TEDxRotterdam: Hoe creatief meer indruk maakt dan corporate

Donderdag werd in Rotterdam een onafhankelijke versie van TED georganiseerd, TEDxRotterdam. Het event kende een aantal unieke experimenten, die meer en minder goed uitpakten. Gelukkig werd het boven alles wel heel erg TED, met een stel verrassende sprekers.

TEDxRotterdam opende de dag met de stem van Steve Jobs, die een fragment uit zijn beroemde Stanford rede voorleest, waaronder “have the courage to follow your hart and intuition; They somehow already know, what you truly want to become”. Kniesoren vinden het wellicht een makkelijke keus uit een al bekende rede. Voor mij was het een prachtig kippenvelmoment. De rede blijkt bovendien uitstekend te passen bij de boodschap van de topsprekers van de dag.

Zijn dit de toekomstige leiders?

Bijzonder aan deze tweede versie Rotterdamse versie van TED was dat het publiek geheel bestond uit studenten. Het is uniek in de geschiedenis van TED. Dit klinkt op zich vooruitstrevend, maar in de praktijk vond ik het minder goed uitpakken. Het publiek bestond namelijk voor een heel groot deel uit ‘ambitieuze witte hockeyende Business School jongeren’. Misschien onvermijdelijk als je de selectie door YER laat doen. Wellicht is dat ook geen gelukkige keus geweest van de organisatie. Persoonlijk vond ik het een gemiste kans, want TED draait van oorsprong juist om het delen van creatieve ideeën en niet om het managen van een corporate bedrijf. Ik miste in de zaal dan ook de veelkleurigheid die Rotterdam wel op straat heeft. Buiten het aanwezige kinderkoor heb ik weinig van multicultureel Rotterdam gezien. Ik miste bovendien de creativiteit van een Grafisch Lyceum en andere creatievelingen in de zaal.

Volop creativiteit op het podium

Gelukkig werd het gemis aan creativiteit in de zaal ruimschoots goed gemaakt op het podium. Rosanne van Sandwijk (video) opende de dag met een mooie uitvoering van ‘Blackbirds’, begeleid door dansers van HipHopHuis, een vertolking waar The Beatles zelf jaloers op zouden zijn. Merijn Bolink (video) houdt een pleidooi voor het verzinnen van 25 oorspronkelijke ideeën. Joost Conijn (video) vertelt aanstekelijk hoe hij met zelfgebouwde vliegtuigen of een auto (met hout als brandstof!) over de wereld trekt, terwijl Filip Jonker (video) verhaalde over zijn zeereis in een zelfgemaakte boot van honingraatkarton. Beide artiesten oogsten veel respect met hun creatieve kijk op het leven en hun ondernemerschap om zulke reizen te maken.

Een virtueel stoplicht dat echt wordt

Een andere interessante artiest was Sander Veenhof, die liet zien hoe hij met augmented reality de dagelijkse realiteit leuker maakt en verandert. Zo zorgt een virtueel stoplicht op Terschelling voor spontaan stoppende fietsers, waardoor ook andere fietsers moeten stoppen en er een echte opstopping ontstaat. Hij liet zien dat artiesten zelf hun exposities kunnen organiseren, met virtuele objecten in een echt museum, zonder dat het museum hier vanaf weet. Rode draad in zijn verhaal was dat echt en niet echt lastig van elkaar te onderscheiden zijn in de nieuwe wereld. “Je kunt je eigen ogen niet meer geloven, geloof alleen nog wat je wordt verteld!”

De volgers bepalen de leider

Marjolijn van Heemstra gaf als dichteres een creatieve en inspirerende visie op leiderschap. Zij vertelde over tegenvallende leiders, die gevangen raken in hun leven als kleine leider. Waar leiderschap bij haar om draait is niet die ene grote ster, maar de oneindige hemel met vele kleine sterretjes. Zij zorgen voor richting. Het gaat niet om de leider in jou, maar om de groep die er voor kiest om je te volgen. De toekomstige leiders zijn juist de volgers, onderling verbonden tot een groot geheel met een behoefte om te delen. Vergeet de leiders. Om te overleven zijn het de volgers die we nodig hebben.

