De waanzin van de media

Dankzij internettechnologie zijn onze maatschappij en cultuur aan het veranderen. We staan er momenteel midden in. Het is een ware revolutie. Helaas is nog volstrekt onduidelijk wat het ons precies brengt en waar het eindigt. We zitten wat dat betreft nog in een schemerzone. De regels van het spel zijn aan het veranderen en dit biedt de mogelijkheid om ‘vals’ te spelen.

Het lijkt wel alsof de media het meest last heeft van deze verandering. Internettechnologie heeft een verschuiving qua macht gerealiseerd. Iedereen is zowel zender als ontvanger. Me the Media dus. Dankzij sociale media zoals YouTube, Facebook, Twitter etcetera kan iedereen zich mengen in de discussie of zelf een discussie starten. Totaal niet moeilijk, paar klikken verder, en je hebt een online presence die meetelt.

Dit heeft er toe geleid dat er een enorme explosie aan informatie is. User generated content en informatie uit sociale netwerken hebben tot een nieuwe vorm van transparantie en privacy geleid. Informatie ligt 24/7 aan je vingertoppen en alles is publiek.

Voor daaraan toe nog het realtime karakter van het huidige web. En het hek is van de dam. Dit zagen we al bij de aardbeving in Chili (lees: Ramptoerisme op Twitter) en bij de dood van Milly Boele (lees: Klopjacht op Twitter naar moordenaar). Geen informatie maar pure sensatie.

Deze week was het weer raak. Allereerst werd CDA-er Jack de Vries virtueel gelyncht. Foto’s van zijn vermeende minnares, alsmede tweets, haar Hyves-pagina stonden binnen no time op het web. En zelfs dat is niet genoeg. Jack zijn kop moet rollen. Zijn positie is onhoudbaar geworden. Niemand heeft iets op zijn functioneren aan te merken gehad het afgelopen jaar, maar dit kan echt niet. Doe eens een stapje terug allemaal. De beste man heeft een probleem. Laat het hem zelf oplossen. Dit hoeven wij niet voor hem te doen.

Aan de andere kant van de oceaan ligt Mark Zuckerberg onder vuur. De wijze waarop hij met de privacy van de leden van Facebook omgaat is daar het gesprek van de dag. MSN chats uit zijn verleden worden nu aangehaald om Zuckerberg door het slijk te halen. De knaap was toen 19-jaar. Op die leeftijd maakten we allemaal fouten. Ook hier geldt: give the kid a break.

En vanochtend rolden mijn ogen bijna uit hun kas. Een Telegraaf verslaggeefster had met de 9-jarige Ruben gebeld. Het arme joch had nog niemand van zijn familie gezien of gesproken. In zijn uppie in een ziekenhuiskamer. Pijn, overal slangen, volkomen in shock. En dan word je geïnterviewd. “Hoe voel je je?” Waanzin ten top. Publieke verontwaardiging alom. De verklaring van de hoofdredactie van de Telegraaf moet dan alles goedmaken:

“Het spijt ons dat er onder onze lezers het gevoel is ontstaan dat De Telegraaf onzorgvuldig heeft gehandeld. Het is nooit onze bedoeling geweest om misbruik te maken van de situatie van Ruben.

De hoofdredactie van De Telegraaf hecht eraan te benadrukken dat verslaggeefster Van der Graaf in het onverwacht ontstane telefoongesprek met Ruben niets heeft gezegd over het ongeval en de ernstige familieomstandigheden van het slachtoffer.

De Telegraaf heeft tot publicatie besloten omdat Ruben symbool van leven is in deze enorme tragedie.

De hoofdredactie respecteert de oproep van het kabinet om terughoudendheid te betrachten in de contacten met nabestaanden.”

We waren met zijn allen verontwaardigd over de houding van Hugo Borst. In het programma de Wereld Draait Door nam hij stelling tegen de ‘hype’ omtrent de vliegtuigramp.

Maar heeft Borst misschien toch een beetje gelijk? Kunnen we niet veel beter gepast afstand nemen? Natuurlijk moet het nieuws omtrent Jack de Vries, Mark Zuckerberg en Ruben naar buiten. Maar dan houdt het toch op? Het compleet doorlichten van iemands doopcel en dit ten grabbel gooien op het internet, dat zijn toch praktijken uit de Middeleeuwen? Is de virtuele schandpaal het middel dat we in de toekomst gebruiken om nieuws aan de man te brengen? Moeten we de privacy van mensen te grabbel gooien om een scoop te scoren? Het schaduwgebied waarin de media nu opereert zie ik als een van de kinderziektes van de revolutie die we nu meemaken. Hopelijk zijn we snel in staat om dit soort kinderziektes uit te roeien.