Filter
ChatGPT Prediction markets: verkiezingen voorspellen met ‘wisdom of crowds’
In september mag Nederland weer naar de stembus. Zou de aankomende verkiezingscampagne eindelijk de boeken ingaan als de campagne waarin sociale media definitief doorbraken? In dit zesde deel in de serie over de rol van sociale media bij de aanstaande verkiezingen, bekijken we hoe de uitslag van de verkiezingen te voorspellen is met behulp van de ‘wisdom of crowds’.In het vorige deel zagen we hoe sociale media een belangrijke graadmeter zouden kunnen zijn voor het voorspellen van de verkiezingsuitslag. Een ander manier om de uitslag te voorspellen, is via zogenaamde ‘decision markets’ of ‘prediction markets’. Dit zijn markten waarop tegen (virtueel of echt) geld gespeculeerd kan worden op – in dit geval – de uitslag van de verkiezingen. Er zijn vele soorten decision markets, variërend van de aandelenbeurzen (wat is een bedrijf of land waard?) en de kans dat een American Football-team wint, tot de winnaars van de Oscars. Decision markets zouden een goede manier zijn om de (onzekere) toekomst te voorspellen.
Wat stemt de buurvrouw?
Het idee is simpel: vraag mensen niet wat ze zelf stemmen, maar vraag wie volgens hen de winnaar zal zijn en waar hun buren op stemmen. Laat ze hier vervolgens geld op in zetten, zodat ze zo goed mogelijk hun best doen en meer inzetten, naarmate ze meer overtuigd zijn van hun gelijk. Zo komt de winnaar boven drijven.
James Surowiecki is een groot pleitbezorger van decision markets. Hij ziet ze als een van de belangrijke manieren om de ‘wisdom of crowds’ te ontsluiten. Hij ‘bewijst’ dit met het feit dat de aandelenkoers van het bedrijf dat het onderdeel had geleverd wat de ramp met de spaceshuttle Challenger veroorzaakte, onderuit ging. De ‘crowd’ bezit allerlei informatie over het bedrijf en via de decision market komt deze ‘wisdom’ naar boven.
In de Verenigde Staten zijn decision markets al jaren populair om de uitkomst van verkiezingen te voorspellen. Het leidende bedrijf is Intrade. Hier kan gespeculeerd worden of Obama opnieuw gekozen wordt als president. Als je daarin gelooft kun je aandelen kopen. Op dit moment wordt de kans dat Obama wint door de markt geschat op 58,3%.
Ook in Nederland werden politieke aandelenmarkten georganiseerd, onder andere in 2003 en 2006 door de Volkskrant (de PAM) en in 2010 door Z24. Uiteindelijk voorspelden deze markten ongeveer even goed als de meeste opiniepeilers. Gemiddeld zitten die er de laatste jaren zo’n 10% ofwel 15 zetels naast. Vaak was er echter wel één opiniepeiler die het beter deed.
Zeepbel of wijsheid van de massa?
De vraag is nu wat er beter werkt: opiniepeilingen of decision markets? Voorstanders benadrukken dat beslissingsmarkten een goede manier zijn om de informatie en kennis uit de ‘crowd’ de halen: alles zit verdisconteerd in de koers. Aandelenkoersen reageren bovendien snel op nieuwe informatie en corrigeren voor nieuwe gebeurtenissen, volgens sommigen zelfs sneller dan opiniepeilingen.
Criticasters geven aan dat aandelenkoersen per definitie volgend zijn, zeker als gewone burgers er beleggen. Deze baseren zich op de politieke informatie in de kranten en de media, en dus ook op de opiniepeilingen in het nieuws. Daardoor bestaat het risico dat de aandelenbeurzen veel heftiger en emotioneler reageren op nieuws en peilingen dan het sentiment in de bevolking.
Bovendien kunnen beurskoersen een eigen leven gaan leiden. ‘Beleggers’ hebben immers een nieuw belang, namelijk de koers en koersschommelingen. Dus niet perse het voorspellen van de beste uitkomst. We kennen allemaal de zeepbellen op de beurs die later uiteenspatten en beurspaniek waardoor bijvoorbeeld de rente op staatsobligaties van landen als Griekenland en Spanje in korte tijd enorm opliep.
Manco van decision markets: onverwachte gebeurtenissen
Een ander manco van decision markets is dat ze geen onverwachte gebeurtenissen kunnen voorspellen zoals incidenten, aftredende partijvoorzitters of sex-schandalen. In tegenstelling tot enquêtes lenen aandelenmarkten zich niet voor dit soort speculatieve vragen en scenario’s. Ze draaien om wat de meerderheid het meest waarschijnlijk acht dat gaat gebeuren. Pas wanneer een incident zich heeft voorgedaan, zullen de koersen zich direct bijstellen en wordt de waarde opnieuw vastgesteld. Decision markets geven in de praktijk dus een goed beeld van de algemene opinie en het sentiment onder de beleggers.
Beleggers in politieke aandelenmarkten
In het geval van aandelenkoersen van beursgenoteerde bedrijven is de verwachting dat de ingewijde professionele beleggers over voldoende informatie beschikken om de waarde van een bedrijf te kunnen inschatten. Zodra er veel gewone burgers gaan beleggen zoals in de Verenigde Staten gebeurt met pensioenen, dan vertonen beurskoersen ineens een stuk grilliger verloop. Deze ‘gewone burgers’ zijn ineens veel meer geïnteresseerd in de bedrijven (lees: politieke partijen) dan voorheen. Er wordt dan meer ‘gepaniekt’ en gereageerd op informatie uit het nieuws.
Wie zijn nu de beleggers in de politieke aandelenmarkten? Zijn het de politieke professionals, die denken te weten wat er onder de brede bevolking leeft? Of is het het gewone volk zelf, Henk en Ingrid, dat meedoet? Dat valt te betwijfelen. Er zal echter een redelijke doorsnede van de bevolking nodig zijn om goed te kunnen inschatten wat diezelfde bevolking gaat stemmen. Diversiteit is essentieel voor de wisdom of crowds.
Maar als de buurvrouw zelf al niet weet wat ze gaat stemmen, hoe denk jij dan te kunnen weten wat de buurvrouw gaat stemmen? Of wil je stiekem gewoon een koerswinstje pakken?
Over de auteurs
