Van blog tot bedrijf: Frankwatching bestaat 10 jaar!

Vandaag is het zo ver: Frankwatching bestaat precies 10 jaar. Het blog van een enkele enthousiasteling groeide uit tot een bedrijf, een online merk en een bron van kennis voor honderdduizenden mensen. Hoe kijkt hij terug, ‘de Frank van Frankwatching’? Een interview.

Frank, 10 jaar Frankwatching! Hoe kijk je terug als online ondernemer?

“Als ik mezelf iets niet zag doen, is het wel ondernemen! Maar ik kan niet ontkennen dat we ondernemend bezig zijn.” Frank lacht. “Het leukste aan ondernemen is toch wel dat je van je hobby je werk maakt. Frankwatching voelt voor mij nooit als werk. Ik zit nog steeds gewoon aan de keukentafel. Het blijft verbazingwekkend dat zich vanaf die keukentafel, zonder kantoor, een hecht team van bijna 20 mensen heeft gevormd. Als mensen mij vragen hoeveel collega’s er bij Frankwatching werken, sta ik versteld. Het lijkt wel een bedrijf! En dat is het ook. Het voelt alleen niet zo.

Ik denk overigens dat we, juist ook door ontbreken van een kantoor, in moeilijke tijden toch overeind zijn gebleven. En niet alleen dat kantoor. We hebben geen complexe systemen, geen grote afdelingen en geen dure softwarepakketten. Wat Frankwatching maakt, zijn de relaties, de contacten en de mensen.”

Kun je iets vertellen over de begintijd? Hoe zag online er toen uit?

“Tien jaar geleden was het speelveld heel anders. Als je geïnteresseerd was in online ontwikkelingen, las je bladen als Adfoweb en Emerce en bezocht je sites als Planet Multimedia, WebWereld en Marketing Online. Maar websites zagen er heel anders uit dan nu. Ze bevatten alleen tekst en brachten vooral nieuws. Dat was op zichzelf natuurlijk interessant, maar ook een beetje saai.”

De pioniers van 2004

“Bloggen was heel anders. In Nederland waren Frank Meeuwsen (met Frank.ly, de blog van Rhinofly) en Marco Derksen (met Marketingfacts, dat toen nog Mediafacts heette), de echte pioniers. Wat daar gebeurde vond ik geweldig! Het bruiste en was allesbehalve saai. En wat bij bloggen ook heel belangrijk was: een artikel kon je naar je eigen hand zetten als het ging om opmaak, afbeeldingen en tags. In tegenstelling tot statische websites, die we tot dat moment gewend waren.

Daarnaast kon je op een blog over en vanuit jezelf praten, dat was ook vernieuwend. Dat sprak me ook zo aan in Frank.ly en Marketingfacts: dat je daar (die andere) Frank en Marco zag, de mensen achter het verhaal. Je had het gevoel dat je contact met ze kon krijgen, als lezer. En dat gebeurde ook. Ook gestimuleerd door mijn toenmalige collega Fred Zelders maakte ik een account bij Blogger aan. Er ging een wereld voor me open.

Ik weet nog dat ik voor het eerst met 12 bloggers in een schemerig zaaltje ergens boven een kroeg in Utrecht zat. Ik had nooit kunnen vermoeden dat twaalf mannen, die elkaar nog nooit eerder gezien hadden, zoveel met elkaar gemeen konden hebben.”

Blogs waren het begin van een nieuw tijdperk. Zagen jullie dat ook zo?

“Die tijd was gewoon intens genieten. We hadden het gevoel dat er in de wereld iets aan het veranderen was: het gevoel dat we als bloggers iets aan het doen waren dat heel groot ging worden, al wisten we nog niet hoe dat zou precies uitpakken en welke kant het op zou gaan.

