Maken social media ons asociaal?

Social media stellen ons in staat om contacten te onderhouden, onafhankelijk van plaats en tijd. Op Facebook hebben we 300 vrienden en op Twitter 100 of 1.000 volgers. In theorie zijn we dus socialer dan ooit. Maar is dat echt zo?

Naast alle zegeningen die social media ons brengen, bekruipt mij ook de vraag of we wel zo sociaal zijn als we zelf denken te zijn (of willen zijn). Of is de wereld verandert in een leger van megafoontjes die allemaal roepen om aandacht? Vroeger was het overzichtelijker. Je had bedrijven/merken die schreeuwden om onze aandacht en daarvoor massamedia inzette. Nu zijn we allemaal een merk, met onze eigen media. Een profiel op Facebook mag uiteraard niet ontbreken, evenals een zakelijk profiel op LinkedIn. Op Hyves hebben we nog een account, maar daar doen we geleidelijk minder mee. Ook nog even Twitteren en onze locaties delen op Foursquare. Kortom, iedereen moet op elk moment kunnen zien waar we zijn, met wie, wat we doen, wat we denken en waar we naartoe gaan.

Wat is sociaal?

Maar is dat nu de essentie van sociaal? Altijd alles voor iedereen bekendmaken? De hele dag door zenden wat we doen en denken? Of gaat het bij ‘sociaal’ om echte relaties? Het soort dat je maar met een beperkt aantal mensen kunt onderhouden. Liever 5 echte vrienden dan 500 vrienden op Facebook. Die komen niet als je hulp nodig hebt met verhuizen.

Toegegeven: ik schets het nu zwart-wit. In principe kunnen social media ons leven verrijken. Door contact te houden met verre vrienden en oud-collega’s en door nieuwe contacten op te doen. Tegelijkertijd, als het volume van het aantal contacten toeneemt, neemt de kwaliteit van het contact af.

Zijn we niet vooral bezig met zenden? In plaats van Heineken, Albert Heijn en KLM die me bombarderen met reclameboodschappen, ziet mijn LinkedIn startpagina er nu uit als een Turkse bazaar. Het lijkt alsof de helft van mijn contacten een product, merk, aanbieding, etc. onder de aandacht willen brengen. Persoonlijke status updates tref ik steeds minder aan. Wel een waslijst aan min of meer commercieel getinte berichten. Sociaal? Iedereen probeert me iets te verkopen lijkt het wel. En het ergste van alles: ik doe er zelf aan mee.

I’d like to add you to my network (wablief?)

De gemiddelde LinkedIn uitnodiging ziet er zo uit: ‘Since you’re a person I trust, I would like to add you to my LinkedIn network.’ Wat zegt dit? Als ik het mag vertalen, komt het erop neer dat ik je aan mijn netwerk wil toevoegen, maar ik je niet belangrijk genoeg vind om daarvoor even een persoonlijk bericht op te stellen, vandaar deze standaard uitnodiging. Klik jij maar even op de ‘Accept’-button, dan hebben we dat ook weer gehad.

Een meer persoonlijke (sociale) benadering lijkt me:

‘He Marco, hoe gaat het met je? Tijdje geleden dat we elkaar gesproken hebben. Binnenkort weer eens bijpraten? Ondertussen zou ik je graag aan mij LinkedIn-netwerk toevoegen.’

Helaas, ik ontvang maar zelden zo’n gepersonaliseerde uitnodiging. En wederom moet ik tot mijn schande bekennen dat ook ik me schuldig maak aan het versturen van standaard invitations. Het schrijven van een kleine persoonlijke noot is op de een of andere manier te veel moeite. Als ik erover nadenk, gedraag ik me dus op LinkedIn op een manier die ik me bij een fysiek contact niet in het hoofd zou halen. Maakt LinkedIn me asociaal?

De redding moet komen van Twitter. Ongetwijfeld is dit een medium waarop we ons sociaal gedragen. Of toch niet? Uit onderzoek blijkt dat op 90% van de tweets nooit een reactie komt. De meeste gesprekken op Twitter voeren we dus… met onszelf. Als je zelf veel volgers hebt, is de kans op reactie natuurlijk een stuk groter. Maar voor de meeste tweets geldt dit niet. Kortom, lang niet al het twitter-verkeer valt te typeren als een conversatie.

Heil zoeken bij de Facebook wall dan? Hmm, een oneindige lijst van triviale berichten waar een enkele keer een like bij staat. Jan gaat pannenkoeken bakken. Kees liked Jan’s bericht. Is dit een verrijking voor het sociale leven van Kees en Jan? Tja, wellicht. Als zij het zo ervaren. Of hebben we rituelen ontwikkeld die voorschrijven dat we nu en dan een comment of like plaatsen? Immers, we willen wel dat anderen onze content en belevenissen ook blijven lezen en vooral positieve feedback geven.

Ja gezellig, Twitter

Het begint er zorgwekkend uit te zien. Dan maar even kijken wat er over m’n favoriete late night talkshow geschreven wordt op Twitter. Even zoeken op #penw en zien wat anderen van de gasten vinden. Oef. Dat valt niet mee. In de meeste tweets worden de gasten en presentators beschreven als onnadenkende, arrogante ijdeltuiten die op tv niets te zoeken hebben.

Oke, we zijn niet altijd zo sociaal. So what?

Weet je, op die vraag moet ik het antwoord ook schuldig blijven. Is het erg? Er zijn ergere dingen in de wereld. Honger, oorlog, machtsmisbruik en overheden die hun financiën niet op orde hebben, om er maar een paar te noemen. Misschien is de conclusie wel dat we ons op social media net zo gedragen als in het ‘echte’ leven. Maar net een stukje meer onbehouwen. Zo achter je toetsenbord tik je makkelijk iets dat je mensen niet in hun gezicht zou zeggen.

Wellicht dat de term social media de lading niet helemaal dekt. Social media gebruiken we niet altijd op een sociale manier. Niet vreemd, want mensen stellen zich nu eenmaal niet altijd sociaal op. Hoezeer we ook ons best doen. Soms zijn we onaardig, moe, geïrriteerd of hebben we gewoon geen zin. Suggestie: als we de naam nu eens veranderen in The People’s Media? Hebben we meteen een meer realistische verwachting van wat ons online te wachten staat.