Kunnen we nu wel of niet twee dingen tegelijk?

Een vergadering. Er liggen zeven telefoontjes op tafel. Het geluid is uitgezet. Om de paar minuten trilt er eentje. Dan wordt ie even opgepakt, bekeken en weggedrukt. De wegdrukker is zichtbaar tevreden met de ijzeren discipline waarmee hij wegdrukt. Hij leidt af.

‘Ik heb nu geen tijd, mag ik je zo terugbellen?’

Een gesprek met twee. De telefoon aan de overkant gaat, wordt opgenomen met de mededeling ‘ik heb nu geen tijd, mag ik je zo terugbellen?’ en weer neergelegd. Mooie zelfverwijzende zin, ‘ik heb nu geen tijd’. Nog geen seconde geleden werd het tegendeel bewezen. Tijd is een seriële eenheid, de ene seconde volgt de ander. Geen tijd bestaat niet.

Een voetbalwedstrijd. Topplaats, vlak aan het veld. Het spel speelt zich op ooghoogte af. De reclameborden aan de overkant bewegen. Soms beweegt er iets met gote snelheid, dan veranderen de kleuren, alle slechte powerpoint-effecten zitten in de carroussel van één meter hoog en tachtig meter lang. Het publiek fluit. Er werd een strafschop gegeven maar ik zag niet waarom.

Tijd kent geen eigenaar

De schrijver van een banken-blad wil mij spreken. Hij komt met pen en papier. Zijn telefoon is uit en trilt niet. Hij heeft geen horloge. Hij stelt mij vragen. Na ieder antwoord neemt hij de tijd, probeert letterlijke citaten van mij neer te schrijven. Hij zegt dat hij niet twee dingen tegelijk kan. Waar hij gelijk in heeft. Hij vindt het makkelijk het zo te doen, want dan is hij tenminste zo goed als klaar als het gesprek afgelopen is. Hij doet zijn werk in mijn tijd. Mijn tijd? Tijd kent geen eigenaar.

Bestaat multitasking?

Kunnen we nu wel of niet twee dingen tegelijk? Of kan ìk het niet en kunnen al die anderen het wel? Of is het een van die variaties in de evolutie die gaat bepalen wie er straks overleeft en wie niet. Het spel is nog maar net op de wagen. De smartphone zit nu nog in je zak, maar straks om je pols, op je hoofd of geïmplanteerd in je onderarm. De multitaskverleider wenkt iedere seconde. Is het waar, zoals Stanford-hoogleraar Clifford Nass beweert (auteur van The man who lied to his laptop), dat onderzoek aantoont dat multitaskers structureel grote steken laten vallen? De multitasker ontkent het, zoals de kettingroker zal verkondigen dat hij het levende bewijs is dat roken niet ongezond is.

We zijn seriële singletaskers geworden

We leren het snel, het verrichten van meedere taken tegelijk. Of misschien leren we juist om heel snel van taak naar taak te hoppen. We zijn seriële singletaskers geworden. Aandacht als een Italiaanse Lire, ze wordt verhandeld in hele kleine eenheden. Allemaal goed. Maar wat betekent dit dan voor het vermogen om lange aandacht weg te geven? Gaat het ten koste van de rust om binnen één en dezelfde opdracht te blijven? Als je gewend bent om te nippen, kun je dan nog drinken? Zomergasten. Eén seizoen Breaking Bad in één ruk er doorheen jagen.

Lange aandacht. Het is als een kristal, het is een unieke verbinding. Van tijd en aandacht. Koester het kristal.

Deze column werd eveneens gepubliceerd in Het Financieele Dagblad. Foto intro met dank aan Fotolia