Je moet niet vergeten dat je tien jaar geleden je informatie vooral uit de bladen haalde. Daar is echt iets fundamenteels veranderd. Uitgevers hadden in die tijd het idee dat ze zich in hun eigen staart gingen bijten als ze dingen online gingen doen. Maar blogs hadden natuurlijk niet de legacy van kostbare bladen om rekening mee te houden. Ze hadden een veel lager kostenniveau,  mensen die vrijwillig wilden schrijven, hun expertise wilden delen. Geen strakke uitgeefplanning of allerlei goedkeuringstrajecten, maar lekker je stukje tikken en gewoon op ‘publish’ drukken. Hoe simpel kon het zijn?”

Verklaart dat de groei van blogs in die tijd?

“Blogs hadden in die tijd ten opzichte van traditionele sites het grote voordeel dat ze als bijna vanzelf konden groeien via andere, nieuwe online kanalen. In eerste instantie waren dat vooral Google en RSS. Voor die tijd tikten mensen gewoon een url in het adresveld van hun browser in. Het gedrag veranderde, mensen gingen via zoekmachines zoeken en blogs scoorden hoog in het sterk groeiende Google.

Het was fascinerend om te zien hoe je in je eentje ’s avonds een artikel kon schrijven en dat verhaal dan de volgende dag al op één stond in Google. En dat je vervolgens beloond werd met nieuwe bezoekers. Het gaf het gevoel dat je iets aan het doen was dat er toe deed en het leverde zoveel boeiende, nieuwe contacten op. En soms ook erg mooie prijzen.”

“Sommige ‘oude’ media misten die slag”

“Ondertussen misten sommige ‘oude’ media die slag. Sites waren niet geoptimaliseerd voor Google, laat staan dat ze van RSS hadden gehoord. Ik vond het heerlijk om met dat soort technieken te experimenteren, Frankwatching koos bijvoorbeeld als eerste voor het inzetten van RSS-feeds. Daarnaast linkte ik volop naar andere sites en blogs, die op hun beurt ook weer terug linkten naar Frankwatching. Dit soort keuzes gaf blogs – daarbij dus geholpen door Google – meteen een flinke voorsprong.”

Hoe zijn die kanalen een rol blijven spelen in de ontwikkeling van het medium?

“Door de focus op andere (distributie-)kanalen en het snel inspelen op nieuwe ontwikkelingen, konden blogs als deze verder doorgroeien. Toen ik een jaar bezig was met Frankwatching kwam ik Martijn Groeneweg en Ronald Dubbeldam van Measuremail tegen op een van de Amsterdam 212-borrels. Martijn riep tegen me: “Heb je nog geen nieuwsbrief? Dan krijg je meer bezoekers voor je artikelen. Dat regel ik voor je!” Zodra je dan gaat focussen op zo’n kanaal, zie je vrijwel meteen het rendement ervan.

Hetzelfde geldt voor Twitter. De dag dat Twitter gelanceerd werd, maakten alle bloggers een account aan. Wij ook, ik ben daar Simon Koelewijn (mijn eerste collega, hij heeft in de eerste vijf jaar erg veel voor Frankwatching betekend) nog steeds bijzonder dankbaar voor.”

Het verschil tussen er snel bij zijn en actief focussen

“Het was overigens altijd de kunst om zo snel mogelijk een account aan te maken, of het nou Twitter, Flickr, LinkedIn, Facebook, YouTube, SlideShare, Google+ of Pinterest was. Maar actief focussen is weer een tweede. En als je er niet in mee aan de slag gaat, zie je direct achterstanden ontstaan. Bij Twitter hebben jij, Elja, en ik samen vroeg – dat zal rond 2010 zijn geweest – doorgehad wat daar moest gebeuren. Maar op andere kanalen zijn we pas later gaan focussen en dan is het lastiger om later dan nog aan te haken. Het gaat dus niet altijd vanzelf goed.”

Innovatie blijft belangrijk, online

“Ja, je moet eigenlijk overal alert op zijn. ‘Alert zijn’ betekent in dit verband dat je continu, liefst elke dag, anders iedere week of toch minimaal wel iedere maand, moet kijken naar wat je zelf doet, wat anderen doen, wat je omgeving doet. Waar zijn dingen aan het ontstaan? Waar doe je het beter of slechter en wat leer je daar van? Het is de kunst om dat in het DNA van het team te krijgen. Je tijd om te reageren is vaak beperkt, dus je moet het als organisatie in je systeem krijgen.”

