Zouden social media volwassen zijn?

Even beschouwen: om me heen zie ik het Nederlandse social medialandschap snel veranderen. Vooral het gebruik van social media verandert. Was het vroeger (haha, 3 jaar geleden) nog een inside network met een hoog ons-kent-ons gehalte; in Nederland is het nu mainstream geworden. Met alle gevolgen – blunders, irritaties, afhakers en successen – van dien. Maar waar staan we begin 2012? Nederland heeft wereldwijd kopposities ingenomen als het gaat om het gebruik van LinkedIn en Twitter. Op een Amerikaanse blog zijn we zelfs als gidsland bestempeld.

De leeftijd van de grote social media ‘kindjes’

De senior in het gezelschap is LinkedIn, al 9 jaar oud en nog onverwoestbaar. Onbetwist zakelijk marktleider.  Als je ergens met een social media-strategie zou willen beginnen, zorg dan voor een uitstekend LinkedIn-profiel en laat je netwerk daar groeien. Zonder een goed LinkedIn-profiel doe je jezelf tekort en loop je kansen mis. Het succes van LinkedIn zit voor mij in de ongelofelijk goede zoekfunctie en het strakke formele karakter. Dit laatste heeft de acceptatie vergemakkelijkt bij doelgroepen die voorheen niet online netwerkten.

Na LinkedIn verscheen er een tweeling, die elkaar het leven zuur maakt: Facebook en Hyves, beiden nu 8 jaar oud. De één wil groeien ten koste van de ander. De ander heeft besloten om niet voor grote aantallen te gaan maar voor content en Nederlandse gezelligheid. Facebook gedraagt zich overal als het stoutste jongetje van de klas; “mag het niet, we proberen het toch”. De tweeling is sterk aanwezig en overheerst een deel van het social media-landschap. Die tweeling houdt van gezelligheid en is dol op foto’s en video delen. Ze kletsen wat af! Miljoenen Nederlanders brengen daar uren per dag door. Dit vind ik leuk, hier krabbel ik wat. Er komt geen einde aan de berichten. De kracht van deze netwerken zit in het feit dat het zeer gemakkelijk is om contact te houden met mensen die er voor jou toe doen. Of ze nu bij je in de klas zitten of aan de andere kant van de wereld wonen. Dat maakt niet uit. Je bent meer betrokken bij elkaars’ gewone leven. Het gebruiksgemak van beide sites is hoog.

Na de tweeling kwam een wat kleiner spruitje: Twitter, nu 6 jaar oud. Van de site zelf hoor je niet veel. Twitter groeit gewoon door en schreeuwt niet hard. Hier zijn het vooral de gebruikers die voor ophef zorgen. Blunders van individuen en bedrijven aan de lopende band. Die blunders zorgen voor veel persaandacht zodat het lijkt alsof heel Nederland twittert. Maar met ruim 1,2 miljoen actieve gebruikers in Nederland valt dat dus mee. Het succes van Twitter zit in de laagdrempeligheid, de ongedwongenheid. Ik vergelijk Twitter vaak met de radio, heb je zin om even te luisteren of mee te kletsen, dan zet je Twitter aan. Heb je daar geen zin in, dan weer uit. Je bepaalt zelf wie je volgt en daarmee dus ook welke informatie tot je komt. Iedereen kan zijn eigen relevante netwerk hier opbouwen.

De kleinere social media ‘kindjes’

Na bovenstaande 4 reuzensites komen er nog steeds nieuwe sites bij. In 2009 werd Foursquare gelanceerd. Met miljoenen gebruikers wereldwijd een grote site. Foursquare – location based networking – moet de stap naar volwassenheid gaan maken. Met name retail en horeca kan op een gemakkelijke, directe manier met klanten communiceren. Misschien moet Foursquare de stap niet maken, maar de gebruikers en locaties. Tip aan locaties: heet me welkom als ik incheck. Vraag wat me hier brengt, vraag wat ik van de producten of diensten vond. Zoek de dialoog. Je hebt een klant, praat daar dus mee!

