5 misverstanden over responsive webdesign

Na het lezen van mijn eerste artikel in deze serie over responsive webdesign, weet je hoe responsive webdesign ontstaan is, wat het inhoudt en wat de voordelen zijn. Zoals bij alle relatief nieuwe – en complexe – ontwikkelingen, ontstaan ook in dit geval de nodige misverstanden. Het is daarom tijd om vijf misverstanden onder de loep te nemen en uit de wereld te helpen. Of in ieder geval de discussie aan te gaan.

Misverstand 1: Eén responsive website voor alle apparaten is geen oplossing

Gebruikers van verschillende apparaten hebben verschillende behoeften, dus één responsive website voor alle apparaten is geen oplossing. Een veelgehoorde opvatting. Voorbeeld: gebruikers van een smartphone hebben andere behoeften en bevinden zich in een andere situatie dan desktopgebruikers. Klopt. Althans, meestal. Meestal zijn gebruikers van een smartphone onderweg. Maar niet altijd. Meestal hebben gebruikers van een smartphone minder tijd. Maar niet altijd.

Vaak zitten ze gewoon op de bank en zijn ze te lui om naar hun laptop te lopen. In dat geval hebben zij exact dezelfde behoeften als ‘de laptopgebruiker’. Er zijn zelfs steeds meer mensen die alléén nog een smartphone of tablet hebben, in plaats van een desktop of laptop. Deze mensen doen dus ongeveer alles met hun smartphone of tablet. Met name tablets worden steeds vaker gebruikt als vervanger van de PC. Vooral in Amerika komt dat steeds meer voor. En ook in Afrika hebben mensen vaak alleen een smartphone om het internet rond te surfen.

Aannamens doen is gevaarlijk

Het doen van aannames over de behoeften van gebruikers van een smartphone of tablet is dus gevaarlijk. Bovendien, wat is een smartphone? Wat is een tablet? Steeds meer apparaten met nieuwe schermgroottes doen hun intrede. Phablets, supergrote smartphones, extra kleine tablets, frontend designer Brad Frost wordt er moe van. Punt is dat al deze apparaten in nét weer even iets andere situaties van pas komen en dus in nét iets andere behoeften voorzien. Kortom, het definiëren van ‘de behoeften’ van ‘de mobiele gebruiker’ is ronduit onmogelijk.

Gooi je aannames overboord

Het ontwerpen van een website speciaal voor de behoeften van mobiele gebruikers waarbij je andere functionaliteit biedt en een deel van de content weglaat, is om die reden niet zo heel verstandig. Je doet er goed aan die aannames rond behoeften overboord te gooien en de gebruiker en de content voorop te stellen door content niet te verbergen. Het gaat erom dat je de goede prioritering aanbrengt. Zoals designer Josh Clark ook zegt:

‘I suggest our default assumption should be that content should be accessible and well formatted on all platforms. Some use cases may be more popular for mobile than for desktop and the priority and presentation of content should reflect that. For your university or bank, yes, optimise the experience for the use cases you mention. Prioritise those tasks’.

En Ethan Marcotte, een andere bekende webdesigner:

‘Responsive design is not about ‘designing for mobile’. But it’s not about ‘designing for the desktop’, either. Rather, it’s about adopting a more flexible, device-agnostic approach to designing for the web’.

Maak content toegankelijk voor iedereen. Denk na over de juiste prioritering en stel alle soorten gebruikers in staat om zo snel mogelijk bij de juiste content te komen. Kies voor één responsive website, stel content voorop. En daarmee de gebruiker. Let op: Ik heb het hier dus niet over het optimaliseren van functionaliteiten aan de hand van de mogelijkheden van een smartphone. Het slimmer aanbieden van formulieren, het verwerken van call-buttons en dergelijke is natuurlijk wèl aan te raden. Ook de volgorde waarop je content aanbiedt, kun je per apparaat en schermgrootte laten verschillen.

Misverstand 2: Een responsive website kost veel tijd en geld

Busted. Deels dan. Natuurlijk kost een responsive website meer tijd en geld dan een ‘normale website’. Maar we gaan er vanuit dat je – vroeg of laat – gedwongen wordt mee te gaan met de tijd, mee met de mobiele revolutie. Dat betekent dat je de keuze hebt tussen een responsive website en een aparte website voor mobiele gebruikers en één voor gebruikers van een desktop of laptop.