Dagelijks nieuwe ontwikkelingen volgen & delen

Frank stuurt trouwens nog steeds vrijwel dagelijks informatie door aan teamleden over nieuwe ontwikkelingen die hem opvallen en dingen die hij voorbij ziet komen. En de verzameling documenten op Google Docs is inmiddels eindeloos.

De grote vraag voor veel bloggers was: wat is een goed businessmodel?

“Vergeleken met oude media had je als blogger eigenlijk niets te verliezen. Je zat niet je eigen business op te eten. En je kon meeliften op de opkomende social channels: naarmate al die kanalen groeiden, groeide jij als blog ook. Je hoefde geen oude dingen te verdedigen, je kon lekker dingen uitproberen en innovatief bezig zijn.

Maar het grote voordeel bleek te zijn dat zich rondom blogs een grote community kan vormen. Het is heel fascinerend, de kracht van zo’n niche. Rondom bepaalde onderwerpen ontstaat een community die mede verantwoordelijk is voor diezelfde content en zelfs actief mee kan denken over en werken aan de ontwikkeling ervan. Een echt hoogtepunt vond ik onze co-creatie blog Forward waarop onze lezers actief bediscussieerden wat the next steps van Frankwatching moesten zijn.”

“Uit die community komen de experts voort, de reacties, de ideeën voor nieuwe stappen. En die community is ook de partij die er voor zorgt dat wij het als platform financieel voor elkaar kunnen krijgen. Dat we onze eigen broek op kunnen houden. Het is geen vetpot, maar het kan uit. En dat is ook genoeg.”

Eigen producten en diensten

“Om rond te blijven komen, zijn we dingen gaan bedenken waar binnen onze community behoefte aan bestaat. Bijvoorbeeld het aanbieden van trainingen en webinars, het plaatsen van vacatures op ons job board en het verspreiden van whitepapers. Onze eigen producten en diensten zijn in ons businessmodel steeds belangrijker geworden. We moeten wel slim organiseren, met lage kosten. Zonder de focus op kwaliteit te verliezen. Maar diezelfde community helpt ons daar bij.

Dat is de reden dat Renata Verloop (voormalig manager Frankwatching Trainingen, red.) bijvoorbeeld vanaf het begin bij onze trainingen met deelnemersevaluaties werkte. En dat we in vijf jaar tijd de gemiddelde waardering van onze cursisten zagen stijgen van 7,5 in 2009 naar 8,0 in 2013. Hoge scores die ook collega Maaike Vissink (Frankwatching Jobs, red.) het afgelopen jaar bij onze eerste events wist te realiseren. Feedback vanuit onze community (en dat dus op alle fronten!) is essentieel, ook naar de toekomst toe.”

Over kwaliteit gesproken, hoe kijk je daarnaar?

“Kwaliteit begint bij een blog natuurlijk met de basis: de artikelen en de intake van auteurs. We leggen de lat hoog. We willen het beste. Een sterke redactie is daarbij van groot belang. Saskia de Laat en Esther Settels geven terugkoppeling op artikelen, geven aan waarom iets wel of niet werkt, geven feedback op een titel of op de lijn van een verhaal, de structuur, de kopjes, de toonzetting. Het gaat om meedenken en niet alleen om uitvoeren. Begrijpen wat iemand eigenlijk wil, zowel vanuit de auteur als de community.

Maar kwaliteit zit in eigenlijk in de relaties met al je stakeholders. Met je lezers en je auteurs, maar ook met je adverteerders. Een adverteerder kun je een advertentie verkopen, maar je kunt ook proberen te begrijpen wat hij of zij wil bereiken. Inschrijvingen? Nieuwe klanten? Nieuwe mensen om mee in gesprek te komen? Als je begrijpt wat iemand echt wil, kun je ook bedenken hoe je er samen iets aan kunt hebben. Waarbij het ultieme doel is dat je samen iets aanbiedt waar ook de community naar op zoek is.”

