TEDxAmsterdam: Inloggen na je dood & aardbeien printen

Het leuke van een TED-conferentie is dat je steeds weer tot verbazing wordt gebracht. Door een scherpe wetenschapper, een verrassende conclusie of een reggaedanser: is die nou echt of toch niet? En vraag jij je ook af of we straks aardbeien printen of inloggen na onze dood? Het zijn allemaal thema’s die bij TEDxAmsterdam aan de orde kwamen.

Measurebation: meet jij stiekem teveel?

Sommige keuzes van de organisatie van TEDxAmsterdam zijn verrassend, zoals de keus om Rory Sutherland te laten spreken. Hij is immers geen Nederlander en heeft zijn verhaal al meerdere malen op een TED-event gedaan. Dat neemt niet weg dat hij een uitstekende spreker is die de zaal prima weet te boeien met zijn zelfgevonden woord ‘measurebate’, waarmee hij uitdrukking wil geven aan alle situaties waarin mensen teveel meetbaar willen maken. Niet alles is immers meetbaar zoals een klok. Voor de niet-meetbare zaken is gametheorie vaak beter toepasbaar.

Binnen bedrijven ziet hij een belangrijk verschil tussen innovatie (je dienst veranderen) en marketing (de gepercipieerde waarde van de dienst veranderen) en hij ziet voor de toekomst grote mogelijkheden om de gepercipieerde waarde van zaken te vergroten zonder meer spullen te maken. Dan is het slim om te kijken waar je concurrenten fouten maken en zich teveel focussen op measurebation en successen die wel meetbaar maar niet zinvol zijn. Dit is een van de grootste bronnen van verspilling in onze maatschappij en hier liggen volop kansen voor concurrentievoordeel.

Een keur aan topartiesten en kunstenaars

Naast de wetenschappers en levensverhalen biedt TED ook een podium voor goede kunstenaars en artiesten. Zo is er Hermine Deurloo, die vanaf de loges zingt, een leuk intermezzo van goochelaar Hans Klok, ervaren we Daria van den Bercken die haar Händelmuziek niet alleen op straat maar ook bij TED laat horen, de betoverende korte film van Levi van Veluw en een zinderende performance van Eternity & Kizo. Extra aandacht van mij krijgt Leonard van Munster, die met zijn dansende robot de zaal versteld doet staan. Vanaf het balkon blijven we twijfelen: is het nou een robot die een mens nadoet of een mens die een robot naspeelt? Zelfs tijdens het vrijdagavondoptreden van TED met detailbeelden bij Pauw en Witteman blijf je een ogenblikje twijfelen. Is ‘ie echt niet echt?

Inloggen na je dood

Briljant is de performance van PIPS: lab met DieSpace, een speciaal sociaal netwerk voor overledenen, waar wij nu alvast een account van mogen aanmaken. Geef iedereen in een theaterzaal een fel klein lampje, laat mensen letters schrijven en leg die letters daarna in lagen over elkaar. Het resultaat is betoverend mooi.

Print jij het eten even, schat?

Pablos Holmen, hacker en beveiligingsspecialist weet de zaal te verrassen met een toekomstvisie waarin we veel effectiever met eten omgaan. Wist je dat maar liefst 40% van ons eten wordt verspild, doordat het uiteindelijk niet op ons bord belandt? Terwijl de smaak van tomaten grotendeels is verdwenen omdat ze worden gekweekt voor transport in plaats van voedingswaarde en smaak. Dat kan beter! Holmen voorziet een toekomst waarin we onze printers laden met voedingscartridges die ter plekke een smaakvolle en gezonde maaltijd voor ons neerzetten. “Schat, wil jij de aardbeien even printen?”

Een soapster die de wereld verandert

Katja Schuurman laat op het podium zien dat ze meer dan TED-waardig is. Vol passie vertelt ze over haar initiatief ‘Return to sender’, waarmee ze handgemaakte spullen van vrouwen in ontwikkelingslanden weet te verkopen in de HEMA. Ze wil niet aan liefdadigheid doen, maar de mensen versterken in wat ze zelf al doen. Zo heeft ze een Nederlandse afzetmarkt gecreëerd voor buitenlandse handarbeid.

