Waarom Facebook Home slecht nieuws is voor het Android-platform

Afgelopen week heeft Facebook een nieuw product voor Android gelanceerd, Facebook Home. Het is de eerste stap in het grote Facebook Phone-offensief. Wat is Facebook Home precies en wat betekent dit product voor Android-gebruikers en -ontwikkelaars?

Wat is Facebook Home?

Facebook Home is een launcher voor het Android-besturingssysteem. Een launcher is een app waar je op uitkomt als je op je home-knop drukt, het programma dat er voor zorgt dat je al je andere apps kunt draaien. Android heeft een standaard voorgeïnstalleerde launcher, maar vaak installeren bedrijven die Android-telefoons maken hun eigen launcher.

Zo zullen gebruikers van een HTC-telefoon Sense herkennen en mensen met een Samsung-telefoon Touchwiz.

Er zijn nog veel meer alternatieve launchers beschikbaar in de Play Store, maar uit deze selectie wordt wel duidelijk waar het vooral om draait bij launchers; snel informatie (zoals de tijd, het weer, je volgende afspraak) zien en makkelijk je andere apps openen. Enter Facebook Home.

Focus op Facebook, niet op andere apps of data

Bij Facebook vinden ze dat hun app de belangrijkste toepassing op je telefoon is. In de Facebook Home launcher staan berichten, foto’s en links van je Facebook-vrienden voorop. Als je je thuisscherm opent, krijg je een lijst met Facebook-notificaties, maar om bij je andere veel gebruikte apps te komen, moet je eerst in een menu ‘apps’ kiezen.
Ook in het app-menu staat Facebook voorop, vanaf elke pagina kun je een statusupdate, check-in of foto posten naar je timeline. Om bij al je andere apps te komen, moet je het scherm nog eens naar rechts vegen.

Persoonlijk gebruik ik Facebook best veel, maar om nou te zeggen dat ik 90% van de keren dat ik mijn telefoon pak dat voor Facebook doe, is overdreven. Ik zie het nut van Facebook Home dus nog niet helemaal in, het zou me alleen maar meer tijd kosten om bij mijn andere apps te komen.

Geen ondersteuning voor widgets

Daar bij ondersteunt Facebook Home ook geen widgets. Een widget is een aangepaste versie van een app, die in een kleiner stuk van je scherm draait. Ontwikkelaars van launchers volgen bijna allemaal dezelfde regels die hiervoor zijn opgesteld, zodat de ontwikkelaars van apps een soort van plugins kunnen maken voor je home screen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan een agenda-app die een aankomende afspraak op je home screen laat zien, of een klok-app die laat zien hoe laat je volgende wekker staat.

Veel mensen gebruiken widgets om snel informatie op te zoeken zonder een app te hoeven openen. Omdat Facebook home geen widgets ondersteunt, moet je dus elke keer je agenda-app openen (die dus een paar taps/swipes verder zit in Facebook home) om je volgende afspraak te kunnen zien.

Chat Heads: agressieve popups

Een andere grote feature van Facebook Home is ‘Chat Heads’, een aanpassing van de bestaande Facebook Messenger app. Met Facebook Home krijg je nu, ongeacht in welke app je zit, een popup als iemand iets tegen je zegt via Facebook chat.

Ik vind het zelf nog al vreemd dat Facebook chat deze voorkeursbehandeling krijgt, terwijl ik veel meer chatprogramma’s geïnstalleerd heb, die ik vaker gebruik dan Facebook chat. Waar houdt het op? Voor mij zijn Whatsapp en Gmail een stuk belangrijker dan Facebook chat, moeten die dan ook niet altijd op je scherm omhoog kunnen poppen? En nu we het toch over mail hebben, moet je dan ook vanaf elke app een mail kunnen opstellen?

Volgens mij is het een stuk logischer om elke app gewoon binnen de eigen app te laten. Voor geattendeerd worden op nieuwe gebeurtenissen, hebben we al notificaties, waarom zou je één app een andere (en veel storendere) soort notificaties geven?

Machtsmisbruik door Facebook

Nu ik het gehad heb over wat Facebook Home is en waarom ik het zelf geen geweldig idee vind, wil ik de gevaren voor het Android-platform bespreken, die de lancering van Home met zich meebrengt. Er zijn namelijk ongetwijfeld mensen voor wie Facebook belangrijker is dan voor mij, en Home is voor die mensen dus ook een stuk interessanter.

Zoals ik eerder al aangaf, heeft Facebook Home op dit moment geen support voor Android widgets. Ik verwacht ook niet dat het ooit de standaard Android widgets zal ondersteunen, maar ik denk wel dat Facebook een nieuw soort widgets zal introduceren, met de focus op Facebook. Dit zal ontwikkelaars van Facebook apps in staat stellen om informatie van uit hun apps op het homescreen van gebruikers te tonen.

De volgende illustratie uit de Facebook Home-presentatie somt op waar mijn grootste probleem met Home ligt:

Facebook wil duidelijk tussen externe app-ontwikkelaars en het onderliggende besturingssysteem komen. Android is bekend om de vriendelijkheid naar ontwikkelaars toe, en door deze vriendelijkheid zijn er veel erg goede Android apps. Facebook, ondanks dat ze bezig zijn met hun ‘Operation Developer Love’, heeft een heel andere reputatie.
De documentatie van hun platform is ronduit slecht en het is erg lastig om goedkeuring te krijgen voor je apps.

