Datajournalistiek, innovatie en cocreatie [PICNIC11]

Het overkoepelende thema van PICNIC dit jaar was ‘Urban Futures’. Daarnaast waren er vijf subthema’s: design, society, media, sustainability en infrastructure. De toekomstige, stedelijke ontwikkelingen en innovaties hebben een sterke verbinding met deze thema’s. Op de derde dag ging het voornamelijk over dataverzameling en cocreatie. PICNIC vond dit jaar plaats op een nieuwe locatie: het NDSM-terrein. Een bewuste keuze, aangezien innovatie een belangrijk onderdeel van het festival is.

Nieuwe locatie

Dat ook PICNIC aan innovatie doet, is te zien aan de keuze voor een nieuwe locatie. Kitty Leering (program director van PICNIC) vertelde waarom hiervoor gekozen is: “Het gaat om pionieren, jezelf opnieuw uitvinden en innoveren. Daarnaast past het ook wel bij PICNIC.” Verder gaf Kitty aan dat er heel positief gereageerd is op het festival. “De algehele sfeer was goed: er hing een positieve atmosfeer en dynamiek. Het enige echte minpunt was dat het woensdag zo koud was.”

Nanotechnologische producten

Een ‘eco-vriendelijke lamp’ met energie uit algen, een ‘bio-elektrische bonsai’ om je telefoon of mp3-speler op te laden en ‘Nanowijn’. Zomaar een opsomming van producten die je in de Nano supermarkt op het terrein kon bewonderen. Producten die mogelijk tussen nu en tien jaar ontwikkeld kunnen worden op basis van nanotechnologie. Welk product de meeste kans heeft om op korte termijn in de schappen te liggen? Waarschijnlijk de eco-vriendelijke algenlamp, ook de bonsai boom maakt een goede kans om binnenkort ontwikkeld te worden.

De ‘Nanowijn’ laat iets langer op zich wachten en dat is misschien niet zo gek aangezien de wijn miljoenen nano-capsules bevat en afhankelijk van de stemming en smaakvoorkeuren door magnetrongolven kan worden geactiveerd. Inderdaad: magnetronwijn. Maar dan heb je ook wat, want de smaakmogelijkheden zijn eindeloos.

Datajournalistiek en storytelling

De keynote ‘Holland from above (Nederland van boven)‘ door Erik van Heeswijk en Jasper Koning maakte duidelijk dat je vanuit ‘droge datajournalistiek’ echt een verhaal kunt vertellen. Het nieuwe crossmediale project toont Nederland vanuit een vogelperspectief. Vanuit de lucht kun je immers meer zien dan vanaf de grond, zeker tijdens een chaotisch evenement zoals Koninginnedag. Via helikopters, vliegtuigjes en luchtballonnen wordt Nederland vanuit de lucht in kaart gebracht en op deze manier worden ritmes en patronen van ons dagelijks leven zichtbaar. De data die daaruit voortkomen zijn ‘raw data’: het beweegt maar het is nog geen verhaal. Het moet interactiever; het is immers een crossmediaal project.

De uitdaging is om alle data te combineren en daar een verhaal van te maken. In feite consumeer je data: je moet het kunnen grijpen. Het moet tastbaar, fascinerend en inzichtelijk zijn zodat men er mee kan interacteren. Hierbij zal de website een grote rol spelen: via een interactieve map kun je Nederland bekijken en zo zien welke plaats het meest gevaarlijk of juist het veiligste is. Het project is vanaf 6 december te volgen op Nederland 1, via internet en radio.

Panoramische omgeving

“Mensen zijn voorspelbaar in het maken van foto’s, ze maken vaak vanaf hetzelfde punt of plek een foto van een bezienswaardigheid.” Zo legde Blaise Agüera y Arcas uit in zijn keynote ‘Mapping the augmented city’. Deze bevinding kwam naar voren in de app Photosynth. Gebruikers van de app maakten veel soortgelijke foto’s van de omgeving.

Normaal gesproken is de omgeving te smal om te fotograferen, oftewel te gelimiteerd. Maar met een panoramische foto kun je zowel de omgeving als de plek vastleggen. Je bent als het ware onderdeel van de ‘augmented omgeving’. Het is bijna geen virtualiteit meer, omdat de lagen van informatie zich als het ware aanpassen aan de werkelijkheid. Je wordt één met de door jou vastgelegde omgeving. Het is de ‘near world’ en net zo open als de connectie zelf, de gebruiker is die connectie. Door de data van de gebruikers ‘aan elkaar vast te knopen’ is er sprake van cocreatie en krijg je een zo goed als volledige weergave van die omgeving.

Hoge verwachtingen

Ongeveer 5000 mensen hebben PICNIC dit jaar bezocht, de exacte aantallen moeten nog bekend worden gemaakt. Het is elk jaar spannend of het festival voldoet aan de hoge verwachtingen van de bezoekers. Men verwacht steeds weer nieuwe innovatie en meer vernieuwing. Heeft PICNIC voldaan aan jouw verwachtingen?