Filter
ChatGPT World IPv6 Launch: stimulans voor bedrijfsleven?
Op 6 juni organiseert de Internet Society op initiatief van onder andere Google, Facebook en enkele grote internetproviders uit de VS de World IPv6 Launch. Organisaties die hieraan deelnemen zetten op 6 juni het nieuwe internet protocol aan en zetten het daarna ook niet meer uit. Het doel van deze dag is het wereldwijd stimuleren van het gebruik van IPv6. Onderzoek van TNO en KPMG gericht op zakelijke internetgebruikers geeft aan dat het Nederlandse bedrijfsleven tot nu toe weinig concrete actie heeft ondernomen op het gebied van IPv6-adoptie en de impact van de operatie mogelijk onderschat. In dit artikel kort de achtergrond en noodzaak van IPv6 en de belangrijkste bevindingen uit het onderzoek. In Nederland zal aandacht worden besteed aan de World IPv6 Launch door een IPv6 Launch event in Amsterdam.
IPv4 en IPv6
Het internet protocol (IP) is de basis van communicatie via internet en is over de jaren heen een constante factor gebleven in internetcommunicatie. Dit protocol zorgt er voor dat gegevens die over het internet worden verstuurd op de juiste bestemming aankomen. De IP-adressen die daarvoor worden gebruikt, zijn unieke codes om een apparaat (PC, server, televisie, koelkast, etc.) op het internet aan te sluiten, vergelijkbaar met de unieke combinatie postcode-huisnummer die PostNL nodig heeft om een pakketje af te kunnen leveren. De huidige versie van het internet protocol (IPv4) is ontwikkeld in de jaren ’70 en gebruikt adressen met een lengte van 32 bits. Daarmee zijn maximaal 2^32 adressen beschikbaar, dus ongeveer 4 miljard.
Begin jaren ’90 werd duidelijk dat het internet zo snel groeide dat IPv4 in de toekomst niet voldoende gebruikers en apparaten zou kunnen ondersteunen. Toen is een nieuwe versie van het internet protocol ontwikkeld dat beschikt over adressen van 128 bits. Dat is meer dan 100 miljoen keer het totaal aantal adressen van IPv4 per vierkante millimeter van het aardoppervlak. Inmiddels is het internet zover dat de IPv4 adressen bijna allemaal zijn uitgegeven. Op 3 februari 2011 zijn door IANA (Internet Assigned Numbering Agency) de laatste beschikbare IPv4 adressen uitgegeven aan de regionale beheerorganisaties en verwacht wordt dat in de zomer van 2012 ook de laatste IPv4 adressen in de regio Europa worden uitgegeven. Daarna kunnen er alleen nog IPv6 adressen kunnen worden uitgedeeld. Deze adressen kunnen echter pas nuttig worden gebruikt als grote delen van het internet ook IPv6 gebruiken. De World IPv6 Launch is een belangrijk initiatief om dit te stimuleren.
Een omvangrijke operatie
Het grootste aandachtspunt bij de introductie van IPv6 is dat het nieuwe internet protocol niet praat met het huidige IPv4. Dit betekent dat het niet voldoende is om alleen nieuwe apparaten te voorzien van een IPv6 adres. Ook bestaande apparatuur, software en netwerken die onderdeel uitmaken van internet zullen moeten kunnen omgaan met het nieuwe protocol. Dit maakt de introductie van IPv6 een zeer omvangrijke operatie, die voor organisaties hoge kosten met zich mee kan brengen, vooral als zij hier niet op tijd aan beginnen. Daarnaast betekent het dat IPv6 pas relevant is als andere internetgebruikers en content, zoals websites, ook op grote schaal gebruik maken van het nieuwe protocol. Met name om deze redenen is de uitrol van IPv6 nog steeds in haar beginstadium. Google meet bijvoorbeeld dat momenteel 0,62% van de gebruikers van hun zoekmachine op dit moment in staat is om te communiceren via IPv6.
