Archieven door digitalisering weer springlevend

Het Cross Media Café had deze keer als thema Digitale archieven. Fascinerend om te zien in welk tempo de beeld- en geluidsarchieven digitaliseren. Een radicale verandering: van een dooie boel in meterslange archiefkasten tot een springlevende en voor iedereen toegankelijke digitale collectie. De highlights uit een boeiende middagsessie.

Hoe haal je waarde uit een digitaal archief?

Eerde Hovinga (foto), sectormanager Diensten van het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid opende de bijeenkomst met een korte video-impressie om een indruk te geven van de gigantische hoeveelheid historisch beeld en geluidsmateriaal die beschikbaar is bij Beeld en Geluid. Het is materiaal van iedereen en voor iedereen. Het verschil met vroeger: we praten niet meer in meters maar in bits en bites. Er zijn twee belangrijke stappen gemaakt: het digitaliseren van de collectie en het automatiseren van het archiefproces.

De grootste aanjager van deze digitalisering is het project Beelden voor de Toekomst, waarbij vijf organisaties betrokken zijn. Na twee jaar is al meer dan 1,3 PetaByte digitale opslag. In de afbeelding hieronder is te zien welk deel van het archief inmiddels gedigitaliseerd is.

Een van de conclusies is dat digitalisering leidt tot meer archiefgebruik. Beeld en Geluid is er om de collectie zo goed mogelijk toegankelijk te maken en het gebruik zo hoog mogelijk te laten zijn. De digitalisering maakt dit steeds beter mogelijk.

Iedereen die materiaal wil digitaliseren kan (tegen betaling) gebruik maken van de infrastructuur van Beeld en Geluid. Een van de eerste klanten die dit doet is de Eredivisie. Ook is men met deze infrastructuur via Teleblik actief voor het onderwijs. Per maand worden er 500.000 filmpjes bekeken, dat moet je vergelijken met een paar duizend cd’s per maand voorheen. De overgrote meerderheid van de scholen maakt gebruik van Teleblik.

Digitalisering heeft de wereld van archieven radicaal veranderd, zo besluit Hovinga zijn boeiende verhaal.

Presentatie Eerde Hovinga van Beeld en Geluid

Zoeken en vinden in Uitzending gemist

Volgens Michel Mol (foto), directeur innovatie en nieuwe media van de NPO, is Uitzending gemist dé plek om het beeldmateriaal te etaleren en om bereik te genereren. Er moesten allerlei stappen worden gezet en allerlei zaken worden geregeld, denk bijvoorbeeld aan rechten en het koppelen met het archief van Beeld en Geluid.

Erg belangrijk daarbij is dat al het materiaal voorzien wordt van metadata. Een van de resultaten is dat je straks via zoeken in search engines als Google direct in het goede fragment van de Publieke Omroep terecht komt. Een voorbeeld hiervan is KRO’s Profiel, daarvan zul je straks bovendien niet alleen de hele documentaire maar ook een verkorte versie van 3 minuten terugvinden.

De allereerste partij die het volledige archief (10 jaar) met metadata online gaat zetten is Man bijt hond, het gaat hier om meer dan 1000 afleveringen. Als zo meteen de embeddable videoplayer van Uitzending gemist ook besschikbaar komt, dan wordt er bovendien op andere plekken (websites, weblogs, social networks) een nieuwe context aan het materiaal gegeven.

Zijn er ook inkomsten, zo vraagt Peter Olsthoorn zich af. Uitzending gemist via de digitale kabel (UPC, straks ook Ziggo) is een voorbeeld van het betaald aanbieden van diensten. Verder wordt er op kleine schaal ook gewerkt met prerolls op beeldmateriaal.

Op de kabel kun je op dit moment tot maximaal tien dagen terugkijken. Men is hard op zoek naar manieren om meer materiaal (dus over een langere periode) beschikbaar te krijgen, maar volgens Mol is dat een forse uitdaging. Dit zal vermoedelijk pas echt lukken als televisie via internet wordt ontsloten, de penetratie van webconnected televisies is momenteel daarvoor nog veel te laag.

Enkele quotes uit de andere presentaties

.