Het ontwerpen en ontwikkelen van aparte websites is niet alleen een minder effectieve oplossing, het kost ook meer tijd en geld. En niet alleen de ontwikkeling kost meer tijd. Wat dacht je van de tijd en het geld dat je kwijt bent aan beheer? En de extra kosten die je kwijt bent aan het up-to-date houden of zelfs vervangen van die aparte websites?

Meer omzet

Bovendien profiteer je van alle voordelen van een responsive website, die – als het goed is – resulteren in een betere ervaring voor je bezoekers en daarmee een hogere omzet. Zoals ik in mijn eerste artikel al toelichtte, leidt het beter bedienen van gebruikers van verschillende apparaten en schermgroottes tot een hogere omzet en lagere kosten.

Tot slot zijn er verschillende oplossingen als het om RWD gaat. Je kunt natuurlijk kiezen voor een volledig ‘fluid design’ dat op elk scherm voor een optimale weergave zorgt. Daar zit een behoorlijk prijskaartje aan vast. Maar je kunt ook kiezen voor minder tijdrovende en dus goedkopere oplossingen. In mijn volgende artikel komen die verschillende oplossingen aan bod.

Misverstand 3: Als je een app hebt, heb je geen responsive website nodig

Begrijp me niet verkeerd. Het aanbieden van een app kan een geweldige manier zijn om gebruikers van een smartphone of tablet op hun wenken te bedienen. Ze laden vaak snel en zijn helemaal ingericht om mobiele gebruikers op een eenvoudige manier content te voeren. Als klap op de vuurpijl is het aanbieden van een app ook een manier om een nieuw publiek aan te boren. Immers, je app wordt beschikbaar gesteld in een app store en wordt daarmee toegankelijk voor een multimiljoenenpubliek.

Heb je als organisatie geld om een app te laten ontwikkelen? Zeker voor websites met veel content kan dat een wijze investering zijn. Neem bijvoorbeeld de app van Bright, ongetwijfeld populair bij mensen die dagelijks in de trein zitten en op de hoogte willen blijven van technologische ontwikkelingen. Ook ik heb de tijd hiermee gedood tijdens menig treinritje.

Geen vervanging

Maar een app mag geen vervanging zijn. De meeste mensen geven de voorkeur aan een mobiele website. Zo blijkt uit onderzoek van Pew Research Centre in samenwerking met The Economist Group dat steeds meer gebruikers van een smartphone of tablet de voorkeur geven aan een browser als het gaat om nieuwsconsumptie.

In 2012 gebruikte 60% van de tabletgebruikers vooral hun browser, 23% vooral apps en 16% gebruikt beide evenveel. Het jaar daarvoor gebruikte slechts 40% vooral de browser, 21% vooral apps en 31% gebruikte beiden evenveel. Bovendien weet lang niet iedereen van het bestaan van je app af en als het goed is bestaat een substantieel deel van je bezoekersaantal uit nieuwe bezoekers. Laat je die groep met een desktopversie klungelen als ze je een kans kunt geven op hun smartphone?

Misverstand 4: Het laden duurt lang, zeker op een smartphone

We maken het allemaal regelmatig mee. Je zit met je smartphone in de trein, de bus of op je bank. Je opent je mail en klikt op een link. Je denkt nog: ‘dat zal wel weer te lang duren, maar laat ik het toch maar proberen. Ik heb tenslotte geen haast, dus ik geef dat kreng 4 seconden de tijd’. 1, 2, 3, 4. Klik. Dag website. Hallo teleurstelling.

En je bent niet de enige. Uit een onderzoek van Keynote blijkt dat tweederde van het totaal aantal smartphone gebruikers wil dat een website binnen vier seconden is geladen. Een andere belangrijke conclusie uit dat rapport: een te lange laadtijd is de nummer één frustratie onder deze ‘veeleisende’ meerderheid.

Gemiddelde downloadsnelheid

Hoe komt dit? Allereerst moet je je bewust zijn van het enorme verschil in snelheid tussen reguliere en mobiele internetverbindingen. Zo was de gemiddelde downloadsnelheid via mobiele netwerken afgelopen jaar in de Verenigde Staten slechts 2,5 mbps, in Groot Britannië 1,6 mbps, Nederland komt niet eens in de top 20 voor en met de rest van de wereld is het ook niet al te best gesteld.

Ter vergelijking: de gemiddelde downloadsnelheid als het gaat om reguliere verbindingen ligt in de Verenigde Staten op 8,6 mbps, in Nederland op 9,9 mbps en in Zuid-Korea zelfs op 14,2 mbps. Het laden van een website op een smartphone duurt dus al gauw vier keer zo lang. Dat kan nooit de bedoeling zijn van een responsive website.

