Internettoegang, gratis en voor niets?

Op het moment dat zowel Google als Facebook zich hetzelfde voornemen, weet je dat er iets aan de hand is. Op straat hoor je mensen zeggen dat tegenwoordig ‘iedereen’ toegang tot het internet heeft, maar feit is dat er nog zo’n vijf miljard mensen op deze aarde géén toegang hebben. Dat zijn een heleboel mogelijke views, clicks, zoekwoorden, likes en eyeballs die niet gevangen worden in het sleepnet van Google of Facebook. In hun ogen is dat zoiets als verspilling.

Daar kan wat aan gedaan worden. Gratis internet, voor iedereen op deze wereld. Ons westers geloofsmodel is gebaseerd op groei, en als het Woord niet gehaald wordt dan brengen wij het Woord maar. Voor niets.

Internettoegang via satellietdrones

Facebook startte vorig jaar al met internet.org (Making the internet affordable) en vorige week kondigde het aan serieus in gesprek te zijn met Titan Aerospace, een maker van drones, de onbemande kleine helicoptertjes. De drones gaan functioneren als satellieten, ze leven van de zonne-energie, en maken van grote hoogte internet toegankelijk voor alle internetlozen. Er wordt al gespeculeerd dat WhatsApp de voertaal wordt, de berichtendienst die onlangs door Facebook voor een grijpstuiver werd gekocht.

Facebook concurreert hiermee rechtstreeks met Google’s Project Loon, afgeleid van balloon. Google wil grote ballonen in de stratosfeer brengen, op 32 kilometer hoogte, waardoor toegang tot het internet in de meest ontoegankelijke en afgelegen gebieden haalbaar wordt. Miljarden mensen worden uit hun isolement verlost.

Een nieuw geloof

Als je kijkt hoe traditionele religies werden verspreid in deze wereld, zie je dat er altijd een bron is van waaruit geografisch de wereld werd veroverd. Dat geldt voor het hindoeïsme, boeddhisme, het christendom en de islam: de predikers, profeten, missionarissen en getuigen verspreidden het geloof. Nu krijgt de hele wereld – of het nu Google is of Facebook of een ander – de toegang tot een nieuw geloof aangeboden.

Onderwijs voor alle kinderen. Weerberichten voor alle boeren. Tsunami-waarschuwing. Online spreekuur voor de zieken. Help je hier de malaria mee de wereld uit? Wat gebeurt er met moslim-meisjes die stiekem onderwijs volgen? Wat doet een boer in Kenia als hij weet dat de droogte nog maandenlang gaat duren?

Wie krijgen de onverbondenen der aarde straks op bezoek? Is het een missionaris van Facebook of de imam van Google? Wie ziet erop toe dat netneutraliteit – het principe dat er geen voorkeur wordt gegeven aan vervoerders op het netwerk – gegarandeerd blijft?

Mensenrechten

‘Connectivity is a human right’, schreef Facebook-baas Mark Zuckerberg, een half jaar geleden. ‘Niet-verbonden zijn is ook een menselijk recht’, sprak BMW’s bedrijfsleider Manfred Schoch vorige maand. Op zijn Duits: ‘Recht auf Unerreichbarkeit’. Hij zei dit om de medewerkers van BMW te beschermen tegen de voltijdse status van bereikbaar zijn, altijd aanspreekbaar te zijn voor baas of collega. De scheidslijn tussen werktijd en vrije tijd is virtueel geworden.

Verbonden zijn is een recht, niet-verbonden zijn is het ook. Maar om dat laatste te beseffen moet je het eerste gedaan hebben.

Deze column werd eveneens gepubliceerd in Het Financieele Dagblad.