Gratis werken? Dat voorkom je met deze 5 tips

Dat je gratis aan het werk bent is niet de bedoeling, maar als freelancer word je regelmatig verleid om het toch te doen. Je krijgt tenslotte toch een linkje naar je website en het is goed dat je ervaring opdoet. Ammehoela, tijd om met elkaar een plan te maken, zodat gratis werken verleden tijd is.

De profiteur

In haar boek ‘Nee zeggen loont‘ (affiliate), bespreekt Jennifer Delano een aantal type klanten waar je niet voor wil werken en hoe je van ze afkomt. De profiteur is een van die types. Het is zo’n klant die wil dat je gratis werkt en een bar slechte ruildeal biedt. Bijvoorbeeld een link naar je website of naamsvermelding op een plek waar weinig bezoekers komen én al helemaal geen relevante. Of de kennis die je belt voor een kleine vriendendienst en waar jij dan toevallig wel drie weekenden fulltime mee bezig bent.

Gratis werken voorkomen

Er zullen altijd mensen zijn die proberen om jou gratis te laten werken. Hoe ervaren of onervaren je ook bent. Jouw antwoord bepaalt wat er met hun poging gebeurt. Delano refereert naar de theorie van Heineken: ‘Je mag alles van mij hebben, behalve mijn bier, daar moet ik mijn geld mee verdienen.’ Hoe voorkom je dat je toch in een situatie terechtkomt waarin je gratis aan het werk bent?

Tip 1: Wees direct duidelijk over wat je kost

Ik vind het fijn om voor de eerste kennismaking al duidelijk te zijn over wat mijn werk kost. Schrikt iemand daarvan? Dan moet je je afvragen of je nog meer tijd moet gaan besteden aan deze partij. Als het eerste gesprek wel goed voelt, dan kun je verder kennismaken.

Wees in dat traject heel transparant én duidelijk over je kosten. Vanaf wanneer gaat de teller lopen? Wat ga je precies doen in die uren? Hoe ga je om met situaties waarin je boven de afgesproken uren uitkomt of juist andersom? Wanneer factureer je? Wat is je betalingstermijn? In het enthousiasme van een leuke kennismaking kunnen deze zaken vergeten worden. Benoem deze dan ook duidelijk in je algemene voorwaarden en som ze los op in je offerte, dan weet je nog wat zekerder dat iemand ze gelezen heeft en dat je niet voor verrassingen komt te staan.

Tip 2: Trap niet in een ruildeal

Naamsvermelding is naast ‘ervaring opdoen’ vaak de grootste smoes waarom jij niet betaald krijgt door een profiteur. Het helpt jou toch ook? Eigenlijk bewijst hij jou toch een dienst door jou gratis te laten werken voor hem? Dat is de draai die de profiteur aan de situatie geeft. Aan jou om terug te komen met wat kritische vragen:

• De naamsvermelding, is dat de vergoeding, de tegenpresentatie, waarvoor ik moet gaan werken?
• Waar komt die naamsvermelding op te staan?
• In dat inclusief link naar mijn website?
• Hoe waardevol is jouw domein eigenlijk?
• Wie komen er op de website en zijn dat mijn ideale klanten?
• Hoeveel traffic verwacht je dat het gaat opleveren?
• Hoeveel socialmedia-berichten ga je plaatsen over mijn werk en hoeveel views levert dat op?
• Is dat inclusief warme introducties bij je klanten?

Waarschijnlijk heeft de profiteur geen idee wat de naamsvermelding oplevert. En de kans is vrij groot dat je met een Facebook-campagne van 20 euro meer bereik realiseert. Beland je toch in een situatie waarvan je denkt: dit zou me écht meer kunnen opleveren dan wat ik nu betaald kan krijgen door deze klant? Zorg dan dat je goed vastlegt wat je voor die ruildeal krijgt.

Tip 3: Verleen geen vriendendiensten

Oh lord, hoe vaak ik hier al mee de mist in ben gegaan. ‘Kim, jij kan toch wel even kijken naar een tekst voor mij’, ‘Kim, jij bent zo goed in het schrijven van socialmedia-berichten, kan jij er een paar voor me maken?’

Dit soort vragen kietelen mijn schuldgevoel altijd enorm. Ben ik een slechte vriendin als ik nu nee, zeg? Gaan kennissen me nu geen geldwolf vinden? Het korte antwoord is: vriendendiensten lopen nooit zoals je hoopt. Het kost altijd meer tijd dan je denkt. En als je eenmaal ja hebt gezegd, wordt het steeds moeilijker om je grens aan te geven. Ik doe het dus uit principe nooit. Ja, heus voor mijn zusje check ik weleens een brief of ik lees nog weleens een LinkedIn-bericht door, maar zodra het ook maar wat groter wordt, zeg ik nee of maak ik een offerte. Voel je je daar echt vervelend bij? Kijk dan of je om een tegenprestatie kan vragen.

Als ze jouw hulp echt nodig hebben en de waarde ervan inzien, dan is er vrijwel altijd budget. Het is ongelofelijk uit welke hoek er ineens geld kan komen. Geen budget betekent vaak: nog niet genoeg motivatie om je te betalen.

Tip 4: Geef je grenzen aan

Het kan je gebeuren dat een potentiële klant aangeeft dat er NU geen budget is, maar dat het er bijna wel is. Over een maand stroomt het geld binnen. De eerste gesprekken met potentiële opdrachtgevers zijn er al. Trap daar niet in. Je kan een maand later terugbellen om te horen hoe de situatie dan is én of die opdrachtgevers inderdaad hebben toegezegd, maar bespaar je de tijd om in de buurt te blijven bij mensen die je klant niet gaan worden.

Tip 5: Zet je gratis aanbod op je website

Ik kreeg van Nadja Desmet op LinkedIn een goede tip. Zet je gratis aanbod op je website. Je kan partijen daarnaartoe verwijzen als ze wat gratis van je willen. Ik vind het heel transparant én kan me voorstellen dat het je juist nieuwe klanten kan opleveren. Gratis scans of advies kunnen mooie breekijzers zijn om deuren van nieuwe klanten te openen.

Ik hoop dat je na het lezen van dit artikel nog eens kritisch naar je eigen klantenkring kijkt. Ben je blij met de samenwerkingen? En leveren ze op wat je wil? Wat heb je nodig om vooruit te kunnen met je bedrijf en lekker te kunnen leven?

Over het boek

Delano zet je in ‘Nee zeggen loont‘ (affiliate) op een komische manier aan het denken over vragen die we als ondernemer vaker aan onszelf zouden moeten stellen: voor wie wil je werken en krijg je nog energie (en genoeg geld) van de partijen voor wie je werkt? Een ‘ja’ tegen een opdracht waar je achteraf niet zo gelukkig van blijkt te worden is snel gezegd. Na het lezen van het boek heb je handvatten om nog eens kritisch door je eigen klantenkring heen te gaan en heb je weer scherp wat je eigen valkuilen zijn als het aankomt op het werven van en werken met klanten.