Innovatie

Bescherm jezelf en je omgeving tegen cybercrime via social media

0

Naast de prachtige mogelijkheden van social media voor het onderhouden van relaties, is er ook een duistere kant die minder belicht wordt: criminaliteit. Daarom in dit artikel 10 soorten misdrijven die door social media worden gefaciliteerd en de stappen die politie & justitie zetten om het tij te keren. Vergroot je kennis, zodat je jezelf en je naasten kunt beschermen.Als je denkt dat social media alleen maar goeds brengen, think again! Welkom in de wereld van cybercrime. In dit artikel kijken we naar 10 soorten misdaad, die met behulp of als gevolg van social media worden gepleegd. Van bedreiging tot moord. Van spam tot groepsroofovervallen, georganiseerd via Facebook. Achtereenvolgens komen aan bod:

  1. Woning inbraak
  2. Identiteitsdiefstal / gekaapte accounts
  3. Pedofilie
  4. Scams
  5. Bedreigingen
  6. Spam
  7. Cyberbullying
  8. Flashmob roofovervallen
  9. Rellen georganiseerd via social media
  10. Moord

Sommige van deze soorten misdaad bestonden al langer, maar zien we nu ook in relatie tot social media voorkomen. Andere zijn nieuw, zoals dreigtweets, cyberbullying en flashmobs met criminele intenties. Hieronder komen de 10 soorten misdaad 1 voor 1 aan bod. Om te voorkomen dat je de komende nacht geen oog dichtdoet, op het eind van dit artikel een korte toelichting over wat de politie onderneemt om de verschillende soorten cybercrime een halt toe te roepen.

Als verantwoordelijke burgers hebben we daarnaast zelf de plicht om ons te informeren over de risico’s. Een gewaarschuwd mens telt voor twee! Voor ouders in het bijzonder is het zaak om niet naïef te zijn en te weten welke risico’s hun kinderen lopen. Lees dus verder en voel je vrij om in de reacties persoonlijke ervaringen toe te voegen. Met een beetje kennis van hoe cybercriminelen te werk gaan kun je jezelf en je omgeving al beter beschermen.

Woninginbraak

Dat het niet zo verstandig is om je vakantieplannen op social media te delen ondervond o.a. een gezin in Noord-Brabant onlangs. Kort na vertrek werd de woning aangedaan door het dievengilde. Een geval dat niet op zichzelf staat. Deze ontwikkeling inspireerde een adviesbureau zelfs om de site Breekbijmein op te zetten. Een kanttekening is dat harde cijfers over dit fenomeen ontbreken. Justitie registreert niet welke woninginbraken plaatsvonden nadat de bewoners hun afwezigheid via social media de wereld in hadden geslingerd. In Engeland is hier wel naar gekeken. Zo blijkt uit onderzoek van Honeywell dat 78% van de oud-inbrekers denkt dat hun nieuwe collega’s social media gebruiken bij het selecteren van doelwitten. Derhalve is het algemene advies om op te passen met de informatie die je op social media plaatst. Je weet nooit wie er meeleest.

Identiteitsdiefstal / gekaapte accounts

Een fenomeen dat hand over hand toeneemt is identiteitsfraude. Het misbruik neemt meerdere vormen aan. Zoals het leeghalen van bankrekeningen en het aanvragen van creditcards onder iemands naam om daar vervolgens grote aankopen mee te doen. Onbeveiligde verbindingen op websites zijn hier onder meer debet aan. De consument vult zijn persoonsgegevens in terwijl de verbinding wordt afgetapt.

Een andere vorm van identiteitsfraude zijn de nepprofielen op social media zoals Twitter en Facebook. Hierbij doet de fraudeur zich voor als iemand anders, bijvoorbeeld een bekende persoon. Het overkwam o.a. Bertus Hendriks (Midden-Oostendeskundige). Via een fake Twitterprofiel werd hij als antisemiet neergezet. Het account is maar liefst een maand actief geweest voordat Hendriks er via een vriend op geattendeerd werd en stappen ondernam om het te laten sluiten. Vaak zijn het bekende mensen die op deze manier een hak gezet wordt, maar het openen van fake accounts komt ook in de privésfeer voor om iemand zwart te maken.

