Van Gogh & 3D-printen: de volgorderlijkheid der dingen verandert

Je koopt een stukje bouwgrond, je vraagt een architect een huis te ontwerpen, een bestek wordt gemaakt, en de aannemer kan aan de slag, al dan niet onder toeziend oog van een voorman. Zo –in grove lijnen- zal het gaan, we hebben het over de tijden dat er nog huizen werden gebouwd.

Iemand ziet het huis en wil precies hetzelfde huis hebben, een kopie, op een ander perceel. De traditionele aanpak is toch weer het rijtje architect, bestek, aannemer, voorman. Maar we leven inmiddels –we zijn in 2020- in een tijd dat 3D-printers alles kunnen en dat Facebook slechts populair is bij bejaarden. Door consequent mee te praten op de pagina’s van hun kinderen hebben ze het Facebook-rijk nu alleen.

Het Grote Bestand

Het is dus in deze tijd dat de 3D-reuze-printer zich op het droomhuis zal storten. Milimeter voor milimeter wordt een 3D-scan gemaakt van het huis. Iedere detail en elke nis, van kelder tot dakraam, van dorpel tot schoorsteen wordt zorgvuldig vastgelegd. Wat vroeger het bestek heette heet nu Het Groot Bestand. Alle vergissingen die ooit gemaakt zijn bij de ontwerp en bouw van het huis zie je niet meer terug in Het Grote Bestand, ze bestaan immers niet meer.

Een schilderij van Vincent van Gogh is een verhaal. Met een historie, een idee, een context, een onderlaag waar overheen werd geschilderd, een weerbarstig doek, een verdwaald spoor van een kwast. Het eindresultaat wat ons bereikt is een doek met verflagen. Ook op dit eindresultaat kun je een 3D-printer loslaten. Het heet Reliefography. Er wordt een secure drie-dimensionale scan van het doek gemaakt, ook de verfdikte wordt meegenomen.

Dit Grote Bestand wordt geprint. Het resultaat is een heuvellandschap dat precies het reliëf van het oorspronkelijke werk weergeeft, en vervolgens wordt er een perfecte hoog-resolutie print op aangebracht. Er gaat een identieke lijst om heen.

Deze replica wordt op de markt gebracht. Het is een samenwerking tussen Fuji en het van Gogh Museum. In Hong Kong is een expositie van relievo’s -zoals deze 3D-replica’s worden genoemd, te zien zijn tot 4 augustus. Ze zijn te koop, € 25.000,- per stuk. De opbrengst gaat naar de renovatie van de nieuwe museumvleugel in Amsterdam.

Het kan, dus het gebeurt

Het kan, dus het gebeurt. Kenners zeggen dat de replica niet te onderscheiden zou zijn van het origineel. Zou je ook een ziel door een 3D-printer kunnen halen? Zou een relievo van een wijnrank ooit druiven geven?

Vincent van Gogh zei ooit: “ik kan niet het feit veranderen dat mijn schilderijen niet verkopen. Maar de tijd zal komen dat mensen zullen erkennen dat zij meer waard zijn dan de waarde van de verf die ik heb gebruikt in het schilderij”. Ware woorden. De waarde van een schilderij ligt in de ontmoeting tussen schilder en kijker. Als de relievo hetzelfde bereikt is er niets aan de hand. Maar dan nog, de volgordelijkheid der dingen was een heel andere.

Deze column werd eveneens gepubliceerd in Het Financieele Dagblad.