Event van het jaar: TEDxAmsterdam. Een verslag

TEDxAmsterdam. Voor het eerst een  TEDx-conferentie in Nederland. De verwachtingen waren tot hypehoogte gespannen. Meer dan 4000 aanvragen voor een kleine honderd extra te vergeven entreebewijzen, plus een select gezelschap vooraf geselecteerde opinion- en thoughtleaders. Veel publiciteit, waaraan ook wij graag meededen.

Nu, enkele dagen na de conferentie, maken we de balans op. Wel van een afstand, want ook wij kregen geen perskaart. We waren waarschijnlijk in goed gezelschap, want de oogst in verslagen van het event is tot nu toe ronduit karig. Marketingfacts en nu.nl hebben enkele verslagen en Trouw en het Parool hebben een stukkie. Het was wellicht opzet van de organisatie: weinig perskaarten, en laptops in de zaal waren verboden. Hoewel er wel op bescheiden schaal getwitterd werd. Neemt niet weg dat de aanwezigen met elkaar waarschijnlijk in nog beter gezelschap waren, want ze waren ‘hand picked’ bij elkaar gezet en de ‘vibe’ was naar verluid, goed. Ik heb slechts complimenten gehoord van de aanwezigen, en veel blije wanhoopskreten dat ‘hoofden overlopen na 12 uur TED’.

Gelukkig was er de geweldige streamingvideo van alle talks, die de hele dag foutloos werkte. Op de webite van TedxAmsterdam waren  overdag zo’n 8.000 man en aan het einde van de dag, toen Amerika wakker werd, raakte de teller volgens organisator Jim Stolze de 30.000 bezoekers . Er werden tevens 30 TEDx-bijeenkomsten in het land georganiseerd, waar totaal ruim 1.000 mensen naar de simulcast zaten te kijken. Ook ik heb daar gebruik van gemaakt en kan op basis daarvan tot de inhoud van de conferentie overgaan. Lees verder voor o.a. een kort verslag van mijn persoonlijke top drie: Frans Timmermans, Kevin Kelly en Wubbo Ockels.

Frans Timmermans: omarm je angsten

De openingsspeech was van Frans Timmermans, Staatssecretaris van Buitenlandse Zaken (PvdA), en dat bleek direct een topper. Wellicht omdat we (ik) hem nog niet zo kenden als een geïnspireerd spreker over een verrassend onderwerp: “Be like Jack Sparrow, embrace your fears”.  Hij maakte de vergelijking dat je met angsten op twee manieren kunt omgaan:

• met de bravoure van Jack –Pirate of the Carribean- Sparrow die het gevaarlijkste monster op aarde lachend ‘beasty’ noemt, of
• als korporaal Jack (Jonesy) Jones uit de serie Dad’s Army, die bij het minste gevaar ‘don’t panic’ schreeuwt en vervolgens gillend en in paniek wegrent.

Timmermans stelde de retorische vraag wie we willen zijn: Jack Sparrow of Jack Jones? Het antwoord daarop stond uiteraard al in de titel van zijn speech. Hij maakte de link met de politiek die de gevaren onder ogen moet zien en aanpakken, en gaf de linkse politiek (waar hij zelf deel van uitmaakt), die hierin tekort is geschoten, een veeg uit de pan. Hij eindigde met een citaat van Teddy Roosevelt: “Succes of mislukking worden bepaald door de manier waarop de gemiddelde persoon zijn taken uitvoert. Eerst in het gewone, dagelijks leven en dan pas in die uitzonderlijke, grote uitspattingen die moed vergen”. Als we dat doen, overleven we als maatschappij, aldus Timmermans. Het complete transcript van zijn speech staat hier.  Chris Anderson, mister TED, noemde deze speech superb.

Kevin Kelly: de economische waarde per atoom gaat omhoog

Een andere uitschieter, en wellicht vooraf de spreker naar wie het meeste werd uitgekeken, was Kevin Kelly. Een man die eerder al furore maakte op TED, en zich de laatste 2 jaar had afgezonderd om zijn nieuwe boek ‘What technology Wants” (The Technium) te schrijven. Op TEDxAmsterdam kwam hij voor het eerst naar buiten met zijn nieuwe theorieën.  Ik citeer enkele uitspraken:

• “Het meest compacte stukje technologie dat de mens heeft gemaakt is de PC chip.”
• “Denk niet bij een slecht idee, ik stop met denken, maar zorg dat je er wel een goed idee van maakt.”
• “Technologie is een verlengstuk van het leven: tech houdt van biologie, als wij het toelaten.”

En uit het interview met Aldith Hunkar: “De kracht van social media, crowdsourcing, is dat er nu geen enkele professionele fotograaf ter wereld is die een betere foto van een  onderwerp kan maken dan alle amateurs bij elkaar die hun foto’s op Flickr hebben gezet. De dematerialisatie van tech: we hebben minder materiaal nodig om hetzelfde te produceren. De economische waarde per atoom gaat daardoor omhoog”.

Wubbo Ockels: tijd is een verzinsel (?)

Na het avondmaal was daar dan nog een pareltje van een presentatie van Prof.dr.Wubbo J. Ockels: ‘Is time a creation of life in response to gravity?’ Hoewel velen in de zaal al aardig murw waren van een hele dag topsprekers, wist hij toch een zeer ingewikkeld idee over de bühne te krijgen. Ockels heeft iets met tijd. Detail: hij draagt twee horloges; zijn astronautenhorloge en een horloge dat met de hand gemaakt is door een Nederlander in Zwitersland.

