Filter
ChatGPT De Machine en de vraag
[[image:dale3np.jpg:Dikke van Dalen:right:1]]Op de middelbare school had je woordenboekjes zo klein als een luciferdoosje. Handig voor het spieken. Het probleem was alleen dat dikwijls het gezochte woord er niet in stond. Omdat het te klein was. Van Dale laat zich niet voor niets ‘De Dikke’ noemen.
Daar staat alles in; hoe dikker hoe beter. En dus gaat Van Dale dood. Niet omdat hij zo dik is maar omdat er steeds meer veel dikkeren zijn. Ze zijn te vinden op het internet. Het Instituut voor Nederlandse Lexicologie bijvoorbeeld zal in januari 2007 het Woordenboek der Nederlandse Taal op het internet zetten. Gratis, voor iedereen. Men beweert dat het het grootste woordenboek ter wereld is.
Nu is een woordenboek een relatief makkelijk ding. Net zoals een telefoonboek, een spoorwegboek, een postcodevinder, een plattegrond of een atlas. Allemaal lineaire bestanden waarvan de moeilijkheidsgraad wordt bepaald door de omvang en de actualiteit van de gegevens. Geen probleem voor het internet.
Het wordt nóg waardevoller als al die verschillende bestanden met elkaar in contact worden gebracht. Een lijst met koophuizen wordt gekoppeld aan de kaart van Nederland en die wordt aangesloten op het spoorboekje en de filemeldingen zodat je in één oogopslag kunt zien welke huizen binnen een halfuur reistijd van je nieuwe werkgever liggen. Als dit nog niet bestaat, zal het binnenkort bestaan. Het kan, dus het komt.
[[image:internet_copy1.gif:Internet:right:1]]We zijn erin geslaagd om een wereldwijde machine te ontwikkelen die alles aan elkaar knoopt; het internet is die Machine. Kevin Kelly – hij schreef meer lezenswaardige dingen – constateert in een recent artikel in Wired dat we getuige zijn van een historische fase in de geschiedenis van de wereld; haar bewoners zijn in staat om alles met elkaar te associëren en combineren. Het zetje dat we nog nodig hadden om dit te constateren werd geleverd door de Amish. De Amerikaanse geloofsgemeenschap moet niets hebben van technologie; geen auto’s, maar paard en wagen. Maar ze hebben wél websites waarop ze hun familiezaken aanprijzen, onder andere het lassen van barbecue-onderstellen. En in hun bibliotheek maken ze gebruik van Yahoo.
[[image:brein_copy1.jpg:brein:left:1]]De Machine is een feit, en is er voor iedereen. Voor de Amish, voor alle seksen (meer vrouwen dan mannen) en voor alle leeftijden (gemiddelde leeftijd is inmiddels 41 jaar). De capaciteit van De Machine benadert het menselijk brein. Het grote verschil is dat het brein niet meer groeit, terwijl de capaciteit van De Machine iedere paar jaar verdubbelt.
Wordt De Machine inderdaad ooit zo mooi, complex en onvoorspelbaar als het brein? Inclusief intuïtie en voortschrijdend inzicht? Een heuristisch brein misschien; het is zo groot dat het weet dat het alle antwoorden in zich herbergt, maar ze moeten in verbinding worden gebracht met de goede vragen. Daar zijn honderden miljoenen mensen mee bezig, iedere dag weer sleutelen ze als een oneindig grote kolonie mieren aan de neuronen van De Machine.
[[image:logo_tagline_sm_copy1.gif:YouTube:right:1]]Van woordenboek tot satellietfoto’s, van verkiezingsuitslag tot opinie, van de stelling van Fermat tot de kooi van Faraday en van YouTube tot Flickr, de mens heeft alles toevertrouwd aan De Machine. Het kan dan wel zijn dat Meneer van Dale op het antwoord wacht, De Machine wacht op de vraag.
Deze column is eveneens gepubliceerd in Het Financieele Dagblad.
Over de auteur
