Meten is weten bij het verbruik van energie

Net zoals veel Nederlanders maak ik mij een maal per jaar druk over mijn energieverbruik: bij de jaarafrekening. Op dat moment kijk ik naar het verschil tussen dat wat ik heb betaald en dat wat ik heb verbruikt. De laatste jaren gebruik ik steeds meer energie en wordt de rekening steeds hoger. Dat is niet alleen slecht voor het milieu, het kost ook geld. Tijd om inzicht te krijgen in mijn energieverbruik en hopelijk energie te besparen.

Op de Consumer Electronic Show (CES) in Las Vegas van eerder dit jaar, sprak ik met Current Cost die me vertelden dat zij een eenvoudige oplossing hebben om het elektriciteitsverbruik thuis te meten, gewoon met je normale meter in de meterkast.

Door een klem om de ingaande stroomkabel te plaatsen meet de je hoeveelheid stroom die je verbruikt. Deze informatie wordt draadloos doorgestuurd naar een display dat je overal in huis kunt neerzetten. Via een zogenaamde bridge kun je zelfs de informatie versturen naar Current Cost zodat overal en altijd via het internet met gebruikersnaam / password je verbruik kunt zien. Inzicht in verbruik leidt in de meeste gevallen tot besparing.

Zou het echt zo eenvoudig zijn?

In de installatiedoos van Current Cost zitten vier onderdelen: de klem die om de ingaande stroomkabel gaat, een datakabel, de draadloze module en de EnviR ‘monitor’ (een klein display waarop energieverbruik en kosten zichtbaar zijn).

De eerste uitdaging was de klem om de stroomkabel plaatsen.

In het bijgevoegde boekje lijkt het of de draden ergens los in de meterkast hangen, wat natuurlijk niet zo is (tenminste als het goed is).

Je meet het energieverbruik in ieder geval na de meter, dat wil dus zeggen in veel gevallen ergens (zoals ook bij mij) in de stoppenkast. Alhoewel het aanbrengen van de klem eenvoudig is, is het toch zeer aan te raden of misschien zelfs verplicht om dit door een elektricien te laten doen (ik heb  navraag gedaan bij UNETO-VNI (ondernemersorganisatie voor de installatiebranche en de technische detailhandel) maar een antwoord is nog niet binnen.

Toevallig had ik een afspraak voor het ijken van de meter met een monteur van het netwerkbedrijf (Liander) dus hij heeft de klem in de stoppenkast geplaatst.

Na het plaatsen van de klem kan deze op de draadloze module worden aangesloten die ook ergens in de meterkast wordt geplaatst. Deze module werkt op batterijen en stuurt gemiddeld 7 jaar lang de data over het stroomverbruik door naar de monitor. De draadloze module kun je met klittenband in de meterkast vastmaken. De lijmlaag aan de achterkant van het klittenband is echter niet zo sterk zodat de zender er al drie keer afgevallen is.

Om de monitor en de draadloze zender aan elkaar te koppelen moeten deze gepaired worden (net zoals bluetooth devices). Bij mij was deze koppeling snel gemaakt en kreeg ik op de EnviR monitor de gebruiksgegevens. De EnviR monitor is naast de meting in de stoppenkast in staat om het verbruik van maximaal 10 apparaten te meten door een meting aan het stopcontact via een opzetstekker.

De data die wordt gemeten kan ook nog worden gedownload met de USB-kabel.

Daarnaast zijn er diverse programma’s te downloaden die de data van Current Cost kunnen bewerken. Ook kun je het verbruik koppelen met Google Powermeter zodat je online je verbruik kunt zien. Dit is echter ook gewoon mogelijk via de website van Current Cost.

De handleiding van Current Cost is in het Engels en niet erg uitgebreid, maar er is wel uit te komen.

Ook op internet

Bij het Current Cost pakket zat ook een zogenaamde bridge die (als je hem via een kabel op het modem/router aansluit) je naar de website van Current Cost stuurt zodat je ook online je data kunt bekijken. Zowel via PC als via mobiel  (iPhone en mobiele website).

