“En, wat heb je geleerd vandaag?”

‘Wij vragen nu aan een kind dat thuiskomt: “Was het leuk vandaag op school?” Dat is helemaal fout! We moeten aan een kind dat van school komt vragen: “En, wat heb je geleerd vandaag?”.

NOS Journaal, vorige maand. Aan het woord is Marja van Bijsterveldt, minister van OC&W, over de voorgestelde hervormingen in het onderwijs. Beter Presteren, zo heet haar nota. Het aantal vakkenprofielen in het voortgezet onderwijs wordt teruggebracht van vier naar twee. Dat noemden wij vroeger alfa en bèta. Daar hadden we geen ‘vakkenprofielen’ voor nodig. Nog los van het gegeven dat op een middelbare school de leerlingen die weten welk vak ze later zullen beoefenen op de vingers van één hand te tellen zijn. Dat is het mooie van jong zijn. Dat je vakloos bent.

Daarnaast wil de minister meer aandacht voor de kernvakken. Terug naar de kern van het onderwijs dus. Het is een verstandig plan, maar er zijn ook mensen die tegen zijn. Directeur Rob Limper van de Vereniging Openbaar Onderwijs vindt dat onderwijshervormingen in het verleden nog nooit tot verbeteringen hebben geleid. Dat kan juist zijn, maar laat dan een minister die een hele serie mislukte hervormingen ongedaan wil maken in hemelsnaam haar gang gaan.

De enige twijfel die je kunt hebben is of haar motieven wel de juiste zijn. Werd er vereenvoudigd omdat het beter is voor het onderwijs, of omdat het goedkoper is? Nederland wil bij de top vijf kenniseconomieën van de wereld horen, net zoals Nederland tot de top tien olympische landen zou moeten behoren. Allemaal prachtig, zonder ambitie geen hoop, maar voorlopig hebben we nog bijna de hoogste babysterfte in Europa.

De uitspraak van de minister blijft me bezighouden. Niet leuk maar leren. Het uitgangspunt is zo basaal fout, alsof het een het ander uitsluit. De minister zou moeten weten dat een kind veel meer leert als het leuk is. Het is de uitdaging van de docent om het boeiend en beeldend te brengen. Er zijn op YouTube prachtige filmpjes over de zeef van Eratosthenes te vinden.

In een paar minuten snap je meer van priemgetallen dan van twee pagina’s in een wiskundeboek. Er is een heel leuke (sorry, minister) film over de normaalverdeling. Er zijn mooie, eenvoudige fragmenten uit de film Etre et avoir. Je kunt tienjarigen in een paar uur leren in het Frans te tellen door alle veelvouden van zeven te vervangen door ‘merde’. Als je maar niet ‘sept’ zegt, of ‘quatorze’.

Ik weet het omdat ik iedere vrijdagochtend lesgeef op een basisschool. Onder andere wiskunde en Frans. Ik haal er voorbeelden bij uit de schatrijke bibliotheek aan lesmateriaal op het internet. Het werkt.

Het onderwijs heeft drie dingen nodig: eenvoud, een WiFi-netwerk en veel plezier, heel veel plezier. En let maar op, dan wordt er meer geleerd dan ooit.

Deze column is eveneens gepubliceerd in Het Financieele Dagblad.