De hoofdrolspelers bij de introductie van IPv6 zijn internetproviders, fabrikanten van hardware en software, content providers en internetgebruikers. De rest van dit artikel richt zich op de zakelijke internetgebruikers: bedrijven en overheden. Internetproviders, fabrikanten en contentproviders laten de afgelopen jaren zien dat zij bezig zijn om IPv6 te introduceren en verschillende partijen hebben dit ook al gedaan. Over de introductie van IPv6 bij deze stakeholders zijn verschillende onderzoeken en overzichten te vinden, bijvoorbeeld op RIPEness, in een rapport op Rijksoverheid.nl, op Vyncke en op Ip6.nl.
Het onderzoek
TNO en KPMG volgen de ontwikkelingen rond IPv6 al jaren op de voet. Zo publiceert TNO sinds 2010 twee maal per jaar de “IPv6 monitor in Nederland”, die wordt ondersteund door het Ministerie van EL&I. Eén van de onderdelen van dit onderzoek is het in kaart brengen van de status en activiteiten van bedrijfsleven en overheden op het gebied van IPv6.
Tegelijkertijd deed KPMG in 2011 een IPv6 onderzoek onder haar relaties. De resultaten zijn samengevoegd om tot een zogeheten IPv6 barometer voor het Nederlandse bedrijfsleven en overheid 2010-2011 te komen. De barometer toont de verdeling en de gemiddelde voortgang voor drie sectoren: overheden (groen), IT-bedrijven (rood) en overige bedrijven (blauw) op het gebied van IPv6. De barometer toont de resultaten van 2010 naast die van 2011 zodat ze goed te vergelijken zijn. Bij de introductie van IPv6 gaat een organisatie door verschillende fases. Door in kaart te brengen welke activiteiten een organisatie heeft uitgevoerd is een IPv6 score per organisatie bepaald. Voorbeelden van zulke activiteiten zijn het agenderen van IPv6, het maken van adresplannen, het vragen om IPv6 aan leveranciers en het op IPv6 brengen van netwerkonderdelen en diensten. De resultaten van 2010 komen uit de tweede IPv6-meting van TNO. De resultaten van 2011 omvatten de respons van de vierde IPv6 meting van TNO en het onderzoek uit 2011 van KPMG.
Figuur 1: IPv6 Barometer: Organisaties en hun vorderingen met IPv6. De contouren geven de verdeling weer, de schuin gedrukte getallen geven het aantal respondenten weer.
Er zijn een aantal zaken die opvallen aan deze barometer. Kijkend naar wat organisaties al hebben gedaan op IPv6, weergegeven in Figuur 1, zien we dat zoals verwacht I(C)T-bedrijven het er gemiddeld het beste vanaf brengen op hun eigen terrein. De overheid volgt op enige achterstand, maar maakt een vergelijkbare voortgang. Misschien zien we het effect van de stimuleringsmaatregel die eind 2010 is geïntroduceerd door het College Standaardisatie (de-pas-toe-of-leg-uitlijst). Het overige bedrijfsleven maakt nog geen zichtbare progressie in de adoptie van IPv6. Overigens gaat het hierbij niet om internet en hosting providers. Zij lopen duidelijk voorop bij de introductie van IPv6.
Betekent dit dat organisaties IPv6 onvoldoende op het netvlies hebben staan? Om daar achter te komen, hebben we de deelnemende organisaties gevraagd op welke termijn zij nog niet uitgevoerde IPv6 activiteiten hebben gepland. Gebaseerd op deze plannen hebben we een verwachting gemaakt voor de IPv6 barometer van een jaar na de huidige meting (bovenhelft Figuur2) en vijf jaar na de huidige meting (onderste helft Figuur 2). In deze grafieken is duidelijk te zien dat de meeste ondervraagde overheden verwachten IPv6 binnen 5 jaar te introduceren, maar dat een groep bedrijven hier nog niet concreet over is.
