Gun ons The Storytelling Machine

“Wil je de documentaire zien?”, is de vraag die je stelt. Niet: “wil je televisie kijken?”. Het voorstel is ook niet of we Super-8 filmpjes zullen gaan bekijken; het idee is waarschijnlijk dat we ‘filmpjes van vroeger’ gaan bekijken. Een VHS-avond? Onwaarschijnlijk. “Aan de hand van een Powerpointpresentatie zal de heer Simonis informatie geven over de stichting”, stond te lezen in de uitnodiging. Het wordt een zinloze avond, ga er niet heen. Als het vehikel belangrijker is dan de boodschap ligt de leegheid op de loer.

Medium niet belangrijk

We willen een verhaal horen, we willen zien hoe je een bom uit kunstmest kunt maken en bij geen van deze behoeften is het belangrijk om er bij vast te stellen via welk medium we het gaan bekijken. De behoefte aan een verhaal is leidend. Er zijn miljarden beeldverhalen in de wereld beschikbaar – steeds meer digitaal – en al deze beeldende verhalen zijn mogelijk interessant voor soms een select, soms een breed publiek. Het kunnen filmpjes zijn over de laatstgeborene, over de gekke oom met zijn accordeon, over Auschwitz, Breivik, de ‘mormonen-huishouding’ van Mitt Romney, het in elkaar schroeven van de Ikea slaapbank et cetera.

Prehistorische tijden

Het is een simpel mechanisme: er is een beeldend verhaal en ergens op de wereld wil een mens het bekijken. In deze tijden lopen we vervolgens te klungelen met apparaten, we gaan op zoek naar een WiFi-netwerk, als ISDN niet snel genoeg werkt proberen we het via de kabel of het vaste netwerk, we proberen met goede zoekwoorden het filmpje te vinden, even wachten, balkje in de gaten houden. Prehistorische tijden zijn het: ruisradio, zwart-wit televisie, telegrammen, poste restante. Over een decennium lachen we om het gepruts van nu. Paperclips, ducktape en verbindingsstukjes, dat is de huidige infrastructuur.

1 apparaatje voor alles

De mens is inmiddels gewend geraakt aan de bereikbaarheid van verhalen. De geest is uit de fles. Daarom ook is het zo logisch dat de discussie over Google TV of Apple TV nu vol aan het loskomen is. De organische verbinding tussen beeld en internet. Beeld van omroepen, van YouTube, van privéfilmpjes, van leveranciers. We willen één apparaatje waarin alles samenkomt, als in de hals van een diabolo. Maar dan moet ook de entertainmentbranche meewerken.

Beeldeigenaren schermen hun kostbaar bezit af, uit angst dat afgesloten abonnementen worden opgezegd. De bezittende klasse verdedigt zich te vuur en te zwaard, zonder dat ze zich lijken te realiseren dat hun netwerk vol met gaten zit. Gaat de inhoud niet linksom sijpelen, dan doet ze het rechtsom. Er zullen altijd wettelijke grensovergangen zijn en er zullen altijd smokkelaars blijven. Hoeveel interessanter is het niet voor adverteerders om commercials te richten op specifieke kijkersgroepen, wat mogelijk gaat worden?

Geen verdediging mogelijk

Het is het oude verhaaltje. De mens ziet dat een basale behoefte (verhalen bekijken) in bereik komt en oude structuren en rechthebbenden schieten in een kramp en verdedigen hun territorium. Maar de behoefte van de mens is een oerkracht, daar is geen verdediging tegen bestand. Die STM komt er: The Storytelling Machine.

Deze column werd eveneens gepubliceerd in Het Financieele Dagblad.