Van EPG’s naar persoonlijke programmagidsen

Op het Mediapark in Hilversum vond afgelopen dinsdag iMMovators Cross Media Café plaats. Thema: de toekomst van de programmagids. Elektronische programmagidsen (EPG’s) bestaan er in vele varianten op allerlei platforms, van print via tv en internet tot mobiel. Er is één belangrijke overall trend: ze krijgen een steeds persoonlijker karakter. In dit artikel een overzicht van de presentaties van Jeroen Doucet (Station10), Marcel Houtman (Zie.nl), Albert Treur (TSS), Annelies Kaptein (Stoneroos), Berend Jan Verheijen (BNN), Carl Lunenborg (TVGids.nl) en Bas de Vos (SKO).

TV gidsen in de digitale wereld – Jeroen Doucet

Jeroen Doucet (foto), managing consultant van Station10, doet de openingspresentatie. Hij begint met een overzicht van de ontwikkeling van het aantal huishoudens dat via digitale distributie naar tv kijkt. Volgens hem blijkt uit alles dat internet richting televisie sluipt. Interessante voorbeelden hiervan zijn Piratebay, Microsofts Mediacenter, Uitzendinggemist en PCZapper. Voor de consument nemen het aanbod en de gebruiksmomenten van televisie sterk toe. De distributie was analoog, is digitaal en ontwikkelt zich naar IP.

Hij heeft de ontwikkeling van het aantal Nederlandstalige zenders in de periode van 1990 tot 2005 op een rijtje gezet, dat is opgelopen van 6 tot een stuk of 16. In 1990 was het gemiddelde marktaandeel ruim 20%, in 2005 nog maar 8 %. Dat is een probleem, de kosten blijven immers hetzelfde. Voor zenders betekent dat een toename van de concurrentie, voor kijkers een toename van de informatiestress. De eindgebruiker heeft behoefte aan een gids, de zender aan promotie.

De gidsen die we vandaag de dag zoal hebben zijn de printgids (met Veronica als grootste), de (gratis) kranten, gidsen op internet (THE 9, TVGids, TV guide), gidsen op tv (Teletekst, Joost, TV guide op tv) en gidsen op mobiel.

Er zijn vijf verschillende manieren om een overzicht te maken. Je hebt daarbij centraal (vanuit autoriteit: redactioneel, via categorieën en via search) en decentraal (vanuit gebruiker: enerzijds aanbevelingen via ranking, blogging en tagging; anderzijds vanuit gedrag waarbij gegidst wordt op basis van statistische analyses van gebruikers).

Deze laatste vorm, ook wel collaborative filtering genoemd, is wat hem betreft de methode met de meeste belofte, maar tegelijk ook nog met de meeste bezwaren. De verschillende gidsen bestrijken verschillende delen van het videoaanbod. Maar alleen kabel-EPG heeft bereik op het consummptieplatform. Deze vorm heeft nog meer voordelen. Zo is er een nagenoeg onbeperkte ruimte beschikbaar en kijkt een kabel-EPG ver vooruit (minimaal 7 dagen). Een goede EPG maakt programmeren van de PVR (persoonlijke videorecorder) bovendien eenvoudig.

Het maken van zo’n EPG vereist de medewerking van de zenders. Maar in Nederland is deze informatie auteursrechtelijk beschermd, dat betekent dat je goedkeuring nodig hebt van de rechthebbende om zo’n EPG te maken. Als je het goed wil doen heb je ook een promo nodig, maar ook die is auteursrechtelijk beschermd. En verder heb je updates nodig als bijvoorbeeld de tijden aangepast worden.

Het is duidelijk dat de EPG steeds belangrijker wordt, de vraag is wie de EPG gaat aanbieden. Er zijn nu vier partijen in de race: de zenders en de distributeurs zijn de eerst aangewezenen, maar lijken er niet uit te komen. De kans bestaat dat als dit zo blijft er een derde partij de markt gaat pakken, bijvoorbeeld Google of een CE-fabrikant (zoals Philips).

Zie.nl van DAG – Marcel Houtman

Zie.nl, een product van DAG Media BV, is nog in Beta. De reden om Zie.nl te introduceren is volgens Marcel Houtman de enorme explosie van content. Er is dus behoefte aan een systeem dat zegt: “Dit is voor jou relevante content!”.

Zie.nl heeft 3 hoofdfuncties:
– Het is een gids voor content
– Je kunt direct naar de tv gids kijken
– En je kunt over TV- en video-content met elkaar praten, discussiëren of je erin verdiepen.

