De staat van Enterprise 2.0 in Nederland?

Afgelopen woensdag vond voor de tweede keer het congres “Van Web 2.0 naar Enterprise 2.0”, georganiseerd door Heliview conferences, plaats. De formule van Heliview is simpel: de congressen zijn gratis voor eindgebruikers en worden gefinancierd door sponsoren. Hierdoor is er voor die sponsoren een interessante doelgroep aanwezig. Mijns inziens geeft deze formule ook (wellicht onbedoeld) een redelijk natuurgetrouw beeld van de staat van de Enterprise 2.0 kennis bij potentiële eindgebruikers. En daar wordt toch wel een kloof zichtbaar tussen de state of mind van early adopters en de bezoekers van dit congres. Wat er heel positief aan is dat het ook duidelijk maakt dat Enterprise 2.0 steeds meer de enterprise binnendringt. En dat is goed nieuws!

Vandaar dat ik mijn verwachting van dit congres gedurende de dag iets heb bijgesteld. Vanuit mijn eigen interessegebied en de congressen die ik inmiddels heb bezocht heb ik al redelijk wat Enterprise 2.0 verhalen gehoord en daar ga je absoluut overeenkomsten in verhalen herkennen. Dat betekent misschien ook dat het denken rond Enterprise 2.0 langzamerhand volwassen wordt waar vanuit het denken rond dit onderwerp verder ontwikkeld kan worden, zoals Andrew McAfee ook stelde.

Niettemin: het congres was de moeite dankzij een aantal interessante sprekers. Zo was de line-up interessant, met voor mij als hoogtepunten het verhaal van Ross Mayfield van Socialtext, Andrej Koelewijn, Arjan Radder en natuurlijk Andrew McAfee van Harvard Business School. Deze presentaties gingen duidelijk een stap verder door niet alleen over technologieën en middelen te praten, maar Enterprise 2.0 in een bredere context te plaatsen waarin we Web 2.0 ook zo graag plaatsen: binnen een veranderende state of mind van openheid, transparantie, collaboration en sharing. Rene Jansen van Winkwaves merkte overigens nog terecht op dat er maar weinig presentaties écht over mensen en sociaal gedrag gingen, terwijl dat toch wel een belangrijke punt is in Web 2.0 en Enterprise 2.0.

Ross Mayfield
Ross Mayfield sprak voornamelijk over bredere trends die Enterprise 2.0 met zich meebrengt en de social impact van deze ontwikkelingen. Mayfield heeft deze trends teruggebracht tot de volgende onderwerpen: change, transparancy, trust, people, giving up control, sharing en participation. Mayfield beschrijft vier belangrijke use cases voor Enterprise 2.0 die een handig houvast bieden voor organisaties die willen starten: collaborative intelligence, participatory knowledge base, flexible client collaboration en business social networks. Uiteraard kan zijn socialtext oplossing hierin voorzien. Het publiek krijgt dan ook nog een mini demo van deze tool én de nieuwe people features die onlangs zijn geïntroduceerd!

photo credit: Siim Teller

Mayfield stond uitgebreid stil bij de 1% rule (1% van gebruikers binnen een community is gemiddeld genomen ook echt actief). Mayfield stelde dat de meeste bedrijven lijken te streven naar 100% participatie van alle gebruikers. Zonder deze participatiegraad worden sociale initiatieven al snel als een mislukking gezien. Mayfield stelt dat deze verwachting onrealistisch is en dat 1% rule altijd zal gelden. Probeer dan ook niet om mensen te forcereren richting 100% participatie en true engagement. Mensen nemen hun gewenste gedrag (in de periferie of als core participant) al vrij snel aan en dat zal niet snel veranderen. Deze redenatie is logisch als je dit vanuit bijvoorbeeld de theorie van Communities of Practice bekijkt (behalve dan dat rollen over tijd kunnen veranderen binnen CoPs). Ook binnen Communities of Practice wordt onderscheid gemaakt tussen core participants en perifere participants (die zich aan de rand van de community bevinden). Ook in de Communities of Practice theorie is dit niet erg en moet dit soort gedrag juist gefaciliteerd worden. Mayfield illustreert dit nog eens mooi in zijn power law of participation plaat. Wat dit ook nog maar eens aangeeft dat design voor social software vanuit verschillende gebruikersrollen moet worden ingestoken.

