2009: Innovatie – Meten is weten

Eigenlijk had ik als titel voor dit artikel: “2009 – Het meest innovatieve bedrijf van Nederland”. Maar dat heeft zo’n hijgerig SBS6 toontje. Je kent het wel, de slogans zoals “Nu al de Meest Besproken Enquête van 2009” en “De Enquête Sensatie uit Amerika, deze moet je ingevuld hebben”. Dat is op zich jammer want ook bij innovatie geldt ‘meten = weten’. Er wordt voldoende gemeten op dit moment, maar desondanks wil ik hieronder ook graag jullie medewerking aan een nieuwe (korte) online enquête.

Het gaat in dit geval om het meten van innovatie door de buitenwereld, denk aan klanten en niet klanten, concurrenten en partners, pers en zo voort), niet om het meten van de effectiviteit of opbrengst van innovatie door het bedrijf zelf. Innovatie is namelijk ook voor een groot gedeelte perceptie door de buitenwereld.

Wat ziet de buitenwereld?

Een buitenwereld die zoals de naam al zegt, van buitenaf kijkt naar jouw innovatie inspanningen en niets meekrijgt van de interne inspanningen, teleurstellingen en mislukkingen. De buitenwereld ziet echter niet alleen innovatie – ze ziet alles: het reilen en zeilen van de organisatie, de performance van het call center, helpdesk of klantenservice en de beloning van de directie of raad van bestuur.

Heeft dit met innovatie te maken? Ja en nee. Alles heeft met alles te maken en je moet het ook los kunnen zien. Daarmee bedoel ik dat innovatie een onderdeel is van de totale som of beoordeling van het bedrijf. Je hebt weinig aan een innovatief product of dienst als de basisfunctionaliteit niet werkt. Online overstappen van abonnement is prachtig als het ook echt werkt maar niet als je eindigt met twee abonnementen en een half uur met de helpdesk aan de lijn hangt om alles goed te krijgen. De basis moet op orde zijn om innovaties te kunnen waarderen. Sterker nog, je ondergraaft anders de positie van innovatie.

Nederland is een middenmoter op het gebied van innovatie

Althans volgens het onderzoek van Uni-Meri in opdracht van het EU Directoraat Generaal Enterprise en Industrie. Het onderzoek heeft de mooie titel ‘European Innovation Scoreboard 2008 (EIS 2008)’ meegekregen. Alhoewel Nederland volgens het onderzoek in de groep Innovation Followers zit (de gele groep van landen) bungelen we onderaan in die groep, nog maar net boven het EU-gemiddelde.

De score wordt berekend op basis van 29 indicatoren uit drie categorieën:

• Enablers, bijvoorbeeld aantal afgestudeerden in HBO en WO
• Firm Activities, bijvoorbeeld R&D bestedingen als percentage van het GDP
• Output, bijvoorbeeld aantal patenten of geregistreerde beeldmerken

Wat opvalt is de focus op HBO en WO, R&D en patenten en beeldmerken. Het innovatie scoreboard focust ook sterk op R&D activiteiten en typerend is deze quote:

Neglected Innovators

R&D is not the only method of innovating. Other methods include technology adoption, incremental changes, imitation, and combining existing knowledge in new ways. With the possible exception of technology adoption, all of these methods require creative effort on the part of the firm’s employees and consequently will develop the firm’s in-house innovative capabilities.

Naast de focus op R&D geeft het rapport aan dat sommige zaken moeilijk te meten zijn, bijvoorbeeld creativiteit. Omdat het erg moeilijk is om dit kwantitatief te meten, wordt het gemeten ‘by proxy’, dat wil zeggen door het meten van indirecte indicatoren. Een voorbeeld: een land wat meer aandacht heeft voor creativiteit in het onderwijs, zal meer mensen opleiden die creatief zijn, wat er dan weer voor kan zorgen dat er meer innovaties komen.

Wat is de waarde van EIS 2008?

Het rapport geeft goed aan dat het meten van innovatie moeilijk is. Het geeft wel een overzicht waar Nederland zich bevindt op basis van de 29 indicatoren die worden gebruikt. In de tabel ‘Convergence in Innovation Performance’ zie je dat alhoewel Nederland in de middenmoot zit, landen als Roemenië en Bulgarije een hogere jaarlijkse groei hebben. Het een goed leesbaar en toegankelijk rapport waarbij zeker ook de methodiek om innovatie performance te meten interessant is om te lezen.

