CEO Me: Handleiding voor ambitieuze vrouwen *en mannen*

Dit keer geen online of communicatietrend, maar een heel ander soort nice-to-know; een kijkje in de wereld van CEO’s. Mirjam van Immerzeel en Willemijn van Benthem maken het mogelijk met hun nieuwe boek CEO Me; Handboek voor ambitieuze vrouwen *en mannen*. De dames zijn eind dertig, begin veertig en willen nu weleens weten hoe het zit, want de berichten dat er te weinig topvrouwen zijn, begonnen te vervelen en het idee dat er te weinig talent onder de Nederlandse vrouwen zou bestaan, is iets wat deze twee keien zich niet konden voorstellen.

“We dansten zo nodig mee op A brand new day!“

CEO Me is een bundeling van persoonlijke inzichten, verhalen en de allerbeste carrière-adviezen van Nederlandse topmannen en topvrouwen, zoals Mirjam Sijmons (ANWB, deelnemer Opportunity-netwerk), Pauline van der Meer Mohr (Erasmus Universiteit) en Caroline Princen (ABN Amro, deelnemer Opportunity-netwerk). Elk hoofdstuk sluiten de dames af met vijf adviezen uit de interviews met de topmannen en topvrouwen.

“Om het geheim van topcarrières te ontrafelen, spraken we voor CEO Me tientallen Nederlandse CEO’s, commissarissen, hun directe adviseurs, coaches en headhunters – topmannen én topvrouwen. We drongen door in hun huizen, kantoren en netwerk hot spots en dansten zo nodig mee op A brand new day tijdens een jaarcongres van zakenvrouwen. We voelden topmannen, old boys en topvrouwen persoonlijk en stevig aan de tand,” vertelt Mirjam van Immerzeel. Zij praat graag en op een verleidelijke manier. Ik zie haar wel haar vrouwtje staan tussen de mannen.

“Alsof alle vrouwen naar de top willen! Kom nou, veel mannen willen dat ook niet.”

Voor de titel CEO Me werden de dames geïnspireerd door Morgan Spurlock die zichzelf bij wijze van experiment volstopte met McDonalds-voer in zijn documentaire Super Size Me. “We moeten natuurlijk het huidige debat over topvrouwen wel in perspectief plaatsen. Alsof alle vrouwen naar de top willen? Kom nou, veel mannen willen dat ook niet. Het moet echter wel mogelijk zijn voor potentiële topvrouwen. Een keuze dus. Van de oude topmannen die wij gesproken hebben, bleken er een aantal tussen te zitten die achteraf zaten te tobben of het wel de juiste keuze voor hen was. Sommigen hebben op het privéfront flink moeten inleveren.

Bovendien kun je niet alles tegelijkertijd goed doen. Wil je niet eindigen met een hevige burn-out, dan zul je dus toch opofferingen moeten maken,” zegt Willemijn van Benthem. Zij is niet lang geleden moeder geworden, maar iets zegt mij dat deze rationele vrouw goed weet wat ze wil en hoe ze dat voor elkaar moet krijgen. Moet je het willen, vraag ik. “Niet per definitie, maar de functie is natuurlijk wel uniseks,” zegt van Benthem. “Als je het wel wilt, zorg ervoor dat het aan de keukentafel goed geregeld is, dat erover gesproken wordt en dat je partner je daarin ondersteunt. Wacht daarom langer met het kiezen van de juiste partner,” vult van Immerzeel aan.

Nederlandse vrouwen zijn hoogopgeleid en studeren op tijd af. In hun eerste jaren hebben ze een voorsprong op mannen. Ze komen snel in goede functies terecht. Ergens in de dertig, rond de tijd dat de kinderen komen, slaat het om. Dat terwijl er nu veel gesproken wordt over nieuw leiderschap en diversiteit, dus je zou denken dat er ergens weer een stijgende lijn te zien is richting de top. “Om mee te doen, een aantal basics: wees aanwezig, gun het anderen en jezelf. Het helpt als je een tijd in het buitenland hebt gewerkt. Gebruik je lage stem. Zie het vooral als een spel en neem het niet te zwaar. Kies je strijd en hap niet altijd. Ga mee met de groep, maar blijf ondertussen wel dicht bij jezelf. Wees eerlijk maar niet te eerlijk. Wees sociaal handig. Wees in staat om verschillende petten op te zetten en maak een onderscheid tussen ik en wij. Weet wanneer je wat moet inzetten,” vertelt van Immerzeel. “Je neemt bagage mee. Zet dat in. Sommigen proberen aan de top iets te compenseren,” zegt van Benthem.

