‘Webredactie is een vrouwenberoep’

Toen ik twaalf jaar geleden voor het eerst aan de slag ging als webredacteur, moest ik het zonder vrouwelijke collega’s stellen. Vrienden en familie verkeerden in de waan dat ik IT’er was geworden, een goed betaald ‘mannenberoep’. Maar een leasebak heb ik nooit gehad en verstand van computers evenmin. Wel ben ik inmiddels omringd door vrouwelijke contentspecialisten, want webredactie: dat is eigenlijk tóch een vrouwenberoep.

Het is natuurlijk een slinks redacteurentrucje mijnerzijds om je met een provocerende intro verder dit artikel in te lokken. Ik laat het graag aan Desmond Morris en de zijnen om hun vingers te branden aan een genderdiscussie over welk geslacht beter is geëquipeerd om dit vak uit te oefenen. Mijn kort door de bocht geformuleerde stelling berust op niets meer dan een kwantitatief onderzoek dat ons bureau uitvoerde onder ruim duizend Nederlandse webredacteuren, tekstschrijvers en online communicatiespecialisten: de Webredactie Monitor 2010. Naar mijn weten het eerste arbeidsmarktonderzoek onder Nederlandse webredacteuren. Wat blijkt daaruit zoal: 56,6% van de respondenten is van het vrouwelijke geslacht (N=1.015).

Sekseverschuiving binnen vakgebied

’So what, dat is amper meer dan de helft’, zou je wellicht denken. Dat ik ooit deel uitmaakte van een webredactie zonder vrouwen zou nog te wijten kunnen zijn aan een ongeëmancipeerde werkgever. Maar de cijfers van de Webredactie Monitor 2010 maken wel degelijk aannemelijk dat een sekseverschuiving gaande is. De mannelijke respondenten zijn gemiddeld 39 jaar oud, de deelnemende vrouwen 35. Onder de jongere webredacteuren is het vrouwelijke overwicht nog groter. Zo vulden in de leeftijdscategorie tot en met 30 jaar ruim twee keer zoveel vrouwen als mannen de enquête in. Voor de aanwas van nieuw talent moet ons vakgebied het dus vooral van de dames hebben.

Vrouwelijke webredacteuren hoger opgeleid

Mannen die aan de bak willen als webredacteur, moeten sowieso van goeden huize komen. Vrouwen stromen niet alleen in steeds grotere getale toe, ze zijn ook vaker hoger opgeleid. Van de vrouwelijke webredacteuren in loondienst is 90% wo- of hbo-opgeleid, tegenover 80% van de mannen. Het verschil is nóg groter bij de freelancende vrouwen en mannen, van wie respectievelijk  97% en 79% een wo- of hbo-opleiding hebben genoten. Populaire studies bij beide seksen zijn sociale wetenschappen, communicatie, politicologie en psychologie.
Als (hoogopgeleide) webredacteur kun je daarmee vervolgens in veel verschillende sectoren terecht. De vijf meest genoemde werkgevers – en dan tellen we de freelancers even niet mee – zijn lokale overheden, media, zakelijke dienstverlening (exclusief banken en financiële instellingen), centrale overheid en gezondheidszorg. In de meeste sectoren zijn de vrouwelijke webredacteuren al in de meerderheid, met uitzondering van de media.

Webredacteuren maken lange weken

In de nationale discussie over ‘zware beroepen’ heeft de webredacteur nog geen kik gegeven, terwijl die gemiddeld toch zo’n 33 uur per week werkt.  Ter vergelijking: volgens de door TNO, het CBS en TNS NIPO uitgevoerde Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden 2008 (NEA 2008) heeft de gemiddelde Nederlandse werknemer een dienstverband van 31,6 uur. De tabel rechts laat zien dat de vrouwelijke webredacteuren iets boven dat landelijke gemiddelde zitten.  Hun mannelijke collega’s staan voor 3 uur per week meer op de loonlijst, maar dat is een kleine marge in vergelijking met de cijfers van de NEA 2008. Gemiddeld over alle beroepsgroepen is het verschil tussen mannen en vrouwen namelijk  bijna 10 uur per week (36,1 uur versus 26,3 uur).  Freelancende webredacteuren maken naar eigen zeggen langere weken – mannen 35,9 uur, vrouwen 33 uur. Daar staat tegenover dat meer dan de helft van hun vakgenoten in loondienst (54,6%) regelmatig enkele uren moet overwerken.

Vrouwen verdienen minder én meer

Participatie is één ding, maar de man-vrouwdiscussie wordt op z’n scherpst gevoerd als het gaat om functies en salarissen. Uiteraard hebben we niet nagelaten om de webredacteuren te vragen naar hun beloning.  Het gemiddelde bruto maandsalaris van de deelnemende webredacteuren bedraagt 2.815 euro. De mannen verdienen gemiddeld 285 euro bruto méér dan de vrouwen. Een verschil dat deels wordt toegeschreven aan hun 3 uur langere werkweek. Mogelijk speelt ook de hogere gemiddelde leeftijd van de mannelijke respondenten een rol. Of er ook een verband is met functieverschillen konden we niet destilleren uit de resultaten van de Webredactie Monitor. Opmerkelijk is wel dat vrouwelijke freelancers het financieel juist beter doen dan de mannen, terwijl ze minder uren maken. Zij verdienen een gemiddeld bruto jaarinkomen van 40.667 euro en laten daarbij de mannelijke freelancers (39.885 euro) achter zich.

Nog toekomst voor de mannelijke webredacteur?

De onderzoeksresultaten van de Webredactie Monitor bieden verrassende inzichten en roepen onvermijdelijk nieuwe vragen op. Hoe moet het verder met de man als webredacteur? Ontwikkelt hij een achterstand ten opzichte van zijn vrouwelijke collega? Maakt hij straks meer uren om hetzelfde te verdienen? Wordt webredactie écht een vrouwenberoep? Een volgende Webredactie Monitor mag daar antwoord op geven. Zolang ‘content’ zich nog ‘king’ mag noemen hoef ik me weinig zorgen te maken. Toch?