Corporate tegenvallers

Vanuit de grote organisaties stonden tegenover al die creativiteit presentaties van minister Jan Kees de Jager (video), Eelco Blok (CEO KPN) (video) en Lineke Sneller (CIO Vodafone) (video). Helaas lieten deze presentaties zien dat het leiden van een grote organisatie wat heel anders is dan een inspirerend verhaal vertellen. Hun presentaties boden weinig verrassende gezichtspunten of grote ideeën. Persoonlijk vond ik het interessant om te zien dat een Eelco Blok het bij teamplay en leiderschap vooral heeft over winnen. Alles staat in het teken van de beste worden en er is maar plek voor één winnaar. Veel inspirerender vond ik de visie op leiderschap van bijna-naamgenoot Ilco van der Linde (zie onderstaande video). In een glimmende skinny broek met een strak wit jasje vertelde deze jonge moderne hippy over zijn missie om de wereld te verbeteren. Met de bevrijdingsfestivals en Dance4Life heeft hij zijn sporen al ruimschoots verdiend. Met MasterPeace wil hij dat nog eens overtreffen. Bij hem draait leiderschap ook om teamwerk, maar winnen is niet belangrijk. De nadruk ligt op een coöperatief team. Met z’n allen een bijzonder event organiseren, een event dat de wereld verandert. En daarbij natuurlijk volop gebruik maken van de mogelijkheden die nieuwe technologie en social media bieden. Voor mij was het verschil tussen de Eelco en Ilco illustratief voor oud en nieuw leiderschap, voor creativiteit versus het corporate leven.

Waar zijn de artiesten, wetenschappers en ondernemers voor een dag?

Leuk was dat TEDxRotterdam naast de presentaties in het Nieuwe Luxor ook een aantal nevenevents had georganiseerd. Zo was er CEO-voor-een-dag, waarin 20 studenten voor een dag de bestuursstoel bij een grote organisatie overnamen. Wel was het dan weer heel jammer dat ook hierbij de nadruk zo op de corporate wereld lag. Waarom wel CEO-voor-een-dag, maar niet ondernemer-voor-een-dag? Of artiest, schrijver, componist, wetenschapper of uitvinder? Op het podium lieten juist de creatievelingen zien dat ze de smaakmakers van de dag waren. Het was daarom jammer dat er met de selectie van het publiek (de Business School studenten) en het nevenprogramma van CEO-voor-een-dag zoveel nadruk op de corporate wereld kwam te liggen. TED is immers helemaal niet corporate.

Veel innovatie bij maatschappelijke betrokkenheid

Mooi was dat er een flink aantal topsprekers met maatschappelijke betrokkenheid op TEDxRotterdam aanwezig waren. Marijn Berk (video) vertelde over het gebruik van mobiele telefoons in Afrika. In tegenstelling tot de westerse wereld is daar de vaste telefoon geen voorloper geweest. Dat heeft bijvoorbeeld tot gevolg dat veel mensen wel een mobiel hebben, maar nog geen elektriciteit. Om hun telefoon op te laden moeten mensen soms ver reizen. Bolik biedt met zijn bedrijf nu opladers op zonne-energie. Hij voorziet dat de capaciteit van zonne-opladers sterk gaat verbeteren, terwijl tegelijkertijd chips steeds zuiniger worden. Binnen een decenium zorgt dat ervoor dat zonnecellen op apparaten geplaatst kunnen worden, waardoor zelfopladende apparaten ontstaan. Dat begint met kleine apparaten, zoals een toetsenbord of brandmelder, maar op termijn zouden zelfs computers via daglicht in hun eigen energie kunnen voorzien. Arjen Weijers en Laurens de Groot (zie onderstaande video) vertelden over hun betrokkenheid bij Sea Sheppard om walvissen te beschermen tegen de jacht. Met artiesten brengen ze dit goede doel op een aansprekende manier onder de aandacht.

Wake up call voor wereldleiders

Eén van de allersterkste presentaties van de dag was van fotograaf Sander Veeneman (zie onderstaande video). Hij vertelde hoe hij als fotograaf z’n sporen verdiende met portretten van beroemdheden. Na de val van het ijzeren gordijn reisde hij door Oost Europa en bracht daar de armoede en weeskinderen in beeld. Dat bracht hem vervolgens over de hele wereld waar hij de gevolgen van honger en HIV uitgebreid vastlegde. Hij laat zien dat de uitgaven van bijvoorbeeld een land als de Verenigde Staten voor defensie bizar veel hoger zijn dan die voor armoedebestrijding. Hij besloot dat dat moest veranderen en dat hij daarin voor de verandering wilde zorgen. Hij zegde al z’n commerciële werk af en focuste zich op deze missie.

Met een fotoboek besloot hij een wake up call voor wereldleiders te maken, dat aan meer dan 25.000 invloedrijke ministers en regeringsleiders werd gestuurd. Met deze actie werd hij onder meer uitgenodigd door Kofi Annan en heeft hij ervoor gezorgd dat er veel meer geld beschikbaar kwam om armoede te bestrijden. Hij eindigt TEDxRotterdam prachtig: “Ik weet dat er iemand in de zaal is, die in staat is om net zo’n groot project als dit te doen. Ik weet dat er iemand in de zaal is die ook het verschil kan maken. Die iemand, dat ben jij!”

Morgen meer…

TEDxRotterdam had ook een aantal interessante sprekers met een wetenschappelijke en maatschappelijke achtergrond. Daarover morgen meer in het tweede deel van dit artikel!