Waar liggen de kansen voor health2.0?

Met de op handen zijn de fusie van twee grote webportalen, Revolution Health en Everyday Health, ontstond de discussie over de werkelijke toegevoegde waarde van online health2.0-toepassingen. Volgens sommigen getuigt de mogelijke ondergang van Revolution er op dat het echte businessmodel in health2.0 nog niet gevonden is. Health2.0-evangelist Matthew Holt stelt daarentegen dat health2.0 meer is dan een online toepassing. Het gaat volgens hem ook over hoe zorgconsumenten nieuwe relaties wensen met hun zorgverleners, hun empowerment en wat technologieën daarin betekenen. De discussie gaat  over de vraag naar de kansen voor health2.0. In mijn ogen zijn die er, zowel voor de eigen organisatie als voor de organisatie in relatie tot zijn omgeving.

De bekende kansen van health2.0
In recente blogpostings van Fard Johnmar (Envision Solutions) en Vijay Goel (Consumer focused care) worden een aantal prestatievelden van health2.0 benoemd.  Vooral de vijf velden van Goel bieden goede aanknopingspunten:

• Beslissingen door de zorgconsument
  De beschikbare informatie en onderzoeksdata bieden de patiënt een basis om beslissingen te nemen over hun gezondheid, preventie en zorg.
• Beslissingen door zorgverleners
  Via het onderling delen van medische en onderzoeksinformatie en het aanbieden van beslissingsondersteunende toepassingen kunnen zorgverleners een betere afgewogen keuze maken in het behandelproces.
• Zorgcoördinatie
  Via de online registratie van gegevens als ook het creëren van afstemming tussen zorgverleners onderling en in relatie tot mantelzorgers kunnen de zorgactiviteiten rondom de patiënt beter afgestemd worden.
• Verbetering van behandeling en therapie
  De technische en online mogelijkheden bieden nieuwe manieren zorg en verzorging. Via mobiele toepassingen, chat, e-mailconsult etc. worden behandelmethoden persoonlijker, efficiënter en effectiever.
• Financiering
  Online mogelijkheden kunnen bepaalde overheadkosten en de herhaling van onderzoeken reduceren.

Deze genoemde prestatievelden zijn mijns inziens de reeds bekende kansen voor health2.0. Rondom deze velden wordt menig health2.0-site (site of toepassing?) gebouwd.

De communicatiekansen van health2.0
Goel gaat echter voorbij aan de communicatiekansen van health2.0. De online zorgconsument zoekt met grote regelmaat naar zorginformatie (30% tot 70% zoekt voor een bezoek aan de huisarts). In ongeveer 1 op de 3 gevallen baseert de patiënt zich eerder op de content van anderen, dan die van een zorgprofessioneel. Aangezien zo’n 14% van de internetgebruikers wel eens ervaringen met betrekking tot ziekte en medicijnen online publiceert, is deze kans ook serieus aanwezig. Bedenk hierbij ook eens dat een groot gedeelte van de user generated content niet foutief is. Ook de keuze voor een zorgverlener laat de zorgconsument veelal mede bepalen door het web.

De communicatiekans zit ondermeer in het verwerven van een positie in deze online wereld van de patiënt. De zorgverlener moet een waardevol onderdeel gaan vormen. Hij moet als het ware één van de beste Hyves-vrienden van zijn klant worden. Ook zal de arts in de hernieuwde relatie met de proactieve zorgconsument nieuwe competenties moeten ontwikkelen. De zorgorganisatie kan daarnaast nieuwe vormen van communicatie en marketing richting doelgroepen ontwikkelen. Tenslotte geeft health2.0 een nieuwe invulling aan belangrijker wordend thema: reputatiemanagement van zorgorganisaties.

De andere kansen voor health2.0
Naast bovengenoemde kansen biedt het gedachtegoed van health2.0 mijns inziens ook andere kansen. Op de bestuurstafel van de zorgdirecteur liggen namelijk ook thema’s als besturingsmodellen, -structuren, innovatie en businessmodellen. Zoals oud-ziekenhuisdirecteur dr. dr. Jan Willem Brinkman onlangs nog voor Managementsite betuigde, vraagt de moderne zorgorganisatie om nieuwe inzichten op deze thema’s:

De meeste ziekenhuizen staan ver af van een intelligente besturing en inrichting. Er is sprake van een denkende top die met veel regels en procedures de uitvoerende professionals stuurt. De huidige marktwerking, de shoppende cliënt en de veranderende wet- en regelgeving dwingen echter tot meer flexibiliteit.

De onderliggende 2.0-gedachten van netwerken, cocreatie, open, nutoptimalisatie, informatiedeling en bottom-up bieden deze nieuwe inzichten. Dit gaat verder dan de mede door Brinkman benoemde en opkomst zijnde resultaatverantwoordelijke eenheden. Dit vraagt ook het afstappen van een overmatige hoeveelheid indicatoren en beknellende jaarplancycli. Een aantal nieuwe opties voor hem zijn:

• Strategie en positionering door een open conversatie.
• Stimulering van open innovatie.
• Sturing op echt gedeelde waarden tussen alle stakeholders (intern en extern).
• Onderzoeken van nieuwe businessmodellen gebaseerd op waardecreatie, waarbij waarde en de bepaling ervan verscheidene verschijningsvormen kent.
• Het doorbreken van bestaande structuren door niet afdelingen, maatschappen te faciliteren, maar de netwerken in zijn organisatie.

Visie en uit het eigen paradigma stappen
Uiteindelijk draagt health2.0 via de verschillende hier geschetste kansgebieden bij aan het uiteindelijk doel: een goede kwaliteit van zorg en zorgverlening voor de mens ‘patiënt’. Health2.0 in dergelijke totaliteit benaderen vergt wel visie, durf en inzicht. De stap naar health2.0 is lastig. De bestaande paradigma’s in de gezondheidszorg botsen met het paradigma van health2.0. In een volgende posting zal ik deze paradigma’s verkennen. De botsing doet echter niets af aan de noodzaak tot verandering, want er zijn kansen te over.

Martijn Hulst is health2.0-adviseur bij full-service internetbureau Tam Tam en organisatieadviesbureau Hutspot. Daarnaast is hij mede-initiatiefnemer van Nexthealth en blogt hij met regelmaat op zijn eigen weblog.