Wat zijn voor jou de hoogtepunten van 10 jaar Frankwatching?

Frank denkt even na. “De hoogpunten zijn de mensen. Het zijn de mensen die Frankwatching hebben gevormd tot wat het nu is. Want we kunnen tien dingen doen, maar omdat op een bepaald moment een bepaalde persoon ons pad kruist, gaan we die ene kant op en niet negen andere. De hoogtepunten bestaan voor mij uit de momenten dat ik nieuwe mensen leerde kennen. Dat ik energie kreeg van een ontmoeting en dat er iets heel moois uit is voortgekomen.”

Een beetje geluk

“En daar komt natuurlijk ook een beetje geluk bij kijken. Je moet de goede mensen op de goede momenten tegenkomen. Lia Vieveen bijvoorbeeld, mijn running mate sinds 2006 en bovenal mijn zakelijk geweten, ken ik vanuit mijn tijd bij PostNL. Ik weet ook nog goed dat ik op een zondagmiddag via een Google alert een video van Pelpina Trip (het gezicht van Frankwatching Video, red.) zag en we via Twitter en een Skype-call met Dallas (waar ze toen woonde) enthousiast aan de praat raakten. En die eerste ontmoeting met Kirsten Wagenaar, toen nog trainer, waarin het idee ontstond dat we ook op een andere manier zouden kunnen samenwerken.” (Kirsten is sinds oktober 2013 manager Trainingen bij Frankwatching, red.)

Ik zal ook nooit de tweet vergeten die we op 19 oktober 2011 uitstuurden (we zochten een parttime redactiemedewerker) en waarop we binnen een paar dagen tientallen reacties kregen. Uit de groep kandidaten die toen reageerde hebben we uiteindelijk – verspreid over één jaar tijd – drie mensen aangenomen: Sanne, Renee en Esther.”

Ontmoetingen die indruk hebben gemaakt

“Maar de doorstroming gaat hier vaak snel. Sanne van Let is inmiddels verantwoordelijk voor het onderdeel Projecten en het relatiebeheer met onze technology partners. En Renee Preijde heeft de overstap naar Marketing & Sales gemaakt en is daar het team met Lia Vieveen, Lindy Prins en Tim Daalderop komen versterken. Mensen dragen ook mensen aan, zo is het dankzij een tweet van Renee dat we video-editor Eelco Martens op het spoor kwamen en dat Christiaan Dollen sinds deze week zijn afstudeerstage bij ons doet. En dankzij Esther hebben is inmiddels ook Tessa Bertrams de gelederen komen versterken.

Het is niet bij iedereen een specifiek moment geweest. Maar dat zijn de hoogtepunten: de mensen. Ontmoetingen met auteurs, ook. Het moment dat ik Jacqueline Fackeldey (auteur van het eerste uur) voor het eerst sprak, ontmoetingen met haar en de vele andere auteurs en lezers hebben veel indruk gemaakt.”

Warme partnerships & betrokken trainers

“Tot de hoogtepunten horen zeker ook de kennismakingen met entrepreneurs als Paul Manuel (Tam Tam), Joris Toonders (van Yonego), Erik Keegstra (van Sooqr), Matthey van Ramele (van Nines) en last but not least Taeke Reijenga en Michiel Mos (van Level Level). Er kwamen warme partnerships uit voort.

Ook hebben we inmiddels een vaste groep trainers, experts in hun vakgebied, die vaak begonnen zijn als auteur bij Frankwatching. Sommigen draaien al een tijdje mee, zoals Pascal Selles, Liesbeth Meijnckens, Jarno Duursma, Rutger Steenbergen, Marcel van der Heijden en Martine Meijburg. We organiseren af en toe een trainersbijeenkomst: het is zo inspirerend en stimulerend om van hun te horen wat zij belangrijk vinden, waar ze mee bezig zijn en wat ze denken dat beter kan. De jarenlange contacten met zowel partners als trainers beschouw ik als echte hoogtepunten.”