Nergens voor nodig

Dat is ook niet de bedoeling, en belangrijker nog, het is nergens voor nodig. Want door gebruik van de juiste technieken bij het ontwikkelen van een responsive website, is laadtijd geen probleem. Welke technieken zijn dat dan? De grootste boosdoeners wat de laadtijd betreft, zijn afbeeldingen. Het laden van die afbeeldingen zal je dus anders moeten regelen voor een smartphone dan een desktop. Want je wil niet alleen de laadtijd voor gebruikers van een smartphone reduceren, je wil desktopgebruikers de volle ervaring en de grote afbeeldingen niet ontnemen.

Tools om mee aan de slag te gaan

Dat kan bijvoorbeeld met Adaptive Image. Deze tool creëert, laadt en toont aan de hand van het gebruikte schermformaat automatisch een geschiktere versie van de originele afbeelding. En met jQuery Picture kun je zelf instellen welke afbeelding er wordt getoond bij een bepaald – zelf in te stellen – schermformaat. Zo voorkom je dat gebruikers van een smartphone dezelfde olifant moeten binnenslepen als iemand die thuis zit en de beschikking heeft over een snelle verbinding.

Er zijn natuurlijk veel meer technieken en tools om de laadtijd op smartphones tot een minimum te beperken. Op Smashing Magazine lees je hier regelmatig artikelen over. Zie hier één van de betere artikelen. We hopen natuurlijk dat mobiel internet over niet al te lange tijd zo snel is dat we minder slim hoeven te zijn. Maar voorlopig zijn we nog niet toe aan 6G, dus zullen we slim moeten zijn in de manier waarop we responsive websites bouwen.

Misverstand 5: Elke organisatie heeft nú een responsive website nodig

Het belang en het voordeel van responsive webdesign is – hopelijk na mijn vorige artikel – duidelijk. Ik ben ook zeker van mening dat een responsive website goed zou zijn voor elke organisatie, aangezien elke organisatie met een website te maken heeft met bezoekers via een mobiel apparaat.

Maar om nu te zeggen dat elke organisatie zonder responsive website ladingen aan bezoekers en bakken met geld mist, gaat wat ver. Natuurlijk zijn er talloze organisaties die sterk leunen op verkoop via hun website en in die gevallen zal een responsive website een gunstig effect hebben op de conversieratio vanaf mobiele apparaten. En ook in veel andere gevallen is het raadzaam om te investeren in een responsive website. Denk aan internetbureau’s, banken, websites die vooral draaien om functionaliteit (bijvoorbeeld vergelijkingswebsites) en grotere blogs.

Belang niet altijd even groot

Maar het belang van een responsive website is niet voor alle organisaties even groot. Er zijn onnoemelijk veel websites die vrijwel alleen door gebruikers van een desktop of laptop worden bezocht. En vrijwel al die organisaties hebben geen rug waar geld op groeit. En dus zullen er beslissingen moeten worden gemaakt. Blaas je dan die marketingcampagne af omdat je voor een responsive website gaat? Neem je die nieuwe HR Manager toch maar niet aan? Daarbij komt nog dat het product of de dienst van organisatie A zich altijd minder goed leent om op een mobiel apparaat te verkennen dan het product of de dienst van organisatie B.

Google Analytics is your best friend

Het blijft altijd lastig om een inschatting te maken van gemiste omzet en potentiële omzet. Het blijft voor een groot deel een gokspelletje in de categorie wat-nou-als. Wat je wel altijd kunt doen is nagaan hoe groot het percentage bezoekers is dat je website bezoekt vanaf een smartphone of tablet. En ook over schermresoluties weet Google Analytics je een hoop te vertellen. Duik dus in die cijfers en maak dan pas een beslissing.

Bedenk daarbij overigens wel dat die percentages wel eens heel anders zouden kunnen zijn in het geval dat je wél een responsive website zou hebben en je publiek ‘leert’ dat je website ook heel goed te bezoeken is vanaf een smartphone of tablet. Keuzes, keuzes.

Techniek en strategie

Over drie weken deel drie. Dan duiken we wat dieper de materie in. Ik ga het hebben over techniek en (technische) strategie. Interessant voor opdrachtgevers en opdrachtnemers. Voor nu, alvast fijne kerstdagen en een gelukkig nieuwjaar!