Merkenrecht bedreigt programmeertaal Python

De in Nederland ontwikkelde en wereldwijd gebruikte programmeertaal Python dreigt van naam te moeten veranderen vanwege een merkenrechtzaak. Een Engels computerbedrijf heeft in 2000 de naam geregistreerd en besloot begin dit jaar de naam ook te gaan gebruiken. De zaak lijkt op eerdere merkenruzies, met het verschil dat achter Python een niet-commerciële stichting schuilt. Het Europees merkenrecht lijkt haar doel voorbij te schieten.

De achtergrond en waarde van Python

Python is ontstaan door de inspanning van de Nederlandse computerwetenschapper Guido van Rossum, die in december 1989 op zoek was naar een hobbyproject voor de kerstvakantie. De taal werd door hem verder door ontwikkeld en wordt sinds midden jaren ’90 veel gebruikt. Een van de bekendste gebruikers is Google, waar Guido lang heeft gewerkt. Sinds kort werkt Guido bij het innovatieve opslagbedrijf Dropbox.

De waarde van Python

Guido van Rossum heeft Python vrijgegeven zodat het door iedereen gratis kan worden gebruikt. De programmeertaal is een belangrijke bijdrage aan de vrijheid op internet en de open-source beweging en Guido van Rossum ontving dan ook in 2001 een Free Software Award voor zijn werk aan Python.

De taal Python zelf blinkt uit in eenvoud en leesbaarheid. Het is hierdoor erg geschikt om mee te leren programmeren en wordt ook veel gebruikt als scripttaal waarmee taken door eindgebruikers kunnen worden geautomatiseerd. Een groot voordeel van Python is dat het niet vol staat met bijzondere karakters zoals !@#$%^&*{}[] die in andere programmeertalen veel worden gebruikt. Hier naast zie je een eenvoudig Pythonscript dat een functie definieert en gebruikt.

Trademark op de naam Python

De Engelse PObox group, eigenaar van domein python.co.uk, heeft Python nu aangevraagd als Europees merk. Als zij dit krijgen toegewezen dan zou Python als programmeertaal van naam moeten veranderen. Niet alleen veroorzaakt dit kosten voor de stichting en veel verwarring op internet, maar ook zou het Engelse bedrijf onterecht profiteren van de naamsbekendheid van Python. Voor alle duidelijkheid: ik heb er geen probleem mee dat andere bedrijven ook Python in hun naam zetten, maar het feit dat een lokaal Engels bedrijf een claim indient op een diersoortnaam voor heel Europa, die al door een stichting wordt gebruikt, staat me toch wat tegen.

Ook de Python foundation heeft er moeite mee en organiseert een tegenactie. Ze hebben daarom een oproep gedaan aan mensen om in een brief te bevestigen dat zij Python associëren met de programmeertaal. Met behulp van deze brieven kan de stichting bezwaar maken bij het Europese merkenrechtenbureau. Ook zamelt de stichting geld in, want juridische procedures zijn niet goedkoop.

Bekende merkenrecht-conflicten

Merkenrechtenzaken in de IT zijn niet nieuw. Onlangs nog was het computerbedrijf Apple in het nieuws omdat zij de rechten op de naam iPhone kwijt zijn in Brazilië. Het computerbedrijf zelf heeft overigens sinds 1978 tot in 2007 in de clinch gelegen met Apple, het muziekbedrijf van de Beatles. Al vroeg werd een schikking getroffen dat het computerbedrijf alleen computers zou doen en het muziekbedrijf alleen muziek. Het computerbedrijf bleef echter muzikale mogelijkheden toevoegen aan de computers en bracht zoals we allemaal weten muziekspelers uit (de iPod), waarop het muziekbedrijf weer naar de rechter kon.

Advies voor starters

Merkenrechtconflicten komen op internet en bij internet- en IT-bedrijven veel voor door het internationale karakter van internet. Merkenrechtadvocaten raden startende IT-bedrijven daarom aan om een merknaam zo snel mogelijk te registreren in zo veel mogelijk landen. Dat is echter erg duur voor een startend bedrijf, dus je kunt je afvragen of dit wel een goed advies is.

Veel verstandiger is het om direct na het verzinnen van een naam de domeinnaam aan te vragen. Het bezit van een domeinnaam kan later altijd in een rechtzaak als bewijs worden gebruikt voor het eerste gebruik van een naam. Helaas blijven conflicten altijd mogelijk, doordat dezelfde domeinnaam door verschillende bedrijven gebruikt kunnen worden met verschillende extensies (in verschillende landen).

Wat kun jij doen?

De Python-foundation is naar buiten getreden met het verhaal over de merkenrechtkwestie, omdat ze steun zoeken van Python-gebruikende organisaties. Je kunt hen helpen door een brief te sturen als jouw bedrijf Python in het verleden genoemd heeft als programmeertaal (bijvoorbeeld in een vacature). De oproep is hier te vinden.

Ik heb zelf geen relatie met de Python-stichting, maar denk wel dat deze niet-commerciële stichting, die tot doel heeft het openbaar en gratis houden van een internet-technologie, de steun van ook het Nederlandse publiek verdient. Mocht je eerst meer willen weten over de stichting, op de Python Foundation-website is veel informatie te vinden over de mensen achter Python als ook de sponsorende organisaties.