Consumententrends 2010-2011

Vorige week, op 10 en 11 september, vond op Landgoed Heerlijkheid Mariënwaert het Congres Consumententrends  plaats. Twee inspirerende dagen, waarin vooruitgekeken werd op 2010 en 2011 en alles wat komen gaat. In dit artikel worden de ins en outs van dit congres uiteengezet. Start vandaag met in de eerste reportage aandacht voor onder meer de presentaties van Prof dr. Herman Pleij (hoogleraar), Dick Veerman (Foodlog), Anna Luise Sullima (TrendSketcher), Carl Rohde (Science of the Time), Desiree Struijk (Senta) en Eugene Roorda (Roorda Advertising).

Te midden van verkleurende bomen, tussen vogeltjes die in de lucht voorbij vlogen, op een vroege septembermorgen, bevonden we ons toch wel in een heel idyllisch stukje Nederland: het wonderschone Landgoed Heerlijkheid Marienwaerdt. Hier zouden de komende twee dagen consumententrends, ideeën en predicties voor 2010 en 2011, de revue passeren, vertolkt door de top van Voorspellend Nederland.

Economische crisis of niet, de entree met huisgemaakte fruitsappen, biologische boterhammen en een najaarsbriesje zacht wapperend door onze haren, vertegenwoordigden een ander soort realiteitsbesef. Een wereld, waarin ambacht, duurzaamheid en samenwerking hun plek hadden gevonden..

Na de welkomstwoorden van  de Baron van Marienwaerdt verlieten we de buitenlucht en liepen we naar de Hooge Schuur, waar de meeste presentaties zouden plaatsvinden. Na wat geschuif en gemompel was iedereen geïnstalleerd, klaar voor de reis naar toekomstige oorden.

Collective Mentalities

De aftrap werd gegeven door Prof dr. Herman Pleij, hoogleraar Nederlandse Letterkunde, die de optimistische toon van de dag verder inkleurde: ‘Dames en heren, we bevinden ons in een crisis, dat is u allen bekend. Maar wist u ook dat wij als Nederlanders op ons best zijn in een moeilijke tijd?’

We strijden al eeuwen met het water, moeten zelf ons land scheppen en – omdat we nou eenmaal klein zijn – zijn we voor een groot deel aangewezen op internationale handel.

Pragmatische tolerantie, zelfredzaamheid en een diepe afkeer van autoritair leiderschap, verbeelding en aanstellerij, dat is er bij ons met de boerenpaplepel ingegoten. Een crisis, ach we hebben weleens voor hetere vuren gestaan. Handen uit de mouwen, ruggen recht, an die Arbeit en dan komen we er wel. Optimal Dutch Performance zo noemen we dat. Crisistijd? Welnee. Tijd voor Inventiviteit. Dát wel.

Fake Food

En dat vermogen tot vernieuwing wordt ook in andere sectoren rijkelijk ingezet. Maar niet altijd met het hart op de juiste plek zo blijkt uit het verhaal van Dick Veerman, oprichter van Foodlog, een weblog over eten en alles wat je erover wilt weten. ‘We willen belazerd worden; het ongezonde product wordt gezond verklaard en dit alles voor een uiterst lage prijs: 0,0025 voedingswaarde voor €1,95. Koopje toch’?

Of ‘Streeck’ producten die uit de buurt komen (nou ja Polen is natuurlijk ook Europa), een Ik Kies Bewust logo, dat niet op een komkommer staat, omdat er – volgens de AH – te weinig vezels in zitten. Van een ijstaart, die iedere dag mag, tot aan Homemade Brownies uit het pak. Jongens, waar zijn we nou helemaal mee bezig? Have a break, eet – vooruit – een laatste keer die KitKat en laten we onze Westerse Dieetwijsheid daarna alsjeblieft herformuleren.

Consumer Power

‘Gelukkig hebben consumenten de touwtjes inmiddels strakker in handen, worden ze steeds mondiger en moeten we meer en meer rekening houden met hun wensen en eisen‘, zo vertelt Anna Luise Sullima van TrendSketcher aan de hand van een flitsende Infographics presentatie.

Dankzij internet wordt het communicatiebereik groter en groter en de toegang tot informatie makkelijker en makkelijker. Nu hebben wij als Nederlanders sowieso altijd wel wat te zeggen, alleen ‘weten’ we het nu ook zogenaamd steeds beter.

Proto-professionalisering heet dat met een mooi woord, een begrip van Prof. Abram de Swaan. Binnen een aantal weken kun je expert zijn op een of ander gebied en daar ligt dan ook de nieuwe statusdefinitie: iets weten wat de rest niet weet. En dat moet natuurlijk wel worden verkondigd of – pardon – worden ‘gedeeld’. Van website, blog tot social networks. Van Cogito Ergo Sum tot Socio Ergo Sum: ik deel dus ik ben. Sharing als Opium van het Volk anno 2009.

Door de economische crisis heerst er een groter scepticisme dan voorheen. Mensen zijn voorzichtiger in hun aankopen en er wordt meer heen en weer gecommuniceerd. Word-of-Mouth kan iets maken of kraken, want 78% vertrouwt de mening van zijn of haar peers en niet het stemgeluid van ‘commerciële’ bedrijven.

De ‘community’ als nieuwste vorm van sociale cohesie, want met zijn allen staan we sterk. Heel sterk. En ga daar maar eens aan staan als bedrijf.

Viral Marketing, dat was het antwoord van organisaties en instituten: een bericht verspreiden via Mond-tot-Mondvertising om zoveel mogelijk mensen te kunnen bereiken. Wil je in deze tijd echt je hoofd boven de immense communicatiestroom houden, vergeet dan de ‘InfectMessages’ en focus op Vaccinatie.