Als we naar de gids voor content kijken, dan zie je dat er daar:
– Een redactie is die zoekt naar content die relevant is
– Gebruikers zijn die zoeken naar content die relevant is
– Er een top 5 lijst is met TV en web toppers

Op zich is dat niet zo heel bijzonder, dat doen andere aanbieders ook. Wat bij Zie.nl wel bijzonder is, is de Kijkwolk! De Kijkwolk laat de programma’s van vanavond zien. Maar deze kun je personaliseren. Je kunt een testprogramma doorlopen dat je indeelt in één van de acht doelgroepen. Je kunt de personalisatie vervolgens verfijnen door met thumbs-up of thumbs-down programma’s te beoordelen. Hiermee leert het systeem wat je leuk en niet leuk vindt. In totaal kun je zo alle programma’s van alle 179 zenders die er door Zie.nl gepresenteerd worden heen gaan.

Als je de nodige personalisatie achter de rug hebt, dan wordt het ook steeds interessanter om met mensen die hetzelfde kijkprofiel hebben te gaan praten. Want tenslotte kun je op deze manier mensen met dezelfde interesses aan elkaar koppelen. Dit kan een verrijking voor de kijker zijn.

Monique van Dusseldorp vraagt zich af hoeveel mensen zich nu écht bezighouden met het personaliseren. Volgens Marcel Houtman is ongeveer 10% van de mensen bezig met het thumbs-up en –down principe. Maar het overgrote deel van de overige 90% is blij verrast met de adviezen die door Zie.nl worden gegeven en blijft dus terugkomen omdat het voor hun relevant is!

TSS – Albert Treur

Albert Treur, is niet alleen een bekend weblogger op Venturo , maar ook werkzaam als director Strategy & Business Development bij TSS. TSS heeft volgens dagvoorzitter Monique van Dusseldorpkort een soort sociale EPG.

Volgens Albert Treur krijgt de consument steeds meer invloed op de samenstelling van de EPG. Geleidelijk aan zal de consument ook steeds meer invloed krijgen op het programma-aanbod. TV zal van een ongeadresseerd medium verschuiven naar selectieve digitale distributie.

De optimale user interface heeft volgens Albert Treur twee lagen: de flexibele klant / gebruikersinstellingen en de systeem, software en fabrieksinstellingen. Usability is erg belangrijk, men gelooft bij TSS heel erg in de persoonlijke programmagids (PPG) met een eigen landingspage en activatiecentrum.

De hardware is op weg naar hybride operator onafhankelijke set-top boxen waarin bovendien meerdere netwerkcombinaties mogelijk worden. Een belangrijk issue wordt ook de kwaliteit van het beeld, met zaken als HD-TV. De set-top box wordt een personal entertainment device (ped) en de mobiel gaat een belangrijke rol spelen in het ‘schedulen’ en plannen.

Wat ze bij TSS hebben is een programmagids voor de mobiele telefoon. TSS bedenkt en ontwikkelt daarbij “slechts” en anderen rollen het uit.

Stoneroos – Annelies Kaptein

De persoonlijke programmagids is iets waarmee Stoneroos, vertegenwoordigd door Annelies Kaptein, al in 2005 mee aan de slag ging. Het enorme aanbod op het gebied van digitale tv in de vorm van de toename van zenders, en dus programma’s, de toename van de mogelijkheden op internet en daarmee dus on demand en de integratie van internet op tv was voor hen reden om op basis van persoonlijke profielen mensen te gaan ‘gidsen’. De software die Stoneroos maakt kan gebruikt worden om dit ‘gidsen’ te realiseren.

Een elektronische programmagids biedt je over het algemeen zaken als sorteren, filteren, zoeken, reminders instellen, samenstellen tv-avond, previews bekijken, reviews insturen en je ‘persoonlijke’ gids samenstellen.

Er zijn al diverse aanbieders die ook vandaag langs zijn gekomen. iFancy doet buiten deze features nog ietsje meer, namelijk:
– iFanzy profiel leert wat de kijker leuk vindt en wanneer
– Biedt een échte persoonlijke TV-gids aan (rekening houdend met het tijdstip van de dag en met dat wat de kijker in het verleden heeft gekeken)
– Laat de kijker meer, nieuwe TV-programma’s ontdekken (d.m.v. een recommendation programma).

Het kijkgedrag wordt dus gemonitord en geanalyseerd. Extra programma-info van verschillende internetbronnen wordt, zo mogelijk en indien beschikbaar (buiten de normale bronnen), toegevoegd. Belangrijk is ook dat men de data en zoekresultaten waar mogelijk semantisch verrijkt en als laatste. Verder geldt dat als je met meerdere mensen kijkt, de profielen worden samengevoegd en dat er dan een aanbeveling voor ‘meerdere kijkers’ wordt gegenereerd.Belangrijk is dat het systeem draait op een centrale server en aan verschillende clients (zoals mobiel, het web, aanbieders van IP-TV etc.) gekoppeld kan worden. Daarnaast moet je het gebruikersprofiel mee kunnen nemen en ook in het buitenland kunnen toepassen op de programma’s die daar zijn.