Identiteitsdiesfstal is big business. In de VS is 1 op de 10 mensen al eens slachtoffer geworden voor deze vorm van misdaad. Alleen in 2009 al ging het om 11,1 miljoen Amerikanen die gemiddeld zo’n 5.000 dollar kwijtraakten. Preventieve maatregelen die je kan nemen zijn o.a. terughoudend zijn met het verstrekken van gegevens, anti-virus software installeren en up-to-date houden, gebruik van sterke wachtwoorden, regelmatig veranderen van wachtwoorden en grondig checken van bankafschriften, creditcard statements e.d.

Pedofilie

Met de komst van social media hebben pedofielen er een nieuw jachtterrein bij. Netwerken zoals Hyves worden door veel pedofielen gebruikt om contact te leggen met minderjarigen. Zij doen zich voor als iemand anders, vaak een leeftijdsgenoot en zetten kinderen aan om compromitterende foto’s van zichzelf te maken of halen kinderen over om zich uit te kleden voor de webcam. Soms wordt dit materiaal vervolgens gebruikt om het kind te chanteren en te dwingen tot een real life ontmoeting. Voor ouders is het dus van belang om te weten met wie hun kind online contact heeft en om kinderen te informeren over de gevaren. Pedofilie is een hardnekkig kwaad dat dankzij social media je huis binnen kan dringen zonder dat je er zelf weet van hebt.

Scams

Social media scams zijn er in veel soorten een maten. Norton zette de top 5 soorten scams op een rij. Zo kan het aanklikken van verkorte URL’s ertoe leiden dat er malware wordt geïnstalleerd op je computer. Een andere vorm is phishing waarbij op slinkse wijze wachtwoorden worden ontfutseld. Zie voor de volledige top 5 van scams het artikel van Norton.

Bedreigingen

Over dreigtweets schreef Evelien van Zuidam al een uitstekend artikel hier op Frankwatching. De politie neemt ze zeer serieus en er zijn al diverse mensen in Nederland tot celstraf veroordeeld vanwege het versturen van dergelijke tweets. Enige nuancering is wel op zijn plaats. Vaak gaat het om misplaatst pubergedrag. Echter, er zijn ook volwassenen die bedreigingen versturen via social media. De drempel om flink van leer te trekken is laag en het computerscherm biedt wellicht een (onterecht) gevoel van anonimiteit. De politie heeft ondertussen haar handen vol aan bedreigingen via Twitter. Naast het reageren op aangiftes heeft men internetsurveillanten die actief op zoek zijn naar dreigende teksten op sociale media.

Spam

Ongevraagde e-mails; berichten over viagra, online casino’s en het vergroten van diverse lichaamsdelen zijn op zich geen nieuw fenomeen. Wat wel in toenemende mate gebeurt is dat de e-mail- of social media-accounts van mensen gehackt worden om uit hun naam dit soort berichten te versturen. Op die manier komen de berichten van een ‘vertrouwde’ bron. Een vriend, kennis of collega. Ook hier geldt het belang van goede wachtwoorden, die je niet deelt en regelmatig verandert.

Cyberbullying

Is dit een misdaad? Pesten is van alle tijden, vooral onder kinderen. Deze gedachte kan ertoe leiden dat cyberbullying niet serieus wordt genomen. De werkwijze en ernst is echter alleen beperkt door de fantasie van de dader en diens beschikbaarheid over technische mogelijkheden. De bedreigingen, beledigingen en vernederingen kunnen gedurende een langere periode (maanden, jaren) doorgaan en in de meest extreme gevallen zelfs eindigen in moord of zelfmoord van het slachtoffer. Voor ouders die denken dat hun kind wellicht slachtoffer of dader is van cyberbullying is de website van Cyberbullying.org een aanrader (Engelstalig).