Het heeft geresulteerd in verschillende kleine locale bedrijfjes die inmiddels aan grote groepen vrouwen werk bieden. Bedrijfjes die laten zien dat het anders kan. Dat je zelf het verschil kunt maken. Het levensmotto van Katja Schuurman hierbij is: “waarom niet”, een motto waarmee ze mensen een kans wil geven om hun eigen verhaal te schrijven. Een verhaal dat het vertellen meer dan waard is!

De sterke paarden van de emotie met een nietige bestuurder

Een heel ander verhaal is dat van filosoof René Gude, die, nadat hij al een been vanwege zijn ziekte was kwijtgeraakt, te horen kreeg dat hij kanker heeft en slechts 15% kans heeft om langer dan drie jaren te overleven. Daarbij werd hij heen en weer geslingerd tussen extreme emoties: niets meer willen doen, of juist doen of er niets aan de hand was. Gude legt uit dat beiden niet handig zijn. Maar hoe ga je dan om met zo’n situatie?

Z’n schoonmoeder daagde hem uit: heeft jouw filosofie hiervoor geen oplossing? Zo is hij als filosoof zijn situatie gaan verkennen. Hij ziet twee basale krachten die hij zich voorstelt als paarden die aan een kar trekken: deel willen zijn van een groep, versus juist heel individueel willen zijn. De ratio is de bestuurder van de kar, die de twee krachtige paarden moet mennen. Hij ziet de ratio als een kleine nietige bestuurder tussen twee krachtige paarden, die de emoties voorstellen.

Zijn emoties kan hij triggeren door een beeld, verandert hij z’n beeld door een beter beeld, dan veranderen de emoties mee. Uiteindelijk is dit voor hem waar TED en filosofie over gaan: trek je terug en reflecteer op je situatie en je emoties. Maak daarna een mentaal plaatje, waar je je aan kunt opladen. De grote uitdaging wordt dan om je eigen intellect te trainen met een bredere blik, om je basisemoties te balanceren en om dat op een vriendelijke manier te doen. Niet alleen voor jezelf, maar voor de hele mensheid.

Toeval bestaat wél en is belangrijk!

Kevin Slavin laat ons nadenken over de rol van toeval in de kunsten en het leven. Hij begint z’n presentatie met een afbeelding van Botticelli, waarin Fortuna, oftewel het toeval, een belangrijke rol speelde. Die rol van toeval zien we in onze maatschappij steeds minder terug, omdat we denken dat alles een reden heeft en gebeurt vanwege een groot plan of omdat we denken dat toeval niet bestaat, omdat je je eigen geluk afdwingt. “You don’t always get what you deserve, sometimes you only get what you get”, zou een eerlijke boodschap zijn, maar dit is zo lastig te verkopen!

Slavin laat zien hoe de rol van toeval in spelletjes is en vertelt dat dobbelstenen in de Verenigde Staten lange tijd niet toegestaan waren, waardoor een levensrad werd gebruikt dat enige vaardigheid suggereerde. Hij laat zien hoe grote wiskundigen uit de 20e eeuw zich stortten op het modelleren van geluk, maar uiteindelijk ontdekten dat simuleren van toevalssituaties beter inzicht gaf dan rekenwerk. Desondanks blijft hij de rol van Fortuna belangrijk vinden: het laat ons zien dat er dingen zijn die we niet kunnen kennen en meten. Hij pleit ervoor dat ontwerpers zich hier ook mee bezig houden en niet alleen systemen bouwen waarin alles meetbaar is. Het is een conclusie die Rory Sutherland met zijn measurebation vast zal aanspreken!

TEDxAmsterdam heeft laten zien dat er enorm veel mooie mensen zijn met prachtige verhalen. Een soapster die praat over handel met de derde wereld, een filosoof die verhaalt over de emoties rond een ernstige ziekte, het belang van toeval en teveel meten. Maar ook een eng echte robot en een account aanmaken voor het hiernamaals. Bij TED is het allemaal mogelijk en juist dat maakte deze versie van TED bijzonder de moeite waard!

Lees hier de andere verslagen van TEDxAmsterdam 2012