“Dan vraag ik mij af, blijf je bij een man voor liefde of voor geld?”

Desnoods quota, niets mis mee toch? “Een noodoplossing die op korte termijn werkt maar op langere termijn minder. Uiteindelijk gaat het bij bestuurders om de juiste ervaring, potentie en de wil. Onze cultuur speelt trouwens ook een rol in het tekort aan topvrouwen. Het is namelijk voor moeders not done om zoveel te werken. Een kanttekening: 67,5% van de Nederlandse vrouwen is momenteel financieel niet onafhankelijk. Dan vraag ik mij af, blijf je bij een man voor liefde of voor geld,” zegt van Benthem. “Kortom, we hebben een mentaliteitsomslag nodig. Ga voor werk, voor een eigen salaris en denk goed na met wie je een gezin start. Stel prioriteiten,” vertelt van Immerzeel.

“Kappen met die nijd.”

Vrouwen worden harder afgerekend. Daarom bereiden topvrouwen zich goed voor. Er is niet één soort topvrouw of één look die topvrouwen hanteren. “Gelukkig heb je uiteenlopende types. De kleding van topvrouwen hangt vaak af van de bedrijfscultuur,” zegt van Benthem. We moeten snel af van dat afrekenen. Vrouwen mogen elkaar meer helpen. Kappen met die nijd. Een olifantenhuid helpt intussen wel een handje. Commissarissen zoeken vaak zichzelf op in de topmensen die ze aanstellen. Ze mogen ook eens het balletje richting een vrouw spelen of iemand die geen weerspiegeling is,” zegt van Immerzeel. Ja, denk ik. Zo is het maar net.

Hebben de dames nog een persoonlijke tip? “Doe wat je leuk vindt,” zegt van Benthem. “Wees comfortabel met jezelf en onderzoek je ambitie. Kijk naar de kosten en baten en leg de focus. Niemand die in de kroeg is blijven hangen, heeft ooit de top bereikt,” zegt van Immerzeel. Ik beloof trouw. Opvallend genoeg vinden de dames zichzelf geen topvrouw. Ach, mochten ze het willen, dan weten ze in ieder geval hoe.

Nog wat inspirerende tips uit het boek CEO Me:

• De juiste opleiding en werkervaring zijn slechts je paspoort. Eenmaal binnen, gaat het om visie, initiatief en doorzettingsvermogen.
• Meld je bij headhunters en houd ze op de hoogte van je ambities en (nieuwe) competenties. Koester deze relaties.
• Bouw een relevant netwerk op, dat aansluit op je capaciteiten en ambities. Ontwikkel je breed.
• Onderzoek de aard van je ambitie. Wat zijn de positieve en negatieve kanten er aan?
• Steek je eigen expertise niet onder stoelen of banken, daarvoor zit je op je plek.
• Zorg dat je een old boy leert kennen in jouw branche door met hem persoonlijk af te spreken. Ze dienen graag van advies. Tijdens een receptie heeft hij geen tijd.
• Deel je ideeën, maar bescherm ze ook door luid en duidelijk te spreken. Als iemand jouw voorstel naar zich toetrekt, ‘neem’ je het terug door je nog eens uit te spreken.
• In de hoek gezet als meisje? Laat het nooit passeren zonder repliek of grap.
• Ga in op mediaverzoeken die over je werk gaan, ook al komt het niet uit. Doe hier ervaring mee op of volg desnoods een mediatraining.
• Aanvaard mogelijke consequenties van je keuzen. Kun je dit niet, dan zul je je prioriteiten moeten verleggen en niet gaan zeuren. Daarvoor is het leven te kort.
• Bespreek de twee voorgaande punten met je levenspartner, zo snel en grondig mogelijk. Voordat er wordt besloten over buitenlandse carrièreavonturen en vóór er kinderen komen.
• Financiën zijn belangrijk, maar denk niet alleen monetair en zeker niet alleen aan korte termijn belangen. Werkplezier, voldoening, zelfverwerkelijking én een onafhankelijke financiële toekomst tellen ook.
• Besteed huishoudelijke klussen in ieder geval uit.
• Ga altijd praten als je voor een functie van commissaris wordt gevraagd, ook al ben je gekozen vanwege je vrouw- of manzijn. Het gaat er uiteindelijk toch om dat je de functie goed doet.