De waarde van social media

Zolang mensen ergens de waarde niet van inzien, is de kans klein dat ze zich erin zullen verdiepen. Veel organisaties hebben te maken met een groep medewerkers die zich niet direct geroepen voelt om ‘iets te gaan doen’ met social media. De vraag wat social media kan betekenen voor jou als persoon, of voor de organisatie als geheel, is een vraag die daarom ook steeds vaker wordt gesteld. In dit artikel bespreek ik de 3 belangrijkste ‘waarden’ van social media; ‘Branding’, ‘Engaging’ en ‘Learning’.

Voor de social media sceptici

Social media zijn wereldwijd, open, transparant, niet hiërarchisch, interactief en in ‘realtime’. Duidelijk is dat social media een effect hebben op, onder andere, de manier van werken in organisaties. Social media brengen zowel kansen als gevaren met zich mee, of zoals Cruijff het zou zeggen: “Elk voordeel heb zijn nadeel!” Hieronder staan de 3 (belangrijkste?) waarden en de bijbehorende risico’s beschreven, misschien wel vooral voor de ‘social media sceptici’ onder ons.

1. Branding

Social media zijn een makkelijke en ‘gratis’ manier om te werken aan je ‘personal brand’, je eigen ‘merk’. Binnen social media communiceer je over wie je bent en wat je doet. Dit kan zowel binnen als buiten de organisatie zijn. De meningen zijn nogal verdeeld als het gaat om onzinnige ‘huis-tuin-en-keuken-tweets’, maar over het algemeen is het aan te raden om zakelijk social media gebruik ook af en toe een persoonlijk tintje mee te geven. Dit kan variëren van het vermelden van het aantal kinderen in je online profielen tot aan het tweeten over de dingen die je meemaakt buiten je werk om. De gedachte hierachter is dat men naast dat ze weten wat je doet, ze ook het gevoel krijgen dat ze je kennen. Het is dus heel belangrijk om authenticiteit na te streven en vooraf goed na te denken over je doelgroep (wie wil ik bereiken) en de inhoud (wat ga ik communiceren).

Voorbeeld: ‘Blog’

Een blog draagt bij aan je ‘personal brand’ omdat je daarmee specifieke inhoud koppelt aan je naam en gezicht. Met het plaatsen van een blog kan je laten zien wat je doet, of waar je verstand van hebt. Mensen lezen de informatie en zien je naam en foto erbij staan. Ze weten dan dat jij degene bent die daar verstand van heeft.

(Meer informatie hierover is te lezen in het artikel ‘Personal Branding met Social Media’.)

Risico

Inmiddels misschien overbodig om te zeggen, maar wat eenmaal online staat, blijkt niet meer zo gemakkelijk te verwijderen. Een reactie onderaan een artikel plaatsen dat je misschien beter iets genuanceerder had kunnen schrijven, of een direct message (privé tweet) die door een verkeerde druk op de knop toch niet zo privé is, we hebben het vast allemaal wel eens meegemaakt.

2. Engaging

Naast een manier om jezelf te profileren, zijn social media geschikt om in contact te komen met branchegenoten, collega’s, klanten, opdrachtgevers en het grote publiek. Door gebruik te maken van het interactieve karakter van social media (niet alleen zenden, maar ook luisteren en converseren) toon je betrokkenheid bij de mensen die deel uitmaken van je (online) netwerk. Hiernaast is het een uitgelezen kans om de relaties die je al hebt te versterken en te benutten. Een goed voorbeeld is dat je op LinkedIn kan zien wie er in je netwerk een andere baan of functie heeft gekregen. Als je vervolgens een berichtje stuurt waarin je die persoon feliciteert met zijn nieuwe baan of functie, dan laat dat zien dat je betrokken bent bij de mensen die deel uitmaken van je netwerk.

