“Het vakgebied Communitymanagement is nog niet volwassen” [onderzoek]

Dat concludeert het bestuur van de vakvereniging Community Management Nederland op basis van de resultaten van een online survey uitgezet onder Nederlandse communitymanagers. In de survey is onderzocht hoe communitymanagers aankijken tegen zaken als taken en werkzaamheden, opleidingsbehoeften- en niveau, salaris, kansen & bedreigingen en successen van communitymanagers.

Communities belangrijk, succes en impact nog lang niet altijd inzichtelijk

Communities worden niet alleen door communitymanagers zelf als belangrijk gezien. Ook de organisaties die communities oprichten, hechten duidelijk belang aan de initiatieven die ze ondernemen. Maar liefst 89 procentvan de respondenten zegt dat de organisatie haar community belangrijk tot zeer belangrijk vindt. Daarentegen blijkt dat communities voor organisaties in het algemeen nog maar klein zijn en het succes en de impact beperkt zijn. Een relatief groot percentage (60%) van de respondenten ‘managed’ een community die vanuit een commerciële organisatie is geïnitieerd. 56 procent van de respondenten managed een community tot 5.000 leden.

De doelstellingen zijn over het algemeen nog relatief zacht. Op een schaal van 1 tot 10 hechten de communitymanagers het meeste belang aan doelstellingen als kennisdeling, netwerken, service, klantenbinding en loyaliteit. Aan doelstellingen als product- & dienstontwikkeling, kostenbesparing en verkoop hechten de respondenten de minste waarde.

De impact van de communities lijkt nog vooral op de community zelf gericht. De metrics waarop communitymanagers rapporteren hebben namelijk vooral nog een operationeel niveau: 72 procent meet het succes op basis van communitystatistieken. Slechts 14 procent meet het succes op basis van bedrijfsdoelstellingen.

Budgetten voor community management nog beperkt

Uit de survey blijkt dat 50 procent van de respondenten een budget beschikbaar heeft tot 100.000 euro, waarvan maar liefst 42 procent een budget beschikbaar heeft tussen de 0 en 50.000 euro. Gecombineerd met het gegeven dat maar liefst 89 procent van de respondenten alleen of met een collega verantwoordelijk is voor de community, is de conclusie gerechtvaardigd dat budgetten voor communitymanagement nog beperkt zijn.

Een opvallende constatering is dat 57 procent van de respondenten aangeeft zijn of haar budget voldoende te vinden. 22 procent van de respondenten vindt dat dit budget zou moeten stijgen met maximaal 50 procent van het huidige budget.

Communitymanagers vooral extern gericht

Strategie en doorontwikkeling van de community worden door de respondenten als meest belangrijke, maar ook meest complexe taak gezien. Een groot deel van de respondenten (43%) geeft aan contentcreatie niet tot zijn of haar taken te rekenen. Slechts 40 procent ziet het tot zijn of haar taak om bedrijfsdoelstellingen te realiseren.

Doelstelling: actief houden & betrekken van de community

Opvallend is dat 25 procent van de respondenten het actief houden en blijven betrekken van de community als de belangrijkste vraagstukken zien. Onvoldoende tijd om de community tot een succes te maken wordt door 18 procent van de respondenten als belangrijk vraagstuk gezien.

Gecombineerd met het feit dat 90 procent van de respondenten een HBO- of WO-opleiding heeft en zichzelf vooral een managementachtige functieomschrijving geeft, lijkt het erop dat communitymanagement op hoog niveau wordt ingezet en uitgevoerd, terwijl respondenten juist moeite hebben met het waarborgen van de basics in hun community.

Kennis opdoen

Kennis wordt opgedaan in de praktijk, eigen research en peer feedback. De behoefte aan professionele opleidingen is nog laag. 80 procent van de respondenten heeft tot twee tot vier jaar ervaring binnen communitymanagement. Het gros (29%) van de respondenten heeft een salaris tussen de 35.001 en 50.000 euro.

De antwoorden van respondenten op opleidingsbehoefte en kennisontwikkeling zijn interessant. Het overgrote deel van de kennis wordt vooral in informele kring opgedaan. Kennis wordt vooral ontwikkeld door ervaring in de praktijk op te doen: voor 81 procent van de respondenten is dit een belangrijke bron van kennisontwikkeling. 69 procent van de respondenten ontwikkelt kennis door het lezen van blogs en artikelen op het gebied van communitymanagement en 61 procent laat zich inspireren door andere communities. Slechts 19 procent van de respondenten ontwikkelt kennis door cursussen, seminars en opleidingen te volgen.

De behoefte aan kennisontwikkeling zit eveneens voor het overgrote deel in informele kring: 64 procent van de respondenten geeft aan behoefte te hebben aan meer kennisuitwisseling met vakgenoten en experts. Opvallend is dat een relatief klein percentage (26%) van de respondenten aangeeft behoefte te hebben aan meer seminars, cursussen en opleidingen binnen het vakgebied.

Conclusie: we zijn behoorlijk professioneel bezig

De resultaten van de survey onder 94 communitymanagers laat zien dat we in Nederland al professioneel bezig zijn met het vak. Communities worden zakelijk geïnitieerd, we praten over specifieke functies en rollen met betrekking tot communitymanagement. Communitymanagers denken duidelijk na over taken en verantwoordelijkheden en zijn actief bezig met kennisontwikkeling.

Behoorlijke groei van het vakgebied mogelijk

Tegelijkertijd laat de survey zien dat er nog een behoorlijke groei mogelijk is binnen het vakgebied. Vanuit zakelijk geïnitieerde communities is duidelijk zichtbaar dat de koppeling tussen externe en interne doelen verbeterd kan worden. Communitymanagers hebben over het algemeen nog een sterke focus naar buiten toe, terwijl er ook een verantwoordelijkheid zit naar interne organisaties op het gebied van resultaat en draagvlak.

De impact van communities is nog beperkt

Communities zijn over het algemeen nog klein en de impact is nog relatief beperkt. De verantwoording op meer strategische doelstellingen kan verder ontwikkeld worden. De visie van communitymanagers op taken en verantwoordelijkheden lijkt sterk te variëren, terwijl er toch wel een duidelijke omschrijving is van de taken en verantwoordelijkheden die nodig zijn (zowel intern als extern) om communities succesvol te maken. Verbreding van het werkveld en de daarbij behorende kennis en kunde van communitymanagers is daarmee een aandachtspunt voor de toekomst

Moet het vakgebied gecrediteerd worden?

Kennisontwikkeling vindt vooral nog plaats in informele sfeer. Dit zal een belangrijke bron blijven, maar de beperkte benutting van formele kennisontwikkeling via trainingen en cursussen alsmede de op het oog beperkte behoefte daaraan pleit juist voor een sterkere focus op professionele opleiding en misschien zelfs creditering van het vakgebied.

Achtergrond van het onderzoek

Met 94 respondenten (van de naar schatting 400+ communitymanagers in Nederland) is getracht de representativiteit van het onderzoek zo goed mogelijk te borgen. Daarnaast is er een aantal grote (succesvolle) zakelijke communities te benoemen in Nederland die niet in het onderzoek zijn vertegenwoordigd door de verantwoordelijke communitymanagers. De resultaten van het onderzoeken moeten echter vooral geïnterpreteerd worden als richtinggevend. Met de resultaten hopen we bij te dragen aan belang en draagvlak voor het vakgebied.

Met dank aan Melle Gloerich voor zijn ondersteuning bij het onderzoek.

Illustratie intro met dank aan Fotolia. Dit artikel verscheen eerder op Communitymanagers.nl