Figuur 2: Voorspelde IPv6 Barometer: Organisaties hun verwachting welke IPv6 activiteiten gereed zijn binnen 1 jaar en (boven) en binnen 5 jaar (onder).
Voor de activiteiten die organisaties nog niet hebben gedaan, is gevraagd wanneer zij verwachten dat deze gereed zijn. Op basis van deze verwachtingen hebben we een voorspelling gemaakt hoe de IPv6 barometer er over 1 jaar en over 5 jaar uit zou komen te zien als organisaties hun eigen verwachting waarmaken. Dit is weergegeven in Figuur 2. Dit stelt ons in staat de verwachtingen die in 2010 zijn uitgesproken voor 2011 kunnen worden vergeleken met de werkelijke voortgang die is gemeten in 2011. Het valt dan op dat de werkelijke voortgang flink achterblijft. Kennelijk is adoptie van IPv6 een langduriger traject dan van te voren wordt ingeschat. Bij het overgrote deel van de organisaties zijn er de komende jaren wel plannen voor de invoering van IPv6, maar er zit behoorlijk wat verschil in de timing. Deze spreiding wordt waarschijnlijk veroorzaakt door onduidelijkheid over de urgentie van IPv6 adoptie. Dit vermoeden wordt bevestigd door de reacties op onze vragen over de noodzaak van IPv6, zoals aangegeven in de volgende Figuur 3.
Figuur 3: IPv6 Barometer: Organisaties over de noodzaak van IPv6 adoptie op de lange termijn, zowel de onderzoeksresultaten uit 2010 als 2011 zijn weergegeven.
Er bestaat bij de deelnemende organisaties geen twijfel over de noodzaak om IPv6 uiteindelijk in te voeren. Er wordt echter wel verschillend gedacht over het moment van invoering.
Conclusie
De IPv6 barometer geeft aan dat er weinig concrete vorderingen zijn gemaakt tussen 2010 en 2011 en dat de gemiddelde status van IPv6 adoptie in Nederland bij bedrijven en overheden nog steeds beperkt is. Dit gegeven, samen met de wisselende of soms ontbrekende IPv6-planning, betekent dat veel organisaties nog een stap kunnen maken in het opstellen van een concrete IPv6-roadmap en inbedding in de organisatie.
World IPv6 Launch richt zich op de introductie van IPv6 door websites, internetproviders en leveranciers. Wij verwachten dat deze Launch tot een stijging in het gebruik van IPv6 zal leiden, maar er zal meer tijd nodig zijn voordat IPv6 het dominante protocol op internet zal zijn. Voor zowel het bedrijfsleven als de internetgebruiker is World IPv6 Launch een duidelijk signaal dat de aanbodzijde van internet zich actief richt op IPv6-introductie. Bedrijven kunnen hun planning daar actief op afstemmen. Als het tempo van IPv6-uitrol iets heeft duidelijk gemaakt, is het dat de introductie tijd kost, met name in de complexere ICT infrastructuren met veel verschillende applicaties. Wij raden organisaties die dit nog niet hebben gedaan dan ook aan nu de impact van IPv6-introductie te bepalen en op basis daarvan een kosteneffectieve planning op te stellen. Eén van de eerste concrete acties kan het IPv6 bereikbaar maken van hun website zijn, wat meestal vrij eenvoudig te realiseren is.
In 2012 zal de IPv6 monitor van TNO zich specifiek richten op het onderzoeken van de activiteiten en knelpunten van IPv6 bij overheidsorganisaties. Deze vijfde IPv6 meting van TNO zal in de tweede helft van 2012 worden gepubliceerd. KPMG zal in dezelfde periode de enquête herhalen onder haar relaties, zodat er weer een gecombineerde barometer kan worden gepubliceerd om IPv6-adoptie bij bedrijfsleven en overheid gezamenlijk weer te geven.
Over de auteurs