Annelies toont vervolgens wat voorbeelden hoe je iFancy kunt inzetten. Wat als laatste volgens haar écht heel bijzonder is, is dat je de Persoonlijke Programmagids kunt pimpen. Dit gaat zelfs zo ver dat kinderen die nog niet kunnen lezen de informatie in ‘beeld’ te zien krijgen.

Er wordt nog steeds hard gewerkt aan iFancy. Het belangrijkste speerpunt voor nu is het bouwen van een mooie interface. Daarnaast speurt Stoneroos het web af om alle slimme ideeën uit fora, zo mogelijk in te bouwen in het programma.

BNN – Berend Jan Verheijen

Berend Jan Verheijen is de volgende spreker. Hij laat de nieuwe online programmagids van BNN zien. BNN is al een tijdje bezig met het nadenken over een gids. Heel veel jongeren, zo is uit onderzoek gebleken, zitten te wachten op een programmagids.

De nieuwe BNN-gids maakt gebruik van de BNN-presentatoren, dat zijn ‘de iconen’. Niet alleen de sterren geven aan wat ze graag kijken, ook de bezoekers kunnen een eigen gids aanmaken. Ze kunnen aangeven of iets ‘een hit’ of ‘een shit’ wordt. Daarnaast kun je ieder programma in je eigen gids zetten en bijvoorbeeld via een gadget in Hyves aan anderen laten zien waar je naar kijkt.

Men heeft https://communities.bnn.nl opgericht, daar kan iedereen die het fijn vindt om over zijn of haar favoriete programma te schrijven zijn gang gaan. Men kan er een eigen beknopte fansite over een favoriet tv-programma starten. Dat kan binnen twee minuten. Ook dit onderdeel is, net als de BNN-gids, nog maar sinds enkele dagen live.

Wat men in de toekomst wil doen is nog beter integreren met Hyves, bijvoorbeeld door de mogelijkheid te bieden snel je Hyves-vriendjes toe te kunnen voegen. Ook komt er een grote integratie aan tussen de BNN-gids en de BNN-site.

TVgids, Programmabladen AKN – Carl Lunenborg

Carl Lunenborg laat zien hoe TVGids.nl omgaat met de persoonlijke programmagids online. Het motto in zijn verhaal van vanmiddag is: nog beter bekeken met een bredere visie.

Wat bijzonder is aan TVGids.nl, is dat ze dagelijks eigen filmpjes maken. Elke dag presenteren 2 omroepers per filmpje de belangrijkste programma’s. Dus er zijn naast aankondigingen in tekst nu ook aankondigingen in beeld en geluid. Voor sommige programma’s (zoals recent Idols) worden zelfs korte impressies van de programma’s gemaakt.

Een paar feiten over de formule van TVGids.nl:

• 2.1 miljoen unieke bezoeker (januari 2008)
• 52 miljoen pageviews per maand (januari 2008)
• 18% 13+ bereik
• 7 dagen per week actueel met eigen redactie
• nu: 72 zenders (en waarschijnlijk uitbreiding in de toekomst)
• 300.000 persoonlijke profielen (deze zien er nog niet zo heel fancy uit, maar het werkt wel!)

Carl Lunenborg eindigt zijn verhaal met een aantal zaken waar ze bij de TVGids.nl binnenkort mee zullen komen:

• breder en dieper informatie-aanbod (door matching of door het voeren van eigen onderzoek, waardoor detailpagina dus diepgaander wordt)
• meer audio-video, bijvoorbeeld Opsporing verzocht dat door de presentator wordt aangekondigd
• aanbieden van nieuwe en andere reportages
• realiseren van ultieme personalisering
• aanbieden van multi-platform (mobiel etc.)

PCZapper – Vincent Everts

Vincent Everts, onder meer bekend van van PCZapper , is de laatste spreker in het rijtje van korte presentaties. Hij houdt zich bezig met alle video op het gebied van internet. Hij schat in dat ongeveer een derde van de video vanaf internet bekeken gaat worden. Hij noemt Tudou.com, een Chinese videosharing site die een vijf keer zo lange kijkduur heeft als YouTube. Een groep van 30% van alle Chinezen op internet zit daar al ongeveer 45 minuten per dag.

PCZapper in de oorspronkelijke variant haalt 400 bronnen bij elkaar, is 150.000 kee

r gedownload en er worden via deze vorm 1 mijoen filmpjes per maand bekeken. Ze waren hiermee eigenlijk te vroeg, op dit moment wordt in elke tv standaard een internet-module ingebouwd.