Het jongste en wildste (en misschien wel rijkste) kindje is Google+. In 2011 gelanceerd als aanval op Facebook, al zou Google dat zelf nooit zeggen. Google+ heeft goed gekeken hoe mensen social media gebruiken en welke functionaliteit andere sites missen. Briljant opgezet: het gebruiksgemak is groot en bedrijvenpagina’s zijn gratis. Ook de zoekmachine van Google doet mee. Recept voor een succes, zou je zeggen. Dat is niet te voorspellen, vrees ik. Het aantal gebruikers is de 40 miljoen al wel gepasseerd. Toch is begin 2012 Google+ nog niet mainstream. Wat aan te bevelen is, is dat je nu alvast je profiel en bedrijfspagina aanmaakt. Dan heb je die alvast.

Begin 2012 duikt ineens Pinterest op. De site is al vanaf 2010 actief, maar breekt nu alle records. In enkele maanden tijd had Pinterest 10 miljoen gebruikers. Pinterest is bookmarking, het verzamelen van interessante links. Dat soort sites bestaan al lang. Pinterest heeft een hele hoge visuele component, daardoor wordt deze site als aantrekkelijk ervaren. Elke pin die je achterlaat kan door anderen ge-repinned worden en van commentaar worden voorzien. Hoog fungehalte. Waar ik Pinterest voor gebruik, is voor het maken van allerlei lijstjes.

Klassieke tegenwerpingen

Bij alle presentaties kom ik ze weer tegen. De weerstandjes, met het hoofd schuddend: “daar heb IK toch geen tijd voor”, “daar staat alleen maar onzin op”, “inbrekers lezen ook dat je weggaat”.  En dan doorbulderend: “alsof het mij wat interesseert dat iemand naar de wc gaat”. Als je echt geen tijd wilt maken voor je klanten en als het je ook niet interesseert wat ze in het weekend of na hun werk doen, dan maak je de goede keuze om niet in social media te duiken. Je hebt wel een bepaalde sociale aanleg nodig.

Zo gaf ik eens een presentatie aan een zaal vol verzekeringsadviseurs. Het gesprek ging over Twitter (what else?). Ik veronderstelde dat zij het wel interessant zouden vinden om te weten dat hun klanten bijvoorbeeld op zaterdagochtend langs de lijn naar het voetbal van hun kinderen staan te kijken. Nee hoor. Dat vonden ze helemaal niet interessant. Zonde van hun tijd. Boeit niet. Ik was flabbergasted. Hoe kun je in zo’n mensgerichte, concurrende branche nou geen interesse in je klanten hebben? Daar kun je toch het verschil mee maken. En toen in diezelfde sessie, ergens op de Biblebelt, ook nog een man zei: “die social media: dat is het einde van de wereld” had ik het idee in een scene van Monty Python te zitten.

En nu dan?

Social media zijn de hype voorbij. Natuurlijk. Generaties die eraan komen gaan niet terug naar de oude methodes. Net zo min als dat wij nog rooksignalen sturen of telexen. Maar het vraagt wel veel van mensen en bedrijven.

Nederland loopt voorop. Bedrijven als de KLM en Deloitte hebben social media in hun hele bedrijf ingebouwd. Het is geen speeltje van de afdeling communicatie, het is geen marketingkanaal. Het is een volwaardig communicatie-, wervings- en helpdeskinstrument geworden. Ook deze bedrijven hebben daar een paar jaar voor nodig gehad. Een kleine 2 of 3 jaar is nodig om social media in te bouwen in je bedrijf. Je medewerkers hebben TIM© nodig:

• Toewijding
• Interesse
• Mindset

Social media laat je niet over aan de stagiaire, alsjeblieft niet. Social media worden door alle medewerkers ingezet in hun dagelijkse handelen. Ze stimuleren, maken effectief en creëren kansen. Zorg dat je niet als één of andere Jan Doedel over 5 jaar tot de ontdekking komt dat je geen mailtjes en telefoontjes meer krijgt. Stap nu in, geniet van de kansen en zoek de specifieke mogelijkheden voor jezelf of je bedrijf. Zoals Simone Levie zei: Voorkom het horror scenario. Enjoy social media!