Web 2.0: een wetenschappelijk perspectief

Er is al heel erg veel geschreven over Web 2.0; wat het is, wat het niet is, wat er anders is in vergelijking met Web 1.0, wat de impact is op mens en organisatie en nog veel meer. Ook ik ga beschrijven wat Web 2.0 is. Maar deze keer met een wetenschappelijke insteek.

Voor de wetenschap is Web 2.0 nog een vrij nieuw onderwerp en nog niet veel publicaties zijn aan dit onderwerp gewijd. Toch zijn er verschillende raamwerken beschikbaar, waarvan die van Stocker, Dösinger et al. (2007) het beste is. Het beste, omdat bijna alle andere raamwerken in die van Stocker et al. te plaatsen zijn. Hun raamwerk bestaat uit drie aspecten die worden vergezeld van drie bijbehorende disciplines, die Web 2.0 beschrijven. Stocker et al. geven aan dat Web 2.0 bestaat uit een set van a) behulpzame technologieën (ICT), b) een sociaal fenomeen wat resulteert in het creëren van communities (sociologie) en c) een creator van bedrijfswaarde (bedrijfskunde).

Sociale Aspecten

Het sociale aspect van Stocker et al. refereert naar een andere manier van denken met betrekking tot het gebruik van internet. Traditioneel is de gebruiker alleen maar passief betrokken, doordat deze alleen content kan bekijken. Met de opkomst van Web 2.0 kunnen gebruikers actief mee doen door het genereren van content op internet. User Generated Content (UGC) maakt gebruik van een internet platform voor het creëren, delen, uploaden, of remixen van data (Tapscott & Williams, 2006; Anderson, 2007; Cha, Kwak et al., 2007). Een andere bekende sociale techniek is collectieve intelligentie of wijsheid van de menigte (Högg, Meckel et al., 2006; Anderson, 2007). Hierbij wordt Web 2.0 ingezet om mensen en kennis bij elkaar te brengen, want een groep is slimmer dan de groepsleden individueel (Heylighen, 1999). Wikipedia is hiervan een duidelijk voorbeeld.

Waarom mensen meewerken aan dit soort initiatieven is uitgewerkt door Janzik en Herstatt (2008). Enkele redenen om te participeren die zij geven zijn: plezier, macht, status, vertrouwen of compensatie in de vorm van producten en diensten. Hoe dit verder in elkaar steekt gaat richting de sociologie en zal ik hier niet verder uitwerken.

Technische Aspecten

Het technische aspect van Web 2.0 is onder te verdelen in a) ondersteunende technologieën en b) applicaties of services (Anderson, 2007). Voorbeelden van ondersteunende technologieën zijn Really Simple Syndication (RSS), Asynchronous JavaScript and Xml (AJAX) en Application Programmable Interfaces (or API’s). Deze maken de zogenoemde applicaties of services mogelijk. Bekende voorbeelden van applicaties zijn Wiki’s, blogs, sociale netwerken en mashups.

Bedrijfs Aspecten

Het laatste aspect van Web 2.0 is het bedrijfsaspect, want Web 2.0 wordt altijd ingezet om een waarde te creëren. Tapscott en Williams (2006) beschrijven dit uitgebreid in hun wikinomics business models. Tapscott en Williams geven een mooi voorbeeld van het gebruik van collectieve intelligentie (Harnessing Collective Intelligence) bij een goudmijnbedrijf. Het bedrijf maakte al haar geologische data publiekelijk toegankelijk en vroeg aan het publiek om suggesties te geven waar goudaders zouden moeten zitten. Ze kregen 110 reacties, waarvan 50% nieuwe locaties aanwezen en 80% van deze nieuwe locaties leverden goud op (Tapscott & Williams, 2006, p16-17). Een ander voorbeeld is de hefboom van de longtail (Anderson, 2007; Brynjolfsson, Hu et al., 2007; Musser & O’Reilly, 2007; Anderson, 2008) om met Web 2.0 waarde te creëren.

Conclusie

Web 2.0 en Web 2.0 toepassingen bestaan uit drie aspecten: een sociaal, technisch en bedrijfs- aspect. Samen vormen deze een Web 2.0 toepassing. De nadruk ligt hier op samen, want ik heb geen aanleiding in de literatuur gevonden dat een van de aspecten leidend is ten opzichte van de andere aspecten. Wanneer een van de drie aspecten ontbreekt, zal het dan ook niet voldoen aan het predicaat Web 2.0.

Nu rest slechts de vraag waarom het interessant is om exact te weten wat Web 2.0 is. Voor veel mensen is Web 2.0 een onduidelijk begrip, terwijl ze het wel dagelijks gebruiken. Door Web 2.0 op te splitsen in drie simple concepten wordt het bespreekbaar en wordt er een gezamenlijk referentiekader gecreëerd. Hierdoor kunnen de discussies met betrekking tot Web 2.0 beter gevoerd worden. Alle betrokkenen hebben het dan over hetzelfde onderwerp en kunnen dus meer op de inhoud letten. Als ik schrijf dat ik een appartement heb gekocht weet iedereen wat dit is. Wanneer ik schrijf dat ik een Web 2.0 applicatie heb ontwikkeld, is dit nog veel te onduidelijk.

In het volgende artikel zal ik verder ingaan op de Web 2.0 aspecten en op het meetbaar maken van een Web 2.0 toepassing, zodat toepassingen met elkaar te vergelijken zijn.

Dit is een onderdeel van mijn onderzoek naar het gebruik van Web 2.0 in de reis, retail en gezondsheids- sector gefaciliteerd door Accenture. Oorspronkelijk in het Engels geschreven en voor Frankwatching  samengevat en vertaald (zie ook deel 2 Web 2.0: Toepassingen vergelijken). Heb je interesse in het volledige stuk of in mijn onderzoek, laat dan even een reactie achter!