De piramide van Vodafone

Ben ik een slaaf, een betaalde arbeider of een vrijwilliger? Af en toe stel ik mezelf de vraag. Als abonnee van Vodafone bijvoorbeeld.

Hoe de piramides van Gizeh zijn gebouwd blijft een vraag. De veronderstelling dat slaven zijn ingezet om de stenen op de juiste plaats te leggen houdt geen stand meer. Steeds meer wordt aangenomen dat de onwaarachtig precieze bouwwerken hun bestaan te danken hebben aan een combinatie van betaalde arbeidskrachten en vrijwilligers.

Bron: Pyramiden Bau

Als het water van de Nijl hoog stond, konden seizoensarbeiders ook meehelpen; zij konden immers niets op hun ondergelopen akkers. En dan meldden ze zich om stenen te verplaatsen, niet wetende dat zij een bijdrage leverden aan een bijzonder bouwwerk. Tientallen jaren lang, met tienduizenden werkers. Een piramide is een verzameling van op elkaar gestapelde stenen. Maar de verzameling is zo onwaarachtig strak geordend dat het een van de zeven wereldwonderen werd.

Onlangs maakten TomTom en Vodafone bekend dat zij informatie gaan leveren over de reistijd van een bepaald traject, in de volksmond file-informatie. Vodafone heeft zo’n 30% van de Nederlandse markt aan mobiele bellers, met een nadruk in de zakelijke markt. En van de zakelijke markt is het bekend dat ze meer in de file staan dan de rest van de mobiele bellers. De baas betaalt de stilstand en bellen moeten ze toch, al was het alleen maar om de tijd te doden met een schuifelende lotgenoot. Hoeveel TomTom betaalt voor de Vodafone-informatie is mij niet bekend.

Iedere paar seconden wordt van Vodafoners vastgesteld waar zij zich bevinden. Als je een aantal metingen aan elkaar plakt, kun je bepalen wat de snelheid is van de desbetreffende persoon; hij hoeft niet eens te bellen. Vervolgens weet je hoe lang iemand gedaan heeft over een bepaald stuk weg. Als je vervolgens enige honderdduizenden van deze waarnemingen combineert en ordent, kun je betrouwbare uitspraken doen over de reistijd op een bepaalde weg.

Bron: NRC (klik op afbeelding voor vergroting)

Dat zegt veel meer dan de huidige informatie over de lengte van een file. Een file van tien kilometer is nietszeggende informatie. Als iedereen bumpertje aan bumpertje met een snelheid van zestig kilometer per uur doorrijdt, is er wel sprake van een file maar nauwelijks van vertraging. Welnu, de informatie die Vodafone verzamelt over het gsm-netwerk wordt doorgespeeld naar TomTom. Vervolgens kunnen TomTom-gebruikers op zoek gaan naar sluiproutes, daarbij geholpen door het TomTom-kastje in de leasebak. Het eind van het liedje is dat ook B- en C-wegen verstopt raken en dat vrachtwagens denderen door woonwijken met kinderhoofdjes.
Bron: Let’s go digital

De vraag nu is: wil ik als Vodafone-beller hier wel passief aan meewerken? Door de overheid zijn nu nog mondjesmaat regels vastgesteld voor het gebruik van sluiproutes. Wil ik wel meewerken aan een gedrag van autorijders waar ik principieel een hekel aan heb? In de file staan in Nederland is immers een keuze, en al lang niet meer iets wat je overkomt. En stel dat ik ongevraagd en tegen mijn wil meewerk, hoe krijg ik daarvoor betaald? Ben ik slaaf (wil niet, krijgt nauwelijks betaald), vrijwilliger (wil wel, onbetaald) of betaalde arbeidskracht? Kan ik Vodafone laten weten dat ik weiger om mee te werken? Heb ik ooit ‘ja, ik wil’ gezegd (opt-in)? Is er een opt-out?

Bij Albert Heijn heb ik een bonuskaart, dat was mijn eigen keuze, ik ben daar anoniem vrijwilliger. Ik mocht zelf mijn gegevens invullen. AH denkt nu dat ik een vrouw van 73 uit Zaltbommel ben, aan hen de uitdaging om mijn koopgedrag te duiden.

Ik wil best mijn steen aan de wereld bijdragen, net zoals de Egyptische veldwerkers. Aan de nationale enquête van 21 minuten doe ik met plezier mee. Een donor-vragensteller op straat? Ik sta er voor stil. Maar ik heb geen zin om potentiële sluiproutemoordenaars op het juiste spoor te zetten.

Deze column is eveneens gepubliceerd in Het Financieele Dagblad.