Wim-Jan Kolpa van Tijdsbeeld Media over NostalgieNet

“Tijdsbeeld Media heeft voor televisie een format ontwikkeld: NostalgieNet. Een themakanaal dat voor 1 miljoen mensen beschikbaar is in heel Nederland. Er kijken ongeveer 250.000 mensen per week, het kanaal staat in de Top 10 van het SKO (vaak rond de 6/7e plek). Mensen kijken vaak een half uur, dus best lang. niet de feiten, maar het gevoel staat bij NostalgieNet centraal”

“Nostalgienet is op dit moment etalagekanaal bij Ziggo, dat betekent tijdelijk een bereik van 4,5 miljoen kijkers. Dit levert veel respons op, op de site maar ook in de webwinkel. Prettig omdat daar ook wat geld verdiend kan worden. Maar het echte geld wordt nog steeds vrijwel alleen verdiend via de kabeluitgifte.”

Theo Meereboer met gesproken column over Erfgoed 2.0

“Er wordt op Erfgoed 2.0 inhoudelijk sterk gediscussieerd over tal van vakgerelateerde onderwerpen. Een wapenfeit: recent zijn we uitgenodigd op de mondiale CIDOC conferentie in Santiago de Chile om te komen vertellen over onze opzet en resultaten. Het is eigenlijk een soort tuinieren voor gevorderden, op een volkstuintje weliswaar, en nu mogen we dus in Chili onze pompoen laten zien. Omdat het voor de sector interessant is hoe wij dat doen”

“Dat tuinieren kost veel tijd maar het levert evenredig veel informatie, inzicht, kennis en connecties op. Liefdewerk oud papier is een term die nogal bij de sector past. Het netwerk is ook zakelijk interessant. Ik wordt gevraagd als consultant, geef lezingen/presentaties en voor geïntegreerde crossmedia- communicatie- en tentoonstellingsconcepten voor de erfgoedsector moet je ook bij mij zijn. Binnenkort gaan we ook trainingen aanbieden. Deze aanpak is niet nieuw, ik zag zoiets eerder al bij Frankwatching gebeuren, en zo zie je maar hoe ontwikkelingen uit die hoek op sommige punten als blauwdruk kunnen fungeren voor de erfgoedsector.”

Guido Bouw van Sport2Media over Eredivisie Archief

“Het archief van Eredivisie Archief bevat het volgende materiaal:

• alle recente en toekomstige wedstrijden Eredivisie Live
• alle Eredivisiewedstrijden van de afgelopen tien jaar (afspraken met Filmnet, Canal+ en Tele2)
• door clubs zelf toegevoegde clubcontent (interviews/reportages)
• objectieve en subjectieve metadata

Het oude archief van voor 1997 maakt géén deel uit van het contract, Beeld en Geluid voegt dit samen met de NOS later nog toe. Eyeworks verzorgt de registratie, Infostrada Sports voegt de metadata toe, Beeld en geluid verzorgt de distributie voor de 3e partijenmarkt en Sport2Media focust op de dialoog met de clubs.”

“AZ is dit jaar landskampioen geworden omdat Max Reckers, videoanalist, in het schaduwteam van AZ zit. AZ is by far de club die het meeste materiaal heeft verzameld en bestanden heeft gedownload voor videoanalyse.”

“18 clubs hebben besloten het exploitatierecht bij zichzelf te houden. De nieuwe werkwijze levert de clubs wat minder op dan eerder, maar ze hebben er bewust voor gekozen om de exploitatie in eigen hand te nemen. De gedachte hierachter is dat dit uiteindelijk meer op gaat leveren en tot een ander businessmodel zal leiden. Sport2Media is ook actief bij andere sporten en doet dit met NOC*NSF en andere sportbonden. We gaan Sport.nl ombouwen, de nieuwe portal is vanaf 1 juni 2009 online en er doen 22 bonden mee. Samen met KPN en Endemol exploiteert we verder Eredivisie.nl, waar – tegen betaling (Video on Demand) – live wedstrijden bekeken kunnen worden.”

Bij iMMovator uitgebreide verslagen en alle video’s van deze aflevering van het Cross Media Café over Digitale archieven. De fotoreportage van dit Cross Media Café vind je hier op Frankwatching bij Events – Foto’s.