Social media kan enorme boost geven aan sociale innovatie

Nederland dreigt achterop te raken in de wereld. Al tijdens de vorige kabinetten Balkenende was de doelstelling Nederland innovatiever te maken. Maar sindsdien zijn we alleen maar gedaald in de ranglijsten. Onze arbeidsproductiviteit is weliswaar hoog maar de groei daarvan is te laag. We moeten dus anders te werk gaan om innovatiever te worden. Een gerichte inzet van social media is hierbij van belang.

3 soorten werk

Hoe komt het dat wij achterop raken? Dit heeft veel te maken met de veranderingen in het soort werk dat wij doen. In essentie zijn er 3 soorten werk: transformatiegericht, transactiegericht en ad-hoc. Transformatiegericht werk is werk waarbij grondstoffen worden omgezet in producten, bijvoorbeeld ijzererts in staal. Transactiegericht werk is werk waarbij routine-interacties worden uitgevoerd, bijvoorbeeld afrekenen bij de kassa. Ad-hoc werk is al het werk dat nieuw of vaak anders is en waarvoor nog geen routines zijn ontwikkeld of kunnen worden ontwikkeld. Denk aan het ontwikkelen van nieuwe producten of diensten.

Als we de soorten arbeid die we in Nederland hebben bij elkaar optellen, zien we dat de hoeveelheid transformatie- en transactiegericht werk sterk aan het afnemen is en het ad-hoc werk sterk aan het toenemen is. 50 jaar geleden was driekwart van het werk nog transformatie- of transactiegericht, ondertussen is dat minder dan de helft. Logisch, want routine werk wordt steeds verder geautomatiseerd of het verdwijnt naar landen waar de lonen lager liggen. Bovendien is de wereld in een stroomversnelling geraakt door de ontwikkelingen in de technologie. De manier waarop wij werk organiseren is echter nog steeds afgestemd op transformatie- en transactiegericht werk. Wij organiseren dus alsof we nog inde vorige eeuw leven. Dat moet veranderen.

Sociale innovatie is noodzakelijk

Om ons welvaartsniveau ten minste te behouden, is sociale innovatie noodzakelijk. Sociale innovatie gaat vooral over het benutten van alle kennis en ideeën en de inzet van iedereen. Mensen in bedrijven, vooral ook op de werkvloer, moeten daartoe meer vertrouwen, mogelijkheden en zeggenschap krijgen bij de uitvoering en verbetering van hun werk. Nu is het nog te vaak zo dat oplossingen bedacht worden in de top van organisaties voor problemen die men op de werkvloer al lang kende en die daar al aangepakt hadden kunnen worden. Er is een groot onderbenut potentieel in onze bedrijven en het wordt hoog tijd dat in te gaan zetten.

Social media als aansturing

Vroeger was het, zeker bij grotere bedrijven, moeilijk om iedereen te bereiken en betrekken. Dat is ondertussen achterhaald: met enterprise social media kan iedereen, tot in de haarvaten gehoord en betrokken worden, kennis kan worden gedeeld en ideeën kunnen worden gecrowdsourced en besproken. Enterprise social media kan zo een belangrijke rol spelen in het ontsluiten van het onbenutte potentieel binnen bedrijven. Veel bedrijven zijn daarmee ondertussen wel aan het experimenteren geslagen. Echter, echte successen zijn schaars. Oorzaak: het wordt als een aardige add-on gezien. Voor werkelijke verbetering moet niet alleen de technologie beschikbaar zijn, maar moeten ook de aansturing en cultuur veranderen.

Een prima aanleiding om het goed aan te pakken, is wanneer er een belangrijk probleem bestaat binnen een bedrijf. Er kan dan voldoende aandacht worden vrijgemaakt en begeleiding worden ingezet. Het bedrijf is dan als het ware rijp voor een ‘reset’ naar de huidige eeuw. Gerichte inzet van social media kan daarbij een enorme boost geven aan die noodzakelijke sociale innovatie.