En je zoons natuurlijk, die ook voor Frankwatching zijn gaan werken! Een familiebedrijf?

Frank lacht. “Ja, Marco en Paolo zijn ook betrokken bij Frankwatching. Maar dat is niet een bepaald moment geweest, ze waren immers altijd wel in de buurt. Ik heb het ze nooit gevraagd, het is allemaal min of meer spontaan ontstaan. Marco is onze vormgever en ontwerpt onder meer onze eigen banners, visuals en omslagfoto’s. Paolo is onze expert op het gebied van managementrapportages en formulieren, en wordt daarbij bijgestaan door Sean de Leeuw.”

“Het is hechter dan ooit”

“Dat ik Frankwatching (inderdaad) beschouw als een familiebedrijf, komt vooral doordat het als een familie voelt. Het team, de auteurs, de trainers, er is een grote loyaliteit naar elkaar toe en we zoeken elkaar graag op. Daarom voel ik me er nog steeds thuis, dat is niet veranderd in die tien jaar. Integendeel, het is hechter dan ooit.”

Hoe kijk je naar de toekomst? Wat zijn de uitdagingen?

“Ik denk dat de uitdaging ligt in het menselijk blijven, online. Voor Frankwatching, maar eigenlijk voor alle bedrijven die online aanwezig zijn. De kunst is om het lijntje open te houden met je community, om in contact te blijven. Dat is voor ons steeds moeilijker, omdat we steeds groter worden. En het is bijna ingebakken dat je, naarmate je groter wordt, steeds onpersoonlijker wordt. Dus we moeten nog meer ons best doen om dichtbij te blijven en niet op afstand te komen. Om naar mensen toe te komen.”

“We moeten onder de mensen zijn, connected blijven”

“Een kantoor kan daarin een rol spelen, maar het kan ook zijn dat we bijeenkomsten organiseren door het land, inspiratiesessies, netwerkborrels, events of trainingen. We moeten manieren blijven ontdekken waarop online en offline elkaar kunnen versterken, zoals ze dat de afgelopen tien jaar al deden. Dat is ook op een grotere schaal. We moeten geïnspireerd blijven worden door de mensen om ons heen en open staan voor signalen. Onder de mensen zijn. Connected blijven.

Want als je het menselijke verliest ben je een uitgever geworden, een zender. Dat willen we niet zijn, dan zijn we lost. Wat wij doen is co-creatie. Met onze community, onze experts, onze adverteerders. Samen iets moois maken. Iets betekenen voor anderen.”

Je kijkt tevreden terug, merk ik.

“Het is een raar idee, dat je met wat je samen doet, iets voor mensen kunt betekenen. Dat is wel altijd mijn intentie geweest. Ik ben Frankwatching nooit begonnen met het idee dat ik er geld mee wilde gaan verdienen of rijk mee zou worden.

Ik ben begonnen met het idee dat ik het leuk vond om ideeën, verhalen en kennis te delen en te horen wat anderen daar van vonden. Dat is zo fijn, dat dat gelukt is, dat dat een vorm heeft gekregen. Via video, webinars, trainingen, dossiers, boeken, events en artikelen. Dat we met zijn allen eigenlijk vanuit elke hoek van Frankwatching precies daar mee bezig zijn: iets betekenen voor anderen.

“Het zijn de andere mensen die het verschil maken”

“Er wordt me vaak gevraagd waar ik met Frankwatching naar toe wil. En dan schieten er veel gedachten door mijn hoofd. Maar ik weet inmiddels dat als ik (alleen) iets wil, dat echt niet gaat lukken. Mijn levensles is dat het de (andere) mensen zijn die het verschil maken. We zitten op dit moment midden in een selectie voor een senior webredacteur / community manager. En wat ik er spannend aan vind, is dat we niet alleen een nieuwe collega kiezen, maar via hem of haar ook een keuze maken welke kant we ons op gaan ontwikkelen. En ik weet dat onze community ons daarbij gaat helpen, dat voelt goed.”