Kleine, onafhankelijke developers worden benadeeld

Stel dus dat veel mensen Facebook Home gaan gebruiken en Facebook een functie lanceert waarmee ontwikkelaars informatie aan het thuisscherm van gebruikers kunnen toevoegen. Natuurlijk zullen deze applicaties eerst door Facebook moeten worden goedgekeurd, dat nu tussen de ontwikkelaar en Android in is gaan zitten. Als Facebook de communicatie naar ontwikkelaars op een zelfde manier aanpakt zoals we van ze gewend zijn, zal er voor onafhankelijke developers zonder groot advertentiebudget geen speld tussen te krijgen zijn.

Het resultaat is dus dat ontwikkelaars (groot en klein) van Android apps die een widget willen toevoegen aan hun app nu twee keer zo veel werk hebben, omdat ze een widget moeten maken voor Facebook Home-gebruikers en een voor gebruikers van alle andere launchers. Als ik daar bij uitga van mijn ervaringen met Facebook, zal het behoorlijk lang duren voor een widget voor Facebook Home goedgekeurd zal zijn.

Natuurlijk is dit voorlopig nog allemaal speculatie, want op dit moment is een widget toevoegen voor Facebook Home helemaal nog niet mogelijk. Openheid naar ontwikkelaars is altijd een grote drijfveer achter Android-ontwikkeling geweest en dat houdt hier op voor Facebook Home gebruikers.

Fragmentatie wordt groter

Er zijn veel verschillende versies van Android en niet elke producent van telefoons heeft automatisch updates voor zijn toestellen. Dat wordt fragmentatie genoemd en zorgt ervoor dat ontwikkelaars van Android apps hun creaties op veel toestellen en versies moeten testen. Ik zal niet verder in gaan op Android-fragmentatie, OpenSignal heeft er afgelopen jaar een interessant artikel over geschreven. Als Facebook het toe gaat staan dat ontwikkelaars plugins of widgets voor Facebook Home maken, zal deze fragmentatie alleen nog maar toenemen. Het is nu al een erg serieus probleem, dat zal alleen nog maar groter worden.

Facebook App Centre vs. Google Play

Behalve fragmentatie voor ontwikkelaars ben ik ook bang voor fragmentatie voor normale gebruikers. Bijna alle software voor Android wordt nu gedistribueerd via Google Play (er zijn ook een aantal alternatieve app markets, maar deze zijn veel minder populair en hebben vaak een grote overlap met Google Play). Ik verwacht dat als Facebook invoegtoepassingen voor Home gaat accepteren en ze zal gaan distribueren via het eigen software platform, ‘App Centre’.

Dan komen er dus twee plekken om software te verkrijgen, die voor de eindgebruiker niet te onderscheiden is (het verschil tussen gewone apps en apps met Facebook widgets).
Ik zou het ook niet raar vinden als Facebook vervolgens gaat proberen ook normale apps via hun App Centre te gaan verspreiden, waardoor ontwikkelaars gedwongen worden om hun apps via beide stores te verspreiden en het voor normale gebruikers alleen maar ingewikkelder wordt.

Je telefoon als advertentieruimte

Hier wil ik graag beginnen met een quote van de Facebook Home-aankondiging

Q: So just to clarify — we won’t see ads in coverfeed at first, but then we MIGHT later?
A: [pause] … Yep! [audience laughs]
Bron: TechCrunch Live Blog

Het gevaar lijkt me duidelijk. Waar ik nog minder op zit te wachten dan 100 uitnodigingen voor FarmCancyCalendarBirds clone #2321 op mijn homescreen, is reclame – allebei goed mogelijk met Facebook Home.

Ik ben benieuwd waar Facebook op zal houden. Berichten van vrienden kunnen al vanuit elke app omhoog komen en sinds een paar maanden kunnen onbekende mensen $1 betalen om je een bericht te mogen sturen. Kunnen bedrijven in de toekomst dan ook voor een dollar een popup met reclame op je scherm tevoorschijn toveren? De toekomst zal het leren, maar ik ben er niet gerust op.

Beveiliging?

Wat mij op viel in de eerste demo is dat er op je lockscreen (dus het scherm dat je ziet voor je je wachtwoord of patroon hebt ingevuld als je net je telefoon inschakelt) al heel veel persoonlijke informatie van jou en je vrienden staat. Iemand die je telefoon steelt, kan zo dus zonder je wachtwoord te weten al bij erg veel data over jou en je vrienden.

Het product is pas net uit, dus het zou kunnen zijn dat dit nog wordt veranderd en verbeterd, maar ik vind het erg vreemd. Nu staat Facebook al niet zo bekend om hun geweldige respect voor de privacy van gebruikers, maar of ze hier mee wegkomen betwijfel ik.

In conclusie

Het lijkt er dus op dat Facebook Home voor erg actieve Facebook-gebruikers zeker zijn voordelen heeft, maar dat het andere apps flink in de weg zit. Het grootste gevaar voor Android zit hem in de geslotenheid van het Facebook Home-platform en de gevaren die distributie via een een extra software market met zich mee brengt. Gelukkig is dat op dit moment nog niet aan de orde.

Gebruikers kunnen zeker verwachten dat hun privacy weer in het geding komt door Facebook en dat de social media gigant nu ook controle krijgt over wat je ziet als je je telefoon aanzet. We kunnen in de toekomst dus zeker advertenties verwachten.

Voor nu is Facebook Home alleen beschikbaar op een klein aantal toestellen en alleen in Amerika, de komende tijd wordt het in meer landen en voor meer toestellen uitgerold. Ik hou in elk geval mijn ogen open.