Het vreemde is dat ik de bridge niet aan het werk heb gekregen door deze direct op mijn modem/router aan te sluiten (Davolink DV2020) maar wel via een router die daarop aangesloten is. De beperkte mogelijkheden om instellingen te wijzigen aan het modem en het feit dat het wel lukt op de router boven maken het dat ik het zo maar laat.

Hoe bereken ik mijn kosten per kWh

Current Cost werkt met een bedrag per kilowattuur (kWh) wat je moet invoeren op de monitor. Hoe weet je nu welk bedrag je moet invoeren om een goed beeld te krijgen van je verbruik? Je kunt natuurlijk een ongeveer bedrag invullen, bijvoorbeeld 20.7 ct per kWh. Dit geeft je enig idee van de kosten.  Je kunt dit bedrag als het goed is op de website van je energiebedrijf (bijv. Nuon) vinden.

Wat op de pagina opvalt is dat het niet alleen maar een prijs is per kWh maar ook nog vastrecht en teruggave van energiebelasting per maand. Wat is daar het verhaal achter?

Allereerst moet je weten welke kosten in rekening worden gebracht voor elektriciteit. Dat zijn:

• Netbeheer
• Leveringskosten
• Belasting / BTW

Om het te exact te berekenen moet je eigenlijk moet weten hoeveel je verbruik is. Je betaalt bijvoorbeeld zo’n 2,50 € per maand vastrecht. Daarnaast betaal je energiebelasting, maar een gedeelte daarvan krijg je weer terug omdat een basisbedrag aan energie is vrijgesteld van energiebelasting. Daarnaast betaal je ook nog BTW over het energieverbruik.

Zoals in de grafiek hiernaast zichtbaar is neem je vaak ook nog gas af van de energieleveranciers, gas voor koken en verwarmen. In dit voorbeeld gaat iets meer dan 1/3 naar de overheid toe in de vorm van belastingen, iets minder dan 1/5 naar de netbeheerder en iets minder dan de helft naar de energiemaatschappij.

De waarde van Current Cost ligt er niet in dat deze je energie rekening exact kan voorspellen, maar dat het inzicht geeft in het verbruik van elektriciteit. De waarde die je invoert voor de kosten per kWh moet realistisch zijn maar het gaat primair over het verbruik, niet zozeer over de kosten.

Als je er qua kosten per kWh een cent naast zit, zit je bij een gemiddeld verbruik van 3500 kWh er 3500 x € 0.01 = € 35 per jaar naast. Dat valt dus ook wel mee.

Alles wordt slim in huis

De oplossing van Current Cost maakt gebruik van de huidige generatie meters die je in veel huishoudens terug vindt. In de toekomst zullen we steeds meer slimme of smart meters krijgen die veel meer mogelijkheden zullen bieden, ook in combinatie met het Smart Grid of Slimme Energienetwerk en zelfs Smart Appliances (Slimme Huishoudelijke apparatuur).

Alles gaat dus ‘slim’ worden. Maar wat houdt dat smart nou eigenlijk in? De komende jaren zal er veel veranderen aan het gas- en elektriciteitsnet. Een van de grootste veranderingen is die van centrale opwekking van elektriciteit naar een combinatie van centraal en decentraal. Windmolens en zonnecollectoren die een gedeelte van de elektriciteit voor eigen gebruik gaan opwekken en een overschot kunnen leveren aan het netwerk. Om dit mogelijk te maken zijn wijzigingen in het net nodig.

Daarbij komt nog de verwachte groei van elektrisch rijden en, de echte uitdaging, het opladen van al deze auto’s. Dat kan onmogelijk allemaal op het zelfde moment en slimme algoritmes en nieuwe businessmodellen moeten zorgen dat het netwerk de groei zonder (al te veel) problemen aan kan.

De genoemde smart meters kunnen niet alleen omgaan met de veranderingen die er aan gaan komen maar zijn ook op afstand uitleesbaar waardoor het invullen van de meterstanden op papier / online tot het verleden zullen behoren.