De tweede variant van PCZapper is dat filmpjes via een website beschikbaar zijn gemaakt. Hou je van duivenmelken, dan kun je uit eindeloos veel filmpjes kiezen. Omroepen denken hard na onder welke voorwaarden ze materiaal beschikbaar willen stellen, zijn daar niet altijd uit zo blijkt uit een SBS-voorbeeld. Kijkers kunnen met duim omhoog, duim omlaag bepalen wat wel en niet leuk is.

PCZapper biedt ook een video management systeem waarbij elke siteeigenaar snel geschikte video’s voor de eigen site kan vinden. Voor PCZapper een van de manieren om geld te verdienen. Een demo vind je op de site .

Dan is er de nieuwe versie (3.0) van de PCZapper gids, met allerlei tagclouds, widgets en channels die mensen zelf kunnen maken. Je beschikt dus over tools waarmee je die EPG helemaal zelf kunt creëren en aan je vrienden beschikbaar kunt stellen.

Op weblog www.zoomz.nl wordt al het nieuws over deze ontwikkelingen bijgehouden.

Kijkersonderzoek ‘Het nieuwe TV kijken’ – Bas de Vos

Bas de Vos, directeur Stichting KijkOnderzoek (SKO) vertelt over wat uitgesteld kijken betekent voor de kijkcijfers. Doel van het SKO is “het (doen) uitvoeren van betrouwbaar, valide, marktrelevant en innovatief onderzoek”. Dat doen ze niet zelf maar dat gebeurt door 2 gerenommeerde onderzoeksbureaus.

Allereerst vertelt De Vos (foto) iets over de term ‘Uitgesteld kijken’. De oude werkelijkheid was die van ‘Live kijken’, tijdens het moment van uitzending. Nu hebben we te maken met een andere werkelijkheid. Het feit dat mensen kunnen kijken op het moment dat ze zelf willen. Bijvoorbeeld als ze het opgenomen hebben of een programma later opvragen.

De uitgangspunten van uitgesteld kijken zijn:
– uitgesteld kijken wordt integraal onderdeel van de currency
– uitgesteld kijken kan voor elk soort uitzending plaatsvinden: tijdvakken/programma’s/spots
– als iemand een uitzending meerdere keren bekijkt, moet dat ook tot uiting kunnen komen in het gerapporteerde kijkvolume (kijkdichtheid, kijktijd, marktaandeel)
– in de ruwe data dient onderscheid gemaakt te worden tussen ‘live’ en ‘uitgesteld kijken’
– het kijkmoment moet terug te vinden zijn

De opzet van de nieuwe metingen is: dag van uitzending plus de 6 dagen erna. Dat geeft dus andere cijfers dan tot nu toe. Al hangt het wel af van over welk programma het gaat en voor welke doelgroep het bestemd is.

Hoeveel procent van de samenleving is nu bezig met uitgesteld kijken? En is er een verschil tussen de totale groep mensen en de mensen met een HD-recorder? Dat verschil is er wel degelijk. Als we kijken naar 13+ dan spreken we over 1,3% van de samenleving dat wel eens aan uitgesteld kijken doet. Bij mensen met een HD-recorder is dat echter 5,5%, aanzienlijk meer dus.

Uitgesteld kijken wordt alleen in de 6 dagen na de uitzenddatum gemeten! Voor de nummer 1 uit de toplijst gaat dit om 155.000 kijkers. Bij specifieke programma’s en voor specifieke doelgroepen kunnen deze cijfers héél relevant zijn!

Wanneer kijken mensen dan terug? De onderstaande grafiek toont aan dat dit nogal verschilt. Het verschil lijkt af te hangen van de frequentie van het programma. Een ander feit is dat HD bezitters meer uitgesteld kijken. De pieken voor het opnemen zitten aan het eind van de middag en op primetime (21 tot 22 uur).

Bas de Vos eindigt zijn presentatie met de volgende conclusies:

• het totaalvolume van uitgesteld kijken is bescheiden
• het is kleiner voor blokken dan voor programma’s
• bepaalde genres winnen aanzienlijk meer kijkers dan andere
• doelgroepen verschillen redelijk, vrouwen zijn de belangrijkste groep
• belang is groot als je naar de details kijkt voor programma’s
• voor commercials is het belang zeer bescheiden

Aansluitend aan deze reeks van presentaties werd nog een paneldiscussie gehouden, een verslag hiervan vind onderaan dit artikel op de iMMovator site. Daar zijn ook vrijwel alle presentaties te downloaden (zie Persoonlijk staat bij de nieuwe programmagids centraal en De toekomst van de programmagids) en te beluisteren (in het Mediacentrum).

Dit verslag is een coproductie van Lia Vieveen en Frank Janssen voor iMMovator en Frankwatching. Herpublicatie is alleen toegestaan met toestemming.