Gemeenten: maak gebruik van je sociaal kapitaal!
Organisaties zijn vaak onvoldoende op de hoogte van de talenten van hun medewerkers. En als ze wel op de hoogte zijn, maken ze er niet altijd voldoende gebruik van. Dit geldt zeker voor overheidsinstellingen in het veiligheidsdomein: waarom benutten we de kennis en kunde van onze inwoners niet? Zeker nu het betrekken van burgers bij veiligheidsproblemen eenvoudig kan via social media en online tools.
De gemeente als netwerk
Gemeenten vragen ons steeds vaker mee te doen aan de verbetering van onze veiligheid. Participatie van burgers wordt meer en meer onderdeel van het beleid. Denk maar aan tal van buurtpreventieprojecten, buurtbemiddeling en ook Burgernet, waar burgers worden ingeschakeld bij de opsporing. Maar de wens om burgers te betrekken bij veiligheidsproblemen lijkt veelal ingestoken vanuit het kunnen wegbezuinigen van eigen verantwoordelijkheden. Een andere insteek vanuit de overheid zou, volgens ons, een grotere bijdrage van burgers teweeg kunnen brengen. Hoe? Door af te stappen van het traditionele beeld van de gemeente als een stenen gebouw waar ambtenaren in werken. Beschouw de gemeente als een (sociaal) netwerk bestaande uit inwoners, bedrijven én ambtenaren, het zogenaamde sociale kapitaal. Op die manier kun je meer bereiken met minder geld, maar belangrijker nog: met méér tevreden inwoners over de leefbaarheid en veiligheid van hun gemeente. Inwoners die namelijk zelf een bijdrage leveren aan hun eigen omgeving, zijn meer positief over de veiligheid in hun eigen wijk.
Sta open voor je inwoners
Wil een gemeente aan de slag met dit sociale kapitaal – de som van alle talenten van je inwoners – dan moet je openstaan voor diezelfde inwoners. Veiligheid is belangrijk voor inwoners. Maar dit geldt ook leefbaarheid in buurten en wijken. Op eenvoudige wijze kan een gemeente social media inzetten om de kracht van haar inwoners te gebruiken. Via een app als Verbeterdebuurt kunnen inwoners melding maken van onveilige situaties in hun buurt. En met Buitenbeter kunnen inwoners ook zelf foto’s uploaden van situaties waar de leefbaarheid is aangetast. Een zeer belangrijk aspect bij deze apps, is de opvolging van de meldingen. De bereidheid van mensen om een bijdrage te leveren aan veiligheid en leefbaarheid moet wel worden omarmd door een snelle en goede afhandeling van de meldingen.
Ken je sociale kapitaal
In feite begint alles bij: leer je inwoners kennen. Social media lenen zich daar uitstekend voor. Allereerst kun je actief gebruik maken van reeds bestaande LinkedIngroepen en Facebookpagina’s waar bewoners vaak al samen komen. Wij noemen dit ‘fish where the fish are’. Oftewel: zoek je inwoners op de verschillende sociale media en sluit daarop aan. Zijn ze niet of niet duidelijk georganiseerd in een Hyves of een LinkedIngroep, dan kun je wellicht zelf een ‘sociale vijver’ maken via social media.
Zorg voor binding
Via apps als Verbeterdebuurt en Buitenbeter komen diverse meldingen binnen bij de gemeente. Een gemeente heeft zo ook zicht op wie welke melding maakt. Hiermee kan direct een link naar deze bereidwillige inwoners worden gelegd, om samen de gemeente veiliger en leefbaarder te maken. Op deze manieren is te achterhalen welke inwoners in hun vrije tijd begaan zijn met hun omgeving. Bind vervolgens deze inwoners aan je. Afhankelijk van het onderwerp kan dit eenmalig zijn of ook permanent. Denk bij een eenmalige actie bijvoorbeeld aan het met z’n allen zwerfvuilvrij maken van een wijk. De gemeente Amersfoort kent bijvoorbeeld veiligheidsambassadeurs, een permanentere vorm van inzetten van je sociaal kapitaal.
Start gewoon
Eigenlijk is er maar één manier om erachter te komen wat je kan bereiken met het benutten van je sociaal kapitaal. Start gewoon! Zoek een onderwerp uit, betrek je ambtenaren en inwoners erbij en ga de uitdaging aan. Overigens betekent het starten wel dat er ook capaciteit moet zijn om de interactie met inwoners aan te kunnen en blijven gaan. Gebruik daarbij het volgende stappenplan:
- Zoeken: Zoek de burgers op: op welke (social) media en platformen zijn zij actief?
- Analyseren: Analyseer welke onderwerpen leven en kies een veiligheidsprobleem dat heel erg leeft én bij je (huidige) organisatie past.
- Ontwerpen: Ontwerp samen met burgers een plan rond dit onderwerp: wie doet wat wanneer?
- Faciliteren: Faciliteer en stimuleer burgers bij de uitvoering.
- Belonen: Beloon je burgers én je ambtenaren! Denk niet meteen aan een geldelijke beloning: waardering in de vorm van een schouderklopje kan soms al genoeg zijn. En het schouderklopje kan in de vorm van een foto op de website of een artikel in de wijkkrant.
Gemeentes: wacht niet langer en start met gebruik maken van het aanwezige sociaal kapitaal om (met behulp van social media) samen veiligheid te creëren! Gooi die hengel uit!