Als laatste zullen ook huishoudelijke apparaten ‘slim’ worden. Tijdens de CES in Las Vegas toonde LG al een koelkast die, bij een variabele energieprijs, binnen de marge de temperatuur van het vriesvak iets kan laten oplopen om energie te besparen.

Het slimme energienetwerk met de slimme meters en slimme apparaten lijkt dichterbij dan gedacht, kijk maar naar deze pilot van Enexis in Breda. Met Current Cost kunnen ook anderen nu al energie, geld en het milieu sparen. Goed idee toch?

Andere oplossingen?

Current Ccost is zeker niet de enige oplossing die je kan helpen bij het verminderen van je stroomgebruik. Wattson is een soortgelijke oplossing die volgens hetzelfde principe werkt. In Nederland is Plugwise beschikbaar. Dit systeem werkt met metingen via het stopcontact (in een zigbee netwerk configuratie) en een dongle voor de PC. Ook Eco-Eye, Wattcher.nl en een hele hoop stopcontactoplossingen (zie de Consumentenbond review) kunnen je helpen met energiebesparing.

Besparingen?

De EnviR monitor heeft als doelstelling het energieverbruik te verminderen door een beter inzicht in het gebruik. Nu is het energieverbruik gedurende het jaar natuurlijk niet hetzelfde. Sommige elementen zijn min of meer constant, andere fluctueren met het seizoen, zoals de verlichting. ’s Winters gaan de lampen eerder en langer aan dan zomers. Omdat je op dit moment nog geen beeld hebt van het energieverbruik per dag / week / maand is het moeilijk om aan het begin al te zien of de investering in Current Cost zich terug gaat betalen.

Maar wat kost de Current Cost oplossing? Op Amazon.co.uk is de basisset 49,95 GBP. De module om via internet het gebruik te kunnen zien (de zogenaamde bridge) is 29,95 GBP. In euro’s is dat ongeveer € 57 voor de basisset en € 34 voor de bridge. Neem aan dat een kWh 20 cent kost dan zou je 285 kWh moeten besparen (€ 57 gedeeld door  € 0,20) om de investering terug te verdienen. Als we een gemiddeld gebruik van 3500 kWh nemen is dat ongeveer 8%  besparing. Als je de terugbetaal periode langer zet, bijvoorbeeld op twee jaar, is dat de helft, 4 %. Dat lijkt zeer goed haalbaar.

Door twee externe HD’s uit te schakelen die normaal altijd aanstonden bespaar ik per maand ongeveer €4 eur. Per jaar kom ik dan aardig in de buurt van de aanschafkosten van de EnviR monitor. Met een beetje goede wil (en daarmee bedoel ik ook het wijzigen van gedrag zoals het handmatig moeten aan- en uitzetten van apparaten) ben ik wel in staat om de investering eruit te halen.

Moet je er energie insteken?

De vraag is of Current Cost de moeite waard is om geld en energie in te steken. Die vraag kun je het best zelf beantwoorden. De installatie is redelijk eenvoudig en ook in het gebruik is het gemakkelijk.

Er zijn mensen die het leuk vinden om dit soort dingen uit te zoeken. Dat zijn geen vrekken of nerds maar mensen die houden van cijfers en inzicht. Veel mensen doen dit handmatig in Excel door iedere maand bijvoorbeeld het verbruik te noteren. Wat dat betreft is Current Cost een verbetering. Ik heb het baseline gebruik weten te verlagen van 260w naar 120w. Eens kijken wat aan het einde van het jaar dit voor besparing oplevert.

Een andere groep mensen doet het misschien voor het milieu. Minder energieverbruik is in veel gevallen minder gebruik van fossiele brandstoffen en minder CO2 uitstoot met gevolg dat het beter voor het milieu is.

Voor mij is het een combinatie van beide, beetje voor het geld en beetje voor het milieu. Een duidelijke win-win situatie.