Reacties van bezoekers op je site: ben jij aansprakelijk?

Je schrijft content voor je website over een bedrijf, bezoekers zetten er hun reacties bij en ineens word je door het bedrijf in kwestie gesommeerd om de reacties aan te passen. Anders stelt het je aansprakelijk voor (de gevolgen van) de (negatieve) reacties van de bezoekers. Wat doe je?

Het bedrijf achter de in dit artikel genoemde website ikwilvanmijnautoaf.nl heeft naar eigen zeggen de kritiek van hun klanten te harte genomen. Onder dit artikel vind je hier een toelichting op [redactie FW, 1 april 2014].

Gesommeerd om ‘even opruiming te houden’

Dit was realiteit voor mij als eigenaar van Webshopblog.nl. Bij een artikel over de site ikwilvanmijnautoaf.nl plaatsten bezoekers in de afgelopen maanden reacties over hun ervaringen met deze site. De reacties liepen uiteen van goede ervaringen tot bewoordingen in de vorm van ‘oplichters’. Met dit laatste kon Dealerdirect BV – het bedrijf achter ikwilvanmijnautoaf.nl – zich niet vinden, en vervolgens sommeerde het bedrijf mij ‘even opruiming te houden’ omdat het anders juridische stappen zou nemen. Een goede aanleiding om eens uit te zoeken hoe het nu zit!

De aansprakelijkheid voor je eigen content en die van bezoekers

Dat je zelf verantwoordelijk bent voor je eigen content mag duidelijk zijn. Maar voor de content van bezoekers ligt dit toch anders. Zolang je uitsluitend fungeert als platform en niet actief stuurt op de strekking van reacties, ben je wettelijk gezien als website niet verantwoordelijk voor de geplaatste reacties.

Case Garagetest.nl

Een relevante case van Garagetest.nl, over reacties van bezoekers, ligt erg dicht tegen die van Webshopblog.nl aan. In reacties van bezoekers op de test van een bepaalde garage kwamen woorden als “oplichters”, “bedriegers”, “knoeiers”, “waardeloos bedrijf” en “leugenaars” voor. In de uitspraak van de rechter werd geoordeeld dat de garage die het proces startte onvoldoende kon onderbouwen dat de geplaatste opmerkingen onrechtmatig zouden zijn.

Case Internetoplichting.nl

In sommige gevallen is de website wel aansprakelijk voor de door bezoekers geplaatste reacties. In 2009 vond het proces plaats van Trendylaarzen.nl tegen het – inmiddels offline gezette – forum Internetoplichting.nl. Op Internetoplichting.nl stuurden moderators actief op het verkrijgen van reacties die oplichting verwoordden, mede doordat er formats beschikbaar gesteld worden aan de hand waarvan de bezoeker zijn ‘oplichting’ kon melden. De rechter concludeerde dat dit het uitlokken van een bepaalde type reactie was, en achtte daarom Internetoplichting.nl aansprakelijk voor de door de bezoekers geplaatste reacties. Voor de volledigheid: in een latere uitspraak werd het forum niet meer veroordeeld, omdat er volgens de rechter in dit geval een ‘schijn van oplichting’ was die de sturing van reacties rechtvaardigde.

Wat kun je doen om de verantwoordelijkheid te beperken?

De verantwoordelijk voor reacties van bezoekers staat of valt met de manier waarop je omgaat met de reageerfunctie op je website. Daarom de volgende vijf tips:

1. Houd het geven van reacties open en stuur niet op bepaalde type reacties
   Het meest belangrijk: bezoekers moeten zelf bepalen hoe en waarover ze willen reageren. Als het louter gaat om het doorgeven van informatie word je als ‘hosting provider’ gezien. En wettelijk is in artikel 6:196c BW de aansprakelijkheid van providers geregeld, waarbij een provider die alleen informatie doorgeeft niet verantwoordelijk is voor die informatie.
2. Geef de mogelijkheid van weerwoord
   Zolang je het bedrijf in kwestie – in mijn geval Dealerdirect BV – de mogelijkheid geeft om online te reageren op de reactie is er voldoende ruimte voor een weerwoord. Pas als je reacties van het bedrijf in kwestie achterhoudt op de website ben je dubieus bezig. In feite hebben we het hier gewoon over ‘hoor en wederhoor’ dat wordt toegepast, zij het dat je niet pro-actief de partij waarover geschreven wordt uitnodigt.
3. Check regelmatig de geplaatste reacties
   Als site-eigenaar hoef je niet continu op de hoogte te zijn van de content die door bezoekers op jouw site geplaatst wordt. Het is daarom niet nodig om reacties pas te plaatsen nadat ze gecontroleerd zijn. Je kunt dus realtime reacties publiceren, zolang je maar geregeld de reacties achteraf checkt op onrechtmatigheden.
4. Neem een disclaimer op voor je bezoekers
   De disclaimer kan je niet vrijwaren voor geclaimde aansprakelijkheid van derden. Wel is het mogelijk om in de disclaimer bezoekers die een reactie achterlaten verantwoordelijk te maken voor hun uitlatingen. Claims die jij als site-eigenaar krijgt, kun je daarmee verhalen op de bezoeker.
5. En er is nog meer mogelijk
   In een uitgebreid artikel op Iusmentis.com wordt nog meer besproken over de aansprakelijkheid bij reacties.

Past dit bij het web anno 2011?

Fungeert je site uitsluitend als platform waar bezoekers kunnen reageren, en stuur je niet in het type reacties dat je wilt ontvangen, dan ben je in principe niet aansprakelijk voor de geplaatste reacties. Past dat bij de huidige tijdsgeest? Wat mij betreft wel.

In een open en snel medium, dat internet bij uitstek is, moet het mogelijk zijn dat iedereen zijn mening kan geven over ieder willekeurig onderwerp (de welbekende vrijheid van meningsuiting). Om mensen hun mening te kunnen laten verkondigen is een platform nodig. Dat kan een krant zijn voor een ingezonden brief, een verjaardag met vrienden en natuurlijk ook een website waar bezoekers kunnen reageren. Het is dan niet meer dan logisch dat een website-eigenaar niet verantwoordelijk is voor de content van bezoekers, want anders zouden er uit angst voor claims bij onwelgevallige reacties nauwelijks nog reacties geaccepteerd worden. En juist dát, het in alle openheid kunnen reageren, is waar het om draait in een vrij land.

Wat vind jij? Ben je als site-eigenaar moreel gezien verantwoordelijk voor de reacties van bezoekers? En waar trek je de grens? Laat het weten in een… reactie!

====

Naschrift door Bas Oude Luttikhuis van ikwilvanmijnautoaf.nl (geplaatst door redactie Frankwatching, 1-4-2014): 

“ikwilvanmijnautoaf.nl is in 2006 gestart met het online bemiddelen in de verkoop van auto’s richting autobedrijven (C2B), sinds de stormachtige start heeft onze onderneming een voortdurende groei meegemaakt;  jaarlijks verkopen inmiddels ruim dertigduizend consumenten hun auto via ikwilvanmijnautoaf.nl. Met betrekking tot onze bedrijfsprocessen zijn enorme vooruitgangen geboekt, klantbeoordelingen spelen hierin een grote rol.”

“Door goed te luisteren naar de consument zijn er autobedrijven geroyeerd en de kwaliteitseisen voor deelname aangescherpt, ook is er een webcare team opgezet om zo snel mogelijk te reageren en actief deel te nemen aan discussies over onze dienstverlening.”