zo goed over het verleden en de toekomst, als over het nu. Mensen die later aanschuiven, willen kunnen nalezen wat er gebeurd is. Wanneer je van baan wisselt, wil je kunnen begrijpen wat je voorganger gedaan heeft. Probeer daarom in je bijdrages aan te sluiten op wat er zichtbaar vooraf gepubliceerd is. Wanneer een gesprek on- en offline gevoerd wordt, probeer dan online de acties en besluiten in ieder geval samen te vatten, zodat ook later nog het gesprek te volgen is.

Aandachtig communiceren

Deze strategieën voor verleiding gaan over het schone, het goede en het ware in onze online interacties met anderen. Het is een pleidooi voor aandachtig communiceren. Hopelijk helpen de tips je om, zowel in het kleine als in het grote, steeds je verhaal goed verzorgd te presenteren.

Foto intro met dank aan Fotolia.