Privacy, kunnen we het betalen?

Europa werkt aan nieuwe privacyregels. De Engelse overheid becijferde dat het Engelse bedrijfsleven tussen de 100 en 360 miljoen pond kwijt zal zijn om de voorgestelde regels te implementeren. De gevolgen voor de handel zijn niet meegenomen. Deze effecten worden deels berekend in een onderzoek in opdracht van de Amerikaanse Kamer van Koophandel.

Zij voorspellen een daling van de grensoverschrijdende handel omdat de concurrentiepositie van Europa verslechtert. Terwijl de economische groei die de Europese Commissie voorspelt voor 2014 nu juist deels is gebaseerd op toenemende internationale handel door een handelsverdrag met de VS.

De nieuwe privacyregels

Europa werkt aan nieuwe privacyregels. De voorstellen zijn verstrekkend voor marketing, zoals ik al eerder schreef. Maar het gaat verder: ieder bedrijf krijgt een  documentatieplicht en moet een privacy officer aanstellen. Publishers vragen zich af hoe het ‘recht om vergeten te worden’ vorm krijgt bij comments of quotes in nieuwsartikelen. En dat alles op laste van een boete van 2% van je jaarlijkse omzet.

Europa: mede mogelijk gemaakt door de VS

Het onderzoek in opdracht van de Amerikaanse KvK ziet de nieuwe Europese privacyregels als een handelsbarrière tussen Europa en de VS. De redenatie:

• De Europees – Amerikaanse marktplaats is verantwoordelijk voor 2,4 biljoen aan wederzijdse investeringen;
• De VS is de grootste importeur van de EU;
• Europa heeft met 23% het grootste aandeel van de wereldhandel in diensten (logistiek, distributie, facilitair management);
• De helft van deze diensten wordt mogelijk gemaakt door ICT en grensoverschrijdende datastromen;
• en door de Europese erkenning modelcontracten en safe harbour (regeling waarmee bedrijven uit de VS gegevens kunnen uitwisselen met Europa), vormen privacy regels nu geen handelsbelemmering in de EU-VS import-export.

Dit zal veranderen als de Europese privacyregels straks ook gaan gelden voor Amerikaanse bedrijven, zoals de nieuwe regels voorstellen, want:

• Nieuwe privacyregels maken productie in de EU relatief duurder;
• Doordat de regels een extraterritoriale werking hebben, zullen ook VS-bedrijven die naar Europa importeren kosten moeten maken om aan de regels te voldoen;
• en importkosten stijgen over de gehele linie: de bereidheid om Europese (data) dienstverleners te gebruiken, daalt.

Economische impact

Vervolgens is er in het onderzoek een aantal berekeningen gemaakt, die de impact op de economie berekenen.

1. VS-bedrijven die naar Nederland importeren moeten kosten maken om de nieuwe wetgeving te implementeren. Voortbordurend op de berekening van de Engelse overheid zal de export tussen de VS en EU met 0,2 tot 0,5 % (high en low cost estimate) dalen. De nalevingskosten zijn ook van invloed op de export van de EU naar de VS. Die zal dalen met – 0,6 tot – 1%, omdat de concurrentiepositie van Europa verslechtert.
2. Het tweede scenario kijkt niet alleen naar handelsbetrekkingen tussen de EU en de VS, maar ook tussen de EU en de rest van de wereld. Bovendien gaat het scenario ervan uit dat safe harbour en modelcontracten niet meer worden erkend. Dit betekent dat alle niet-EU bedrijven compliant moeten zijn met de nieuwe regels, indien zij handel willen drijven met één van de lidstaten. Import door de EU zal sterk dalen, afhankelijk van het werelddeel met -16 tot – 80%. Maar ook de export van de EU daalt omdat de supply chain wordt verstoord, met -8 tot – 10%. Dit leidt tot een daling van het Europese BNP van 0,8 – 1,3 %. Ter vergelijking, dit is drie keer zoveel als de economische teruggang tijdens de huidige crisis.

Kanttekening: privacyregels zijn niet bevorderlijk voor concurrentiepositie

De berekeningen houden geen rekening met de kostenbesparing die harmonisatie van regels kan meebrengen voor bedrijven (3,2 miljard volgens de Europese Commissie) en focust zich uitsluitend op de dienstensector. Ze gaan ook uit van 100% compliance, iets wat vrij onwaarschijnlijk is.

Maar dit doet niets af aan de onderliggende assumpties. Te strikte privacyregels zijn niet bevorderlijk voor de concurrentiepositie van Europa, omdat ze de grensoverschrijdende handel beperken. Ze zijn ook van invloed op de interne handel, aangezien ze bijdragen aan de versterking van de dominante marktpositie van de Amerikaanse (data)giganten.

Op zoek naar de juiste balans

Privacy verdient bescherming, laat dat duidelijk zijn. Economische groei mag niet ten koste gaan van verworven vrijheden. Maar privacywetgeving opereert ook niet in een vacuüm. Het moet gezien worden in relatie tot andere grondrechten (handel, vrijheid van meningsuitingen) in een mondiale context. Europa is geen eiland. Organisaties hebben moeite met de huidige voorstellen voor een nieuwe privacywet, waarbij gekozen wordt voor een one-size-fits-all model, waarbij veel dingen tot op de punt en de komma geregeld worden. Dit brengt hoge kosten met zich mee, waardoor privacy letterlijk onbetaalbaar wordt.

De uitdaging voor de politiek zit hem in het zoeken zoek naar een juiste balans, waarbij een hoge privacybescherming wordt gerealiseerd én waarbij recht wordt gedaan aan het economisch belang van vrij verkeer van data in de informatiesamenleving. Of zoals Minister Kamp op de recente Europadag zei:

“Ten slotte moeten we zorgen voor een goede bescherming van persoonsgegevens. […] Tegelijkertijd moeten bedrijven de ruimte hebben om te innoveren. Ze moeten persoonsgegevens op een verantwoorde manier kunnen gebruiken. Ook bij e-privacy gaat het dus om het vinden van de balans, in dit geval de balans tussen beschermen en innoveren. ”