Business Week’s Most innovative companies

Ook Business Week komt weer meer haar jaarlijkse overzicht. Vorig jaar stond ING in de lijst als hoogste bank op nummer 36. Ik zat op dat moment voor hun in Amerika en moet zeggen dat het een heel mooie beloning was voor ING voor het werk op het gebied van innovatie.

Business Week werkt voor hun survey samen met de BCG. In dit jaarlijkse onderzoek geven senior executives aan wat zij het meest innovatieve bedrijf vinden en waarom.

Het is interessant om te zien hoe de lijst er dit jaar uit ziet, er is in de afgelopen periode namelijk wel het een en ander gebeurd. Hoe zou dit de beoordeling van bedrijven beïnvloeden? Staat ING nog steeds in de lijst en op welke plaats?

Dat ze bij ING nog steeds weten wat innovatie is blijkt wel uit de ING Wegwijzer. Met deze applicatie kun je door je telefoon voor je te houden zien waar een geldautomaat is (zowel van ING als van de andere banken).

Het is een applicatie voor de vorige week geïntroduceerde G1 met Android besturingssysteem (zie review). De ING Wegwijzer is gemaakt in het kader van het Android Dev Camp (presentaties hier).

Er zijn leugens, grote leugens en uitkomsten van enquêtes

Natuurlijk is dit een variant op een andere bekende uitspraak: “there are lies, damn lies and statistics“. Een van de belangrijkste factoren in de mogelijkheid om enquêtes te sturen is natuurlijk de vraagstelling en de sturing daar in. Goede voorbeelden daarvan hoor je nog wel eens bij de minder serieuze nieuwsrubrieken. De vraag “Vindt u ook dat [PARTIJ X] de schuldige is in dit debacle?” is verre van neutraal. De zin is wel overal voor te gebruiken, voor [PARTIJ X] kun je : overheid, banken, het grootkapitaal, links, rechts of wat dan ook invullen.

Een andere probleem is dat bij het invullen van omvangrijke enquêtes er een risico bestaat op onnauwkeurigheid. Het invullen van de BCG enquête voor Business Week Most Innovative companies kost een hoop tijd en niet alle vragen zijn even makkelijk te beantwoorden. “Wat is het meest innovatieve chemische bedrijf en waarom?” Bij andere enquêtes wordt gevraagd hoeveel innovaties er in het afgelopen jaar zijn geweest en wat dat heeft opgeleverd. Uit ervaring kan ik zeggen dat deze informatie niet altijd even makkelijk voorhanden is. Zo kan ik bijvoorbeeld ‘Beste vliegmaatschappij’ goed beoordelen (voor mij KLM omdat ze diverse mogelijkheden hebben om online in te checken en ze experimenteren met nieuwe dingen zoals Bluenity), met name omdat het iets is wat dichter bij me staat dan pak hem beet de chemische industrie. Daarnaast vlieg ik regelmatig zakelijk, dus heb ik ook meer ervaring met vliegmaatschappijen wat in theorie weer een betere opinie geeft. Aan de andere kant heb ik niet met alle maatschappijen gevlogen (stuk of 10 tot nu toe), dus de beste is de beste die ik ken.

Tijd voor een eigen enquête

Toch ga ik jullie vragen om deze online enquête in te vullen. Ondanks alles wat ik er over heb gezegd 🙂 Waar ik in geïnteresseerd ben, is om te zien welke sector het meest innovatief is en daaraan gekoppeld hoe zichtbaar de innovaties zijn. Ik heb dit onderzoek een paar jaar geleden al eens eerder uitgevoerd  en ben benieuwd naar de resultaten van deze enquête. Het invullen van de twee vragem kost even tijd, maar ik hoop dat je de tijd wilt nemen om het te doen. In een volgend artikel koppel ik de resultaten natuurlijk weer terug.

<a href=”https://www.polldaddy.com/s/5EE521FFC5CC01AC/” mce_href=”https://www.polldaddy.com/s/5EE521FFC5CC01AC/”>Doe mee aan het onderzoek</a>

Tot slot nog dit. Ik zou nog even terugkomen op de activiteiten die in het kader van het Europese jaar van de creativiteit en innovatie in Nederland worden georganiseerd. Op de website van SICA zal een database komen met alle activiteiten. We hebben er al een gemist: 31 januari – De grote ontmoeting, Nederland-Vlaanderen. Hou het in de gaten dus!