Vijf online trends voor het veiligheidsdomein in 2013
2012 is voorbij, het is tijd voor de bekende trendlijstjes en voorspellingen. Wij hebben even afstand genomen van ons dagelijkse werk om te kijken wat er in de maatschappij en het veiligheidsdomein gebeurt. Met behulp van onze volgers op Facebook, LinkedIn en Twitter zijn we tot de onderstaande vijf trends gekomen voor het veiligheidsdomein in 2013.
1. Info-minderen: het jaar van het filteren
Dit jaar wordt het jaar van het filteren. Volgens Rick de Haan wordt dit de oplossing over hoe om te gaan met Big Data. Maar daarnaast is het volgens ons een oplossing om te achterhalen: Wat is waar en wat is niet waar? En hoe kom je daar dan achter? Welke uitgangspunten voor de informatiestatus neem je? We gaan met zijn allen meer en beter leren filteren in de brei van informatie die sociale media ons bieden. Immers, als we Ted Talk van Donnie Fowler en Zach Friend mogen geloven, Big Data kan ontzettend veel meerwaarde hebben.
Een andere prachtige Ted-talk is die van Markham Nolan. Hij stond al eerder op Frankwatching, maar we delen hem graag nog een keer.
Hij vertelt over hoe je feit en fictie van elkaar kunt onderscheiden, aan de hand van enkele praktijkvoorbeelden. Een wijkagent uit het centrum van Oss hoopt dat gebruikers hun bio’s op sociale media gelijk gaan houden of maken, wat het eenvoudiger maakt om informatie naar boven te halen over bepaalde personen. In een maatschappij waar data de nieuwe olie is het filteren van informatie daarom goud waard. Wie kan filteren, kan floreren in onze maatschappij.
2. Monitoringstools worden standaard, geen uitzondering
In de eerste kwartaal van 2012 hebben we een verkennend onderzoek uitgevoerd naar het gebruik van sociale media in het veiligheidsdomein (PDF). Hieruit blijkt dat het veiligheidsdomein sociale media vooral inzet om informatie te geven over het werk, de organisatie en bij incidenten en calamiteiten. Toch begint alles bij luisteren. Om te weten wat er leeft, moeten organisaties nog beter leren luisteren. In een onderzoek onder alumni Master Crisis and Disaster management en Master Crisis and Publicorder Management en onder deelnemers aan de opleiding Informatiemanager in de crisisbeheersingskolom zijn opvallend grote verschillen te zien qua gebruik van sociale media. Als het gaat over het gebruik van sociale media binnen de werkzaamheden, dan worden ze vooral als informatiebron benut. Een aantal gebruikers benut het ook voor de omgevingsanalyse, bijvoorbeeld tijdens incidenten.
Wat opvalt is dat het overgrote deel niet efficiënt luistert op sociale media. Slechts een enkeling benut tools, zoals RSS-feeds (mogelijkheid om nieuwe berichten op websites automatisch op te halen en te bundelen in één overzicht) en dashboards als Tweetdeck of Hootsuite (mogelijkheid om berichten van sociale media op één plek te lezen en te versturen).
Wij zien dat monitoringstools steeds beter aansluiten bij de wensen, maar dat organisaties nog niet altijd aansluiten bij die tools. In 2013 zal dat veranderen, is onze verwachting. Monitoren van de omgeving wordt de aorta van het veiligheidsdomein. De verwachting is dat de tool Twitcident daar een grote rol in gaat spelen, getuige ook de laatste ervaringen in Enschede bij Serious Request met het systeem.
3. Meer contact met de overheid via sociale media
Burgers verwachten in 2013 nog meer contact met de overheid via sociale media. Rene Leijen weet het zeker, 112-meldingen gaan via Twitter. “Je moet zijn waar je klanten zijn,” aldus René. Wij denken dat hij een punt heeft. In de afgelopen maanden is twee keer onderzoek uitgevoerd naar het gebruik van sociale media bij noodsituaties (PDF). Het is uitgevoerd onder twee verschillende doelgroepen: eenmaal is het landelijk uitgezet via met name sociale media en eenmaal onder Burgernetdeelnemers in de regio Gelderland-Midden.
Uit beide onderzoeken blijkt dat het merendeel van de burgers van de hulpdiensten verwacht dat zij de sociale media 24/7 monitoren en dat zij direct reageren op berichten voor hulp. Veel burgers (het gemiddelde van de beide onderzoeken is 43,3%) verwachten dat over vijf jaar de reactie van de hulpdiensten op een melding via sociale media even snel is als via 1-1-2. Of 112-meldingen in 2013 al via Twitter en Facebook gaan, dat betwijfelen we. Hoe dan ook, in 2013 zal er dus nog meer contact met de overheid via sociale media zijn. Een voorbeeld daarvan is al in Amerika te zien: daar twitteren agenten live 112-meldingen.
4. Persvoorlichting maakt plaats voor publieksvoorlichting
Emeritus hoogleraar communicatie Betteke van Ruler zei het al tijdens de lancering van haar glossy CommunicatieNu: “De woordvoerder is een uitstervend beroep”. Dat zien wij ook steeds meer. Publieksvoorlichting treedt steeds meer naar de voorgrond, het is het woord van 2013. Waar vroeger de meeste crisiscommunicatie via traditionele media verliep, communiceren overheden nu steeds vaker via sociale media als Twitter en Facebook.
Dit betekent wellicht voor bepaalde voorlichters nieuwe competenties. Misschien helpt het dan om in het functieprofiel van medewerkers inzicht in en ervaring met social media als onderdeel op te nemen. Net als vroeger Word, Excel of HTML in je CV was opgenomen. Nieuwe tijden vragen om nieuwe vaardigheden.
5. Meer online ramptoerisme: alle Nederlanders zijn betrokken
Nieuwsgierigheid zit in onze aard. Een trend die in 2012 al een vlucht nam zal in 2013 nóg groter worden. Een ramp is namelijk van ons allemaal. Harro Ranter, eigenaar van Twetrics, heeft een prachtige plot van ons land gemaakt tijdens de avond dat de rellen in Haren plaatsvonden. Wat bleek, heel het land was op Twitter bezig met het Project X feest in Haren.
Als er een crisis aan de hand is dan discussiëren steeds meer mensen online over de crisis. Stonden ze vroeger nog te dringen aan de afzetlinten, nu drukken ze hun neus tegen het digitale venster. Onverminderd verwachten ze allemaal aandacht, antwoord op hun vragen en een luisterend oor. Halen ze het niet bij de overheid, dan wel bij ieder ander. Kortom: een factor waar de overheid rekening mee moet houden.
@HennieCastelein stelt het als volgt: “Tout NL bemoeit zich met ieder incident. Dat maakt de omgevingsanalyse en strategie voor overheden lastig”. Inderdaad, want in een tijd waarin nazorg steeds belangrijker wordt: wie zijn de betrokkenen? Wie heeft er écht aandacht nodig? Tijd voor het digitale afzetlint!
Dossier Sociale Media in veiligheidsdomein
Tot slot van onze kant een verzoek. Op www.infopuntveiligheid.nl is er een dossier Sociale Media. Mochten je over informatie en casuïstiek over sociale media binnen het veiligheidsdomein beschikken, mail dat dan zeker naar [email protected]. Het liefst met bronvermelding, zodat de rechtmatige eigenaar op de hoogte kan worden gesteld. Op deze wijze blijven we met elkaar kennis en ervaringen delen, waar we met z’n allen beter van worden!