Laat mensen zich goed voelen. Join the conversation daadwerkelijk met je klant, toon je menselijke gezicht, wees oprecht en eerlijk, schep vertrouwen en lees voor extra informatie ‘Manifesto’ van Andy Sernovitz.

Particles are Big

Ook Carl Rohde, oprichter van Science of the Time, een wereldwijd netwerk van ‘Coolhunters’ die het nieuwste van het nieuwste signaleren, erkent de grote invloed van het Sociale Web: ‘…door al dat gedeel is tegenwoordig alles van iedereen, waardoor ook een hang naar het specifieke merkbaar is geworden’.

Mondialisering en toenemende online en offline mobiliteit hebben de ogen geopend, het zicht verwijd, maar ook de angst voor een teloorgang van de eigen cultuur aangewakkerd. Er is een duidelijke localiseringstendens waarneembaar, we zijn inmiddels inderdaad weer trotser aan het worden op Nederland en hervinden de liefde voor onze buurt, dorp en stad.

Het verantwoordelijkheidsgevoel groeit en de drang naar verbinding wordt groter. We willen ‘Empowered’ worden en de mogelijkheid krijgen om onszelf optimaal te kunnen ontplooien. Biedt daarom als bedrijf ‘Anchor Availability, aangrijpingspunten waar de consument kan aanhaken om dit proces te kunnen uitvoeren. Help hun zelfstandiger te worden en beweeg met ze mee.

Dream DNA

Inderdaad. ‘Van Klantgerichtheid, tot Klantoriëntatie naar Klantbediening, want dat is waar het tegenwoordig allemaal om draait’, Aldus Desiree Struijk van Senta. ‘Wordt vrienden met je klant – zo eng zijn ze niet – sluit ze in en doe aan ‘Brand Bonding’. Ehm..Brand bonding? Je bedoelt zoiets als knuffelen met je merk?

Dat misschien in het bedrijfsklimaat van de hele verre toekomst, maar op dit moment vertaalt het zich voornamelijk naar het persoonlijker maken van je merk. Identiteitsmanagement en het bouwen van Droom DNA. Wordt een ‘living brand’, een merk dat aanwezig is, dat Practices what it Preaches on ALL Platforms. Of creëer, zoals Wagner het noemt, een ‘Gesamtkunstwerk’, een ideaal samenspel van alle elementen.

Een fixed format, waarbij het script wisselt. Een verhaal waarin verschillende rollen worden gespeeld, maar alles boven alles herkenbaar is en authentiek. Want dan ontstaat Herinnering. Ervaring. Loyaliteit. En Bonding. Word een Love Brand, geef om je klant en de klant zal ook van jou houden.

En dat kan, zo bewijzen Sandra Koopmans van Onitsuka Tiger en Patrick Fokker van ASR Verzekeringen. Beiden houden een korte presentatie over inbedding van trends in hun bedrijven en veranderingen die daardoor hebben plaatsgevonden om de consument beter van dienst te kunnen zijn. Ethics, Ease and Empathy. Luister en behandel met respect. Van Consument naar Consumens. En maak het niet zo ingewikkeld, want daar zit niemand nu nog op te wachten.

Who Am I?

..’Want waarom zouden we‘? Zo vraagt Eugene Roorda ons, oprichter van Roorda Advertising. ‘In 5 sec. maak je duidelijk wie je bent en hebben mensen je al beoordeeld. Ben dus wie je wilt zijn, ben het merk wat je wilt zijn en focus vooral niet teveel op het beeld dat mensen van je hebben’. Oftewel: ga gewoon met die banaan.

Want wat A vindt, vindt B misschien helemaal niet. Daarbij weten mensen vaak niet wat ze willen of wat ze nou daadwerkelijk vinden. De Nucleus Accumbens ofwel collectieve G-spot, die bepaalt voornamelijk ons gedrag. Mensen praten vooral mee en willen vooral het idee hebben dat ze ‘goed’ zitten. Kiezen voor de Kudde, zo noemen we dat.

Blijf dus bij Uzelf, een uitspraak van Seneca en letterlijk zo oud als de weg naar Rome. En dat is inderdaad heel moeilijk in een tijd waar je om de nanoseconde kan zien, horen en lezen wat vrienden, volgers zelfs vreemden aan het doen zijn. Heel leuk al dat gekibbel, gekakel en getwitter en je blijft zeker op de hoogte, maar houd wel rekening met afleiding, kwantiteit in plaats van kwaliteit en vervreemding. Want ja voor alles wordt een prijs betaald.

Allemaal willen we de Purple Cow zijn en een fantastisch verhaal vertellen. Allemaal willen we aandacht, bewonderd worden en het gevoel hebben uniek te zijn. Allemaal zijn we bezig ons Ik-Merk of – in het geval dat van de community – het We-Merk, de wereld in te helpen. Het lijkt hier potjandorie wel een Merk Maskerade of beter gezegd een Constant Carnaval.

En de vraag is of dit allemaal nou nog wel zo geloofwaardig is. Van Brand Friending, Identity Building tot aan Customer Experience, het klinkt allemaal alleraardigst, we moeten het zeker integreren en de wereld wordt er natuurlijk best een stukje mooier van.

‘…Maar beste mensen, als we het dan over transparantie hebben, laten we dan ook vooral echt eerlijk wezen: in the end gaat het allemaal wel gewoon om geld verdienen…‘

Dus mede Nederlanders, wiens pragmatische tolerantie, zelfredzaamheid en diepe afkeer van autoritair leiderschap, verbeelding en aanstellerij, er met de boerenpaplepel ingegoten zou zijn: Laten we met zijn allen dan ook gewoon gaan doen, dat is voor iedereen echt gek genoeg.