Voor leidinggevenden in het bijzonder zijn social media uitermate geschikt om de betrokkenheid bij werknemers te vergroten. Het is niet voor niets dat social media vaak worden genoemd als technische ondersteuning bij ‘het nieuwe werken’. Onder betrokkenheid kan ook ‘draagvlak’ worden gerekend. Social media zijn mooie tools om anderen te betrekken bij beslissingen en processen. Beslissingen worden op deze manier breder gedragen en medewerkers voelen zich gehoord door het management.

Voorbeeld: Yammer (interne Twitter)

Het voordeel van een ‘interne Twitter’ als Yammer is dat je op een Twitter-manier met elkaar kan communiceren, zonder dat je bang hoeft te zijn dat je berichten door de hele wereld (of je klanten of opdrachtgevers) worden gelezen. Bij veranderingen kan een manager gebruikmaken van een besloten groep binnen Yammer, waarin hij een aantal medewerkers betrekt bij de verandering om ervoor te zorgen dat er draagvlak is voor de verandering. De betrokken medewerkers kunnen optreden als ambassadeurs doordat ze zich mede verantwoordelijk voelen door hun betrokkenheid.

Risico

Te veel betrokkenheid van bovenaf kan zorgen voor een ‘big brother’ effect. Het gevoel kan ontstaan dat je constant in de gaten wordt gehouden. Hiernaast is het als leidinggevende niet altijd wenselijk om je werknemers te betrekken bij bepaalde beslissingen en processen.

3. Learning

Ongeveer 80 procent van wat we leren, gebeurt in informele settings op of tijdens het werk. Slechts 20 procent vindt plaats tijdens formele settings als trainingen, cursussen en workshops. Social media zijn dus, door het informele karakter, uitermate geschikt om te worden ingezet als informele leermiddelen. Social media tools bieden ondersteuning bij cocreatie, verbinden mensen met elkaar, versterken de communicatie en samenwerking tussen individuen en ze maken het mogelijk om bronnen, ideeën en ervaringen uit te wisselen. Dit biedt medewerkers de kans om (op een informele manier) te leren van de grote stroom aan online beschikbare kennis en informatie. Onderaan een blog heb je bijvoorbeeld altijd ruimte om te reageren op een artikel. Vaak zijn de reacties een vorm van feedback op de inhoud van het artikel, in de vorm van aanvullende informatie en kritiek. Het effect hiervan is dat zowel de schrijver als de lezer meer informatie en meer inhoud krijgt dan het oorspronkelijke artikel bevat.

Voorbeeld: LinkedIn groepen

Een mooi voorbeeld van informeel leren met social media zijn de vele groepen op LinkedIn. Professionals en geïnteresseerden verzamelen zich rond een locatie, thema of product. In de groep worden ideeën en tips uitgewisseld, kennis gedeeld en men informeert elkaar over de nieuwste ontwikkelingen.

Risico

Sommige mensen kunnen niet of moeilijk omgaan met de grote stroom aan beschikbare informatie waar ze toegang tot hebben via social media. Een voorbeeld is dat men het gevoel heeft dat de Twitter timeline (alle berichten uit je netwerk) bijgehouden moet worden als een mail inbox, omdat men anders bang is dat er iets gemist wordt.
Een ander risico is dat openbare feedback niet altijd positief bijdraagt aan de oorspronkelijke inhoud. In sommige gevallen wil je niet dat feedback of kritiek openbaar is omdat het, terecht of onterecht, een negatief beeld kan geven van je kennis of mogelijkheden.

Uiteraard hoop ik jullie mening, reactie, kritiek en feedback op dit artikel hieronder terug te lezen, zodat ook dit artikel meer waarde krijgt door de input die jullie zelf geven! En stuur het gerust (via de mail) naar alle social-media-kritische collega’s, die de toegevoegde waarde van social media niet inzien.

Bron:  Soumitra Dutta, 2010. “Managing Yourself: What’s your personal social media strategy?” Harvard Business Review.