Gamification is serieus

Het feit dat een mens graag uitgedaagd wordt te spelen is niet nieuw. Het verklaart het succes van Holle Bolle Gijs in de Efteling. In de omtrek is geen snippertje papier te vinden. Een vliegje op de wc-pot? Slim idee, minder spetters. Russisch roulette? Echt een mannenspel, met hoge inzetten. Overal wordt er gespeeld.

Versimpeling van de werkelijkheid

Je kunt kinderen sneller iets leren als je het didactische materiaal in een spelvorm verstopt. Het zelfde geldt voor grote mensen. Er zijn heuse managers die je alleen maar aan het denken krijgt als je er Legosteentjes en een zandbak bijhaalt. Er is iets aan de hand. Steeds meer worden spelvormen ingezet om mensen te bewegen iets te doen of te leren. We noemen het Gamification.

De verklaring van de populariteit zou kunnen zijn dat we met z’n allen een ongelooflijk verfijnd netwerk hebben aangelegd zodat er altijd wel iemand is om mee te spelen. Daarnaast worden we omringd door technologie als een schutterende politicus door microfoons. Je kunt geen kant op of je komt in aanraking met een apparaat, ook al heb je het zelf dikwijls niet eens door. Die combinatie van het netwerk met de technologie leidt er toe dat het erg eenvoudig wordt om spelletjes te bedenken, ranglijsten te maken, beloningen uit te loven, mensen uit te dagen om iets te proberen, verzin het maar.

Er is misschien nog een verklaring. Een spel is een versimpeling van de werkelijkheid. De regels van een spel zijn in het algemeen eenvoudig en duidelijk, een digitale dobbelsteen kent geen kanterbil (blijft op de rand hangen), er wordt niet gemarchandeerd noch gedoogd, af is af, dood is dood en de winnaar wint. Kom hier maar eens om in de echte wereld. De mens heeft behoefte aan eenvoud. De wereld is te complex geworden.

Nieuwe strijders

En denk niet dat het allemaal onschuldige spelletjes zijn. Al Qaeda zet spel-technieken in om nieuwe strijders te werven. Terroristen in de dop worden uitgedaagd om punten te verdienen door inhoudelijke bijdragen te leveren, ideeën te ontwikkelen, mogelijke zwakke plekken in beveiligingssystemen door te geven, kortom iedere bijdrage die zuurstof verleent aan de Jihad-vlam wordt aangemoedigd.

Als er veel op jouw bijdragen gestemd wordt krijg je een status, en als je echt hoog bent krijg je toegang tot de met een password beveiligde Al Qaeda site, waar de echt serieuze plannen worden besproken. Op de site Salafi Media wordt je status gemeten met de ‘fundamentalism meter’; hoe hoger je staat op deze ranglijst, des te meer status je hebt en invloed je wordt toegedicht.

Gamification is serieus. Of is het een hype? Als Gartner er aandacht aan besteedt moet het wel serieus zijn, zou je denken. Volgens het onderzoeksbureau zal in 2015 meer dan de helft van alle innovaties tot stand zijn gekomen met behulp van een spelvorm. De nuancering ‘het is maar een spelletje’ kan uit de boeken. Je kunt van alles spelen. De vermoorde onschuld. De tweede viool. Op iemands poot. Sinterklaas. Onder een hoedje. En mooi weer natuurlijk.

Deze column werd eveneens gepubliceerd in Het Financieele Dagblad.