Andrew McAfee
Andrew beloofde ons niet teveel over technologie te praten, maar uiteindelijk was zijn verhaal toch vooral gericht op het mappen van technologieën op een theorie van strong en weak ties. Hij had wel een interessant en overzichtelijk betoog: Als grondlegger van de term Enterprise 2.0 kan hij niet om zijn eigen definitie heen. Daarnaast stond hij stil bij onderliggende trends, potential benefits en adoptie challenges.

De eerste boodschap van McAfee is dat organisaties moeten stoppen met het kopiëren van de successen van sites als Facebook, Flickr, Del.Icio.Us en dergelijke binnen de organisatiegrenzen. Enterprise 2.0 kan technieken en concepten van Web 2.0 gebruiken, maar dit vereist een wezenlijk andere benadering. Bedrijven die de online succesformules direct binnen de firewall trachten te kopiëren hebben zelfs een grote kans te mislukken. Dit heeft waarschijnlijk met het verwachtingspatroon te maken waar Mayfield ook al over sprak. Uiteindelijk kwam McAfee wel terug op het toepassen van Web 2.0 technologieën binnen de enterprise, maar trok dit net iets verder dan simpel werkende B2C en C2C succesformules.

McAfee concludeert dat de technologieën en approaches van Enterprise 2.0 nog in de kinderschoenen staan en dat tegelijkertijd de ontwikkeling meer is dan een incrementele innovatie. McAfee verwacht ontwikkelingen op het gebied van innovatie, collaboratie, kennis deling, collective intelligence, search en discovery. Daarin ziet hij de volgende trends:

• Software wordt sociaal: hij bedoelt hiermee dat software voor het eerst niet gericht is op het verminderen van personeel, maar op het verbinden van personeel. En samen met de conclusie van Koelewijn dat Web 1.0 ging over feiten en Web 2.0 over meningen (vrij vertaald) is dit een interessant inzicht.
• Netwerk effecten: de waarde neemt toe naarmate meer mensen er gebruik van maken. Dit is het omgekeerde van de traditionele schaarste economie.
• Gratis en gebruiksvriendelijke platforms voor communicatie. Iedereen kan het altijd en overal opzetten en gebruiken.
• Gebrek aan vooraf opgelegde structuur. Mooi voorbeeld is een wiki: Start een wiki en je begint met een blanco pagina waar na verloop van tijd structuur ontstaat. Dit staat lijnrecht tegenover de manier waarop organisaties traditioneel gewend zijn te werken. Mayfield vertaalde dit ook naar een angst om de controle (vooral van hoger management) te verliezen wat Enterprise 2.0 remt.
• Mechanismen om structuur zich te laten ontwikkelen.

McAfee sluit zijn betoog af met een groot aantal voorbeelden (waaronder de kracht van Wikipedia en het verlies van NuPedia) en potentiële benefits van Enterprise 2.0. Deze benefits beschrijft hij vanuit het perspectief van de kenniswerker en daarvoor hij gebruikt hij een model van strong, weak, potential en no ties.

Voor strong ties ziet McAfee vooral waarde in het gebruik van collaboration tools als wiki’s en Google docs. Voor Weak Ties ziet McAfee vooral waarde in het gebruik van social networking tools. Voor potential ties ziet hij vooral het gebruik van de Blogosphere voor zich, maar hier zou ik ook eenvoudig de Twitter community aan toe kunnen voegen. Voor none ties denkt McAfee vooral aan het gebruik van prediction markets. Prediction markets zijn omgevingen waarin een groep gebruikers collectief voorspellingen uitbrengt. Een plaatje van de Hollywood Stock Exchange toont een haast angstige nauwkeurigheid van dergelijke markten.

Deze benefits van McAfee boden mij wel interessante inzichten, maar de validiteit is volgens mij misschien wat twijfelachtig. Zo zwart / wit als Andrew dit model neerzet is het niet en het lijkt me niet moeilijk te onderbouwen dat bijvoorbeeld social networking ook een aanwinst is voor strong ties. Je voegt immers toch vaak als eersten de personen die dicht bij je staan aan je netwerk toe…

Al met al gaf McAfee een goed verhaal weg met een aantal grappige anekdotes uit zijn lerarenbestaan, maar misschien had ik (nog) meer visie verwacht van een lid van de top 100 van meest invloedrijke personen in de IT industrie…

Met deze twee hoogtepunt was dit congres wat mij betreft geslaagd en voor herhaling vatbaar (waarschijnlijk in november weer). Ik ben benieuwd naar de reacties en meningen van anderen die dit congres hebben bezocht, dus feel free om je belevingen achter te laten in de reacties!

Dit artikel is ook gepubliceerd op martinkloos.nl.