Flashmob roofovervallen

Een flashmob is een grote groep mensen die plotseling bij elkaar komt op een openbare plek, iets ongebruikelijks doet en vervolgens weer snel uiteen valt, aldus Wikipedia. De deelnemers organiseren zich via social media en hoeven elkaar in het geheel niet te kennen. Op zich zijn flashmobs een onschuldig en zelfs amusant fenomeen. Helaas blijkt ook hier dat criminelen hun inspiratie overal vandaan halen. Als je een flashmob kunt organiseren om met 100 mensen te dansen op de muziek van Michael Jackson is het immers ook mogelijk om af te spreken op een bepaalde dag/tijd met een grote groep een winkel te overvallen. Te vergezocht? Het is al (meerdere keren) gebeurd. In de VS is het aantal incidenten van flashmob robberies talloos. In Nederland zijn mij gelukkig nog geen gevallen bekend.

Rellen georganiseerd via social media

Speelden social media nu wel of niet een belangrijke rol bij het ontstaan van de rellen in Londen deze zomer? De meningen lijken verdeeld. Waar premier Cameron overwoog om social media tijdelijk te blokkeren, gaf een politiechef juist aan dat social media en met name Twitter een positieve rol hebben gespeeld als bron van informatie voor de politie. De rellen tonen de ambivalente houding van overheden tegenover social media aan. Bij de revoluties in het Midden-Oosten werden social media geprezen vanwege het feit dat zij burgers in staat stellen zich te organiseren en in opstand te komen tegen dictatoriale regimes. In Londen werden diezelfde social media verweten dat relschoppers zich online organiseren. Dezelfde platformen, ander land en intenties. Wat blijft is dat de media op zich neutrale platformen zijn. Net zoals een telefoon of fax. Ze kunnen met goede en met slechte intenties gebruikt worden.

Moord

Bij de research voor dit artikel had ik in eerste instantie niet aan moord in relatie tot social media gedacht. Maar dankzij diverse artikelen die ik hierover aantrof ontkom ik er niet aan het op te nemen. Vorige maand werd een vrouwelijke journalist in Mexico gedood door een drugskartel vanwege haar berichten over drugshandel op socialen netwerken. In Florida leidde een ruzie tussen twee meisjes, die via social media werd uitgevochten, uiteindelijk tot de dood van een van de rivalen. Een vrouw die haar Facebook status veranderde van ‘getrouwd’ naar ‘vrijgezel’ werd door haar man vermoord (waarna hij zelfmoord pleegde). En een tiener vermoorde zijn vader omdat die het gebruik van MySpace verbood. Deze lijst van bizarre social media gerelateerde moorden gaat nog even door. De kans om hier zelf slachtoffer van te worden is uiteraard uitermate klein. Schrale troost is dat je meer kans hebt om slachtoffer te worden van identiteitsdiefstal of een scam.

Politie actief op social media

De opmars van social media bij criminaliteit is politiekorpsen wereldwijd ook niet ontgaan. In Nederland zijn er landelijke teams die zich met het bestrijden van cybercrime bezighouden en heeft elk politiekorps specialisten op het gebied van digitaal rechercheren. Op jongere platform Habbo hotel is zelfs een rechercheur aanwezig. Jongeren kunnen bij hem terecht met vragen of als ze iets naars hebben meegemaakt. De politie van New York heeft een unit die social media monitort op zoek naar aanwijzingen van crimineel gedrag. Sommige criminelen blijken namelijk zo dom om hun plannen vooraf op social media aan te kondigen of er achteraf over op te scheppen. Mashable maakte een uitgebreid overzicht van methoden die de politie hanteert om criminaliteit juist via social media te bestrijden. Aardige voorbeelden zijn het plaatsen van most wanted posters op Facebookpagina’s en het opzetten van fake accounts die gebruikt worden om vriendschappen aan te gaan met gangsters.

Heb je zelf ervaring met 1 of meer van de bovenstaande vormen van cybercrime, deel je ‘lessons learned’ dan graag in de reacties!