Blogstudie 2007: blogs scoren

Het Intitut für Kommunikations- und Medienwissenschaft van de Universiteit van Leipzig heeft een onderzoek uitgevoerd naar blogging in Duitsland. De onderzoekers concluderen onder meer: bloggebruikers zijn belangrijke verspreiders van nieuws, er zijn vijf typen bloggebruikers en blogs zijn belangrijke bronnen voor nieuwe ideeën en opinievorming. Maar blogs zijn volgens het onderzoek ook moeilijk vindbaar.

De Universiteit van Leipzig heeft, in samenwerking met de Duitse tak van zoekmachine Ask.com, 600 internet-gebruikers over het thema blogs ondervraagd. Hoewel het fenomeen blogging in Duitsland – vergeleken met Nederland – pas laat op gang kwam, gaat de ontwikkeling daar inmiddels ook razendsnel. Daar zal de omvang van het taalgebied zeker een rol bij spelen.

Interessant is dat aan het onderzoek vooral trendsetters en heavy-users hebben deelgenomen. Zo maakt 96% van de deelnemers dagelijks (meerdere keren) gebruik van internet. 87,3 % Heeft wel eens een blog bezocht en een op de drie (34,6%) schrijft zelf op een blog. De gemiddelde leeftijd van de deelnemers was 32 jaar (spreiding tussen 11 en 73 jaar) en de man/vrouw verdeling 60%/40%. Hiermee geeft het onderzoek voor Duitsland een representatief beeld, dit profiel komt overeen met het profiel van de gemiddelde internetbezoeker daar.

Bekendheid met en gebruik van blogs

De ondervraagde trendsetters en heavy-users zijn helemaal thuis in de blogosfeer. Negen van de tien (87,3%) kent blogs en acht van de tien (79,8%) gebruikt ze ook.

De belangrijkste reden (70%) voor niet-gebruikers om niks met blogs te doen is dat ze zich door het bestaande media aanbod al uitgebreid genoeg geïnformeerd voelen. Maar bijna de helft (47,8%) gaf ook aan geen goed overzicht te hebben van de blogs en 31,8% gebruikt blogs niet omdat ze het voor hun interessante aanbod niet kunnen vinden.

Onder de bloggebruikers gebruikt het grootste deel (45,2%) blogs voornamelijk als informatiebron of plek om te reageren. Ze lezen blogs (32,9%) of geven er bovendien ook af en toe een reactie (12,3%). Een ander grote groep van 34,6% is zelf actief blogger: 6,2% schrijft zelf postings op een blog, 28,4% geeft daarnaast ook nog reacties op andere blogs.

Associaties met het begrip ‘Blog”

Ondanks de grote bekendheid met blogs hebben ook deze ervaren internetgebruikers nog een onduidelijk beeld van de eigenschappen en gebruiksmogelijkheden van blogs.

Op de open vraag waaraan men bij het begrip ‘Blog’ denkt was een tiental clusters van reacties te kristalliseren. De meesten (28,2%) denkt bij een blog aan een digitaal dagboek, 13,2% denkt aan een forum of een platform om meningen uit te wisselen, 10,2% denkt bij blogs aan journalistiek en 9,6% denkt vooral aan de functie van blogs als informatiebron. Blogs worden verder als middel voor zelfexpressie (6,7%), als een nutteloos (!) iets (6,5%), als platform voor social networking (6,1%), trend- of hype-thema (4%), marketing/PR-instrument (4,4%) en last but not least als middel voor tijdverdrijf (lol, ontspanning) gezien.

Motieven voor gebruik van blogs

Gebruikers van blogs zijn in de snelle nieuwtjes, weetjes (met achtergronden) geïnteresseerd. Tweederde (66%) verwacht op blogs wat te vinden wat nog niet in de andere media is verschenen. Maar ook aanbevelingen en tips & tricks geven of krijgen (52,2%) en achtergronden bij actuele onderwerpen (52,3%) scoren hoog. 37,1% Is er op zoek naar snellere informatie rond actuele onderwerpen.