“Ik leef en daardoor passeert te tijd”, is een van zijn openingsstatements en wellicht gelijk de conclusie van zijn betoog. In het kort komt het er op neer dat tijd wordt bepaald door zwaartekracht, dat tijd wellicht helemaal niet bestaat, alleen maar in ons hoofd, omdat wij mensen afstand met het oog zien en zwaartekracht met het oor (o.i.d.) voelen en omdat die combinatie niet altijd makkelijk is, hebben we in ons brein het begrip ‘tijd’ bedacht.

“Maar wellicht bestaat tijd helemaal niet, zijn er buitenaardse levensvormen die dat helemaal niet zo ervaren. In de middeleeuwen leefde men in het geocentrisme, totdat werd vastgesteld dat niet de aarde, maar de zon het middelpunt is. Nu leven we in het chronocentrisme en wellicht moeten we daar ook vanaf omdat het niet klopt”. Ockels zegt als disclaimer dat hij het nog niet met harde bewijzen kan staven en het helemaal fout kan hebben. Ockels heeft hiermee een mooie steen in de vijver gegooid en in ieder geval mij aan het denken gezet.

 

Insecten in de pindakaas

Ik heb hierboven de drie voor mij meest opmerkelijke sprekers toegelicht van de in totaal dertig (!). Noemenswaardig waren verder fotograaf/schrijver Hans Aarsman (“Ik gooi makkelijker zaken weg als ik er eerst een foto van neem”), Prof. Dr. Louise Vet van het Nederlands Instituut voor Ecologie, die sprak over een Circulair Economy, en het voorbeeld gaf van Cradle-to-cradle in de Wageningse Academy of Science, waar ze opriep dat iedereen daar wat moest achterlaten in de wc omdat ze daar dan weer nieuwe energie van konden maken.

Karsu Dönmez, een 19-jarige singer/songwriter uit Osdorp, verzorgde twee heerlijke muzikale intermezzo’s in het Turks. De Deense sustainable architect Bjarke Ingels was goed, maar deed precies hetzelfde kunstje als hij eerder op TED deed en dus had een video daarvan ook volstaan. Vlak voor de lunch was het nog het vermelden waard dat Prof. Dr. Marcel Dicke allen opriep meer insecten te eten: “Insecten zijn de garnalen van het land (…) en we eten het al; bijvoorbeeld in pindakaas zitten tientallen insecten-onderdelen. We eten per persoon een halve kilo insecten per jaar zonder dat we het weten”. Tijdens de lunchpauze waren er diverse ‘lekkere hapjes’ (ik heb ze zelf niet kunnen proeven) met insecten te verkrijgen.

Bij zoveel superlatieven toch ook even de andere kant bekijken. Duidelijk is geworden dat bij TED.com alleen de echt super talks online worden gezet. Bij TEDXAmsterdam zal dat vermoedelijk ook zo zijn. Niet alles was natuurlijk even goed. Sommige speeches een beetje saai en/of met te weinig boodschap, of gepresenteerd door onervaren mensen die te veel podium angsten hadden om hun boodschap goed over te brengen. Dat is voor enkele jongeren dan ook wel weer de charme. De techdemo’s vielen mij wat tegen maar wellicht ben ik daarin te verwend. En ja het was een lange zit. Na zes uur zit je al redelijk vol in je bovenkamer, maar dan ben je pas op de helft event. Tot zover wat bescheiden minpuntjes.

Terugblik door organisator Jim Stolze

Ik heb ook organisator Jim Stolze  om een korte reactie gevraagd:

Wat was het hoogtepunt voor jou?
“Om 11.00 uur keek ik om me heen en toen zag ik een fantastisch publiek dat op het puntje van zijn stoel naar topverhalen luisterde. Toen viel de wereld van mijn schouders en kon ik achterover in mijn stoel vallen en van het programma genieten.”

Wat heb je geleerd voor volgend jaar?
“De mooiste dingen zijn ongepland!  Rabbijn Soetendorp was aanwezig als gast. Een heel bijzondere gast natuurlijk. Maar toen bleek dat een van de geplande sprekers ziek was, is last-minute gevraagd aan Avraham Soetendorp of hij iets wilde zeggen over de ‘charter for compassion’ (een project van TEDprize winnares Karen Armstrong, red.). Dat was zo’n prachtig moment, de hele zaal zat met tranen in de ogen en gaf een staande ovatie (na 5 minuten!).

Een ander moment dat niet gepland was, maar des te mooier… was dat Bruno Guissani vertelde over bijzondere TEDx-events, bijvoorbeeld in onderontwikkelde gebieden van Afrika. Op een van de foto’s was zo’n bijeenkomst te zien en wat bleek: Een jongen die op die foto’s stond (Tonee Ndungu), zat in de zaal. “Hey, that’s me!”, klonk het vanuit het publiek. Hoe groot is nou de kans dat een Amerikaan iemand uit Nairobi tegenkomt… in Amsterdam!” Tot zover Jim Stolze.

Mijn eindconclusie: TEDxAmsterdam is toch wel HET congres van het jaar geworden, net boven Mobile Monday nr 11 (waar 6 TED sprekers te horen waren). Erg goed. Volgend jaar graag weer!

Foto’s CC TEDxAmsterdam door Daphne Channa Horn en Caroline van Oosten – de Boer

Zie ook de video’s die hier in de komende dagen gaan verschijnen: TEDx 2009.