Vergelijking motieven bloggers en bloglezers

Er is een interessante discrepantie als de motieven van bloggers en bloglezers met elkaar vergeleken worden. van de bloggers vindt 66,8% dat men wat te vertellen heeft, van de lezers slechts 7,5%. Verder willen bloggers mensen wijzer maken (18,5%), meningen van mensen beïnvloeden (16,1%) en zelfs kritiek of boosheid losmaken (26,6%).

Bij de bloglezers domineert het zoeken van informatie als motief. Een kwart (26,5%) gebruikt blogs om zich over producten te laten informeren. Bloggers zijn meer op het contact gericht: in tegenstelling tot de bloglezers (19,4%) hebben ze (56,6%) via blogs uitwisselingen met elkaar en 18% wil er zelfs nieuwe mensen leren kennen.

Typologie van de bloggebruikers

Bloggebruikers zijn volgens de onderzoekers overwegend “investigative Multiplikatoren”, waarmee ze bedoelen dat het consumenten zijn die meer willen weten, informatie actief doorgeven en over een goed netwerk beschikken. Daarmee ligt ook de economische betekenis erg voor de hand: bloggebruikers zijn interessante gesprekspartners voor marketing- en communicatieprofessionals van bedrijven en eigenlijk voor iedereen die op een vroeg tijdstip van gedachten wil wisselen over maatschappelijke trends, nieuwe ideeën wil uitwisselen en stevige discussies wil voeren.

Er zijn vijf typen bloggebruikers te identificeren:

• 17,7% social networkers: gebruiken blogs primair om met vrienden in contact te blijven, nieuwe relaties aan te knopen en met anderen van gedachten te wisselen
• 17,7% schrijvers (“Selbstdarsteller”): ze hebben wat te melden en willen boosheid en kritiek losmaken
• 23,7% leergierig (“Wissensdurstigen”, dorst naar kennis): ze gebruiken blogs om achtergronden te zoeken en hebben minder dan andere groepen vertrouwen in de klassieke media
• 18,9% informatiezoekers: op zoek naar actuele berichten
• 22,8% actieve consumenten: op zoek naar productinformatie

De actieve bloggers zijn vooral in de eerste twee groepen te vinden. In de laatste twee groepen zijn vooral lezers te vinden.

Relevantie en betekenis van blogs

Blogs zijn relevant omdat ze informatie bieden die consumenten in andere media niet vindt. Driekwart (77%) van de bloggebruikers zegt dat je op blogs informatie vindt die je verder nergens vindt en 84% beweert zelfs dat via blogs inside informatie in de openbaarheid komt. Hierdoor zijn blogs voor het zoeken en vinden van informatie op internet van hoog belang.

De invloed van blogs op de openbare meningsvorming is omstreden. Ruim de helft (55,4%) van de bloggebruikers is van mening dat die invloed er is en bijna evenveel mensen (53,8%) beweert zelfs dat blogs maatschappelijke veranderingen op gang kunnen brengen. 41,1% Is het daar niet mee eens (5,1% had hierover geen mening).

De verklaring voor deze verschillende meningen zou erin kunnen liggen dat blogs afhankelijk van de auteur en het profiel een zeer uiteenlopende waarde hebben. Zo zijn vakblogs van experts en blogs van media en journalisten belangrijke inspiratiebronnen voor nieuwe ideeën, onderwerpen en meningen. Bloggebruikers verwachten dit vooral bij vakblogs (69,3%), journalistieke blogs (62,7%) en ook nog voor 56,3% bij mediablogs van traditionele tijdschriften e.d.

Veel blogsgebruikers (51%) bezoeken ook persoonlijke blogs. Corporate blogs trekken duidelijk midner aandacht, slechts 28,9% bezoekt deze blogs.

Geloofwaardigheid van blogs

De inhoud van corporate blogs wordt eveneens als een stuk minder geloofwaardig ervaren. Meer dan een kwart (26,4%) gaf aan de inhoud ervan niet te vertrouwen.

Verrassend is hoe goed de persoonlijke blogs het er op dit vlak afbrengen. Slechts 12,1% van de bloggebruikers vertrouwen de inhoud daarvan niet. Gerenommeerde mediatitels zouden zich misschien eens achter de oren moeten krabben dat mediablogs (door 4,4% als ongeloofwaardig gezien) en journalistieke blogs (7,2%) in vergelijking hiermee weliswaar goed beoordeeld worden, maar dat vakblogs van individuele experts aanmerkelijk beter scoren (slechts 2,1% vertrouwt deze niet).

Vindbaarheid van blogs

Het is nog steeds moeilijk om in de (Duitse) blogosfeer de weg te vinden. De meeste gebruikers vinden de voor hun relevante blogs per toeval, ze zijn niet systematisch op zoek. Van de ondervraagden geeft 70,1% aan dat ze via links op andere blogs geattendeerd raken. Meer dan de helft vindt relevante blogs via vrienden (53,6%) of per toeval (51,3%).

Het systematisch zoeken via zoekmachines (41,5%), via blog zoekmachines (36,7%) of door verwijzingen in de media (34,3%) speelt slechts een beperkte rol. Een verklaring hiervoor zou kunnen zijn de onbekendheid met blog search en het feit dat er in media weliswaar veel over blogs gemeld wordt, maar dat er nog weinig blogs met naam en toenaam genoemd worden.

Impulsen voor een intensiever gebruik van blogs

Aan de mensen die blogs wel kennen, maar niet gebruiken is gevraagd wat hun weerhoudt om dat te doen. Daarbij gaf de helft (47,8%) aan geen goed overzicht te hebben en een derde (31,8%) zei blogs niet te gebruiken omdat men niet weet waar ze de voor hen interessante blogs kunnen vinden.

Blijkbaar bestaat er behoefte aan een betere wegwijzer in de razendsnel groeiende blogosfeer. Om diezelfde reden werd ook aan zowel niet-gebruikers als gebruikers van blogs gevraagd wat hun zo ver zou kunnen brengen om blogs in de toekomst (intensiever) te gaan gebruiken. Blog zoekmachines (als Technorati, Google Blogsearch en Feedo) blijken daarbij een groot potentieel te hebben. Van de ervaren bloggebruikers gebruikt al 68,3% zulke zoekmachines en onder de minder ervaren gebruikers is dat 41%. Opvallend is dat 40% van beide groepen ook een blogmagazine wel prettig zou vinden, een gids die net als een programmablad de weg door de jungle van interessante en minder interessante blogs wijst. Veel ervaren bloggebruikers (28,3%) vinden de ontoereikende usability van blogs een manco. Ze vragen om meer gebruiksvriendelijkheid, niet-gebruikers hebben – misschien ook logisch – daarmee nog minder slechte ervaringen (8,1%).

Blogprominenten

Tot slot werd gevraagd van welke prominenten mensen graag een blog zouden willen lezen. Angela Merkel, de bondskanselier, zorgde op dit punt voor polarisatie: zowel op het wensenlijstje als op de vooral niet aan beginnenlijst (“Anti-Blogger”) staat ze op de eerste plaats. Voorstanders vragen behalve om Angela Merkel ook om (in deze volgorde) Harald Schmidt, paus Benedictus XVI, George Bush en Steve Jobs. In de hitlijst van anti-blog staat Merkel eveneens bovenaan (hoewel ze het al min of meer doet, blijkbaar voor sommigen teleurstellend) en zitten mensen eveneens niet te wachten op achtereenvolgens Dieter Bohlen, George Bush, Paris Hilton en Edmund Stoiber.

Tot slot

Het onderzoek geeft wat mij betreft een mooie aanvulling op eerdere, vooral Amerikaanse, studies. Het geeft een wat ander perspectief dat eerder onderzoek, onder meer door de focus op trendsetters en heavy-users, in doelgroep die erg ‘hot’ is. ik zie er naar uit als er ook op een van de Nederlandse universiteiten of hogescholen op eenzelfde gedegen wijze zo’n onderzoek wordt opgezet. Ik wil er graag mijn medewerking aan geven.

Meer over het onderzoek vind op de speciale Blogstudie2007 site (inclusief download in pdf-format).