De Googlisering van Business Intelligence

Vandaag verzorg ik de keynote voor het Business Intelligence symposium van Sogeti en de Butler Group. De titel van mijn presentatie (zie de SlideShare versie verderop) is “The Rise of Enterprise Cloud Intelligence” aka “The Googlization of Business Intelligence”. Graag wil ik mijn gedachten delen over de toekomst van Business Intelligence.

Ter introductie wil ik jullie een clip laten zien over de toekomst.

https://www.youtube.com/watch?v=HtLz4mTVY-Y

Wie kent dit fragment? Het is het begin van de film “Plan 9 From Outerspace”. En wat deze film zo bijzonder maakt zijn twee dingen. De film is allereerst geregisseerd door de legendarische Ed Wood. Een regisseur van wie alle films zijn geflopt. Zijn films zijn nu tot cult status verheven. De film “Plan 9 From Outerspace” is lange tijd ook verkozen geweest tot allerslechtste film aller tijden. Kortom, kommer en kwel alom.

Om de toekomst van Business Intelligence goed te kunnen begrijpen, zullen we stil moeten staan bij lessen uit het verleden. We gaan dus terug in de tijd. Naar de tijd waarin Nikolai Dimitrievitch Kondratieff leefde. Een persoon die ook geen geluk had.

Golven van Kondratieff
Technologie heeft een grote impact op mensen, bedrijven, instanties en dus op de maatschappij in zijn geheel. Tussen technologie en samenleving bestaat dan ook een wankel evenwicht. In het verleden zijn de effecten van nieuwe technologieën op onze maatschappij door diverse wetenschappers onderzocht.

Eén van de eersten die zich op dit gebied begaf, was de Russische econoom Nikolai Dimitrievitch Kondratieff (1892-1938). Aan het begin van de twintigste eeuw onderzocht hij de relatie tussen de goederenprijzen en het investeringsgedrag. Voor zijn onderzoek maakte hij gebruik van gegevens uit de periode van 1789 tot aan het jaar 1922. Uit zijn onderzoek bleek dat een viertal golfbewegingen in de economie waren waar te nemen met ieder hun eigen hoogte-en dieptepunt. Frappant was dat deze trends constant gedrag vertoonden.  Deze conjuncturen namen elk een periode van vijftig tot zestig jaar in beslag.

In 1925 publiceerde Kondratieff zijn boek “The Major Economic Cycles” waarin hij zijn bevindingen wereldkundig maakte. Uit zijn onderzoek bleek duidelijk dat de oorsprong van deze golven berust op de opeenhoping van basisinnovaties. Deze staan aan de basis van technologische revoluties. Geen evoluties, maar revoluties, omdat zij op hun beurt een fundamentele transformatie in de gehele maatschappij op industrieel en economisch gebied veroorzaken.

Zijn destijds controversiële inzichten werden hem niet in dank afgenomen. In 1938 gaf Josef Stalin het bevel om de wetenschapper op te pakken. Kort daarna werd hij geëxecuteerd.

Figuur 2 – Bron: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d4/Kondratieff_Wave.gif

Met het verstrijken van de tijd werd een vijfde golfbeweging waargenomen. Tot nu toe zijn vijf trendbewegingen (bron: ESB nr 4245, blz 171; artikel van Alfred Kleinknecht, hoogleraar innovatie, TU Delft) te benoemen:

• Eerste periode vette jaren van ongeveer 1780 tot 1815 met als basisinnovaties de textielindustrie, het toepassen van waterkracht, het aanleggen van havens, kanalen en verharde wegen en straten.
• Tweede periode vette jaren van ongeveer 1845 tot 1875 met als basisinnovaties de spoorwegnetten, de gasverlichting en de telegraaf.
• Derde periode vette jaren van ongeveer 1890 tot 1916 met als basisinnovaties de elektrotechniek, de automobielindustrie en de opkomst van de chemie.
• Vierde periode vette jaren van ongeveer 1944 tot 1975 met als innovatie de snelle verspreiding van een reeks duurzame huishoudelijke consumptiegoederen.
• Vijfde periode vette jaren van ongeveer 1995 tot misschien 2020 met als innovatie de talrijke ICT-toepassingen.

Technologische-economisch paradigma
In haar boek “Technological Revolutions and Financial Capital” werkt de Britse econoom Carlota Perez bovenstaande vijf technologische revoluties nader uit. Zij voegt er nog een zesde revolutie aan toe, namelijk de aanstaande revolutie van de biotechnologie en nanotechnologie.

Kenmerkend aan deze economische golven is dat technologie aan de basis staat en dat deze golven uiteindelijk gepaard gaan met een recessie. De introductie van een nieuwe technologie betekent namelijk vechten tegen de bierkaai. De oudjes weten immers van wijken, voordat deze strijd beslecht is in het voordeel van de nieuwe technologie, moeten we eerst door een diep dal. Wanneer je kijkt naar de tijdlijn van de vijfde golf, de golf van Informatietechnologie en Telecommunicatie die wij nu meemaken, kun je berekenen dat we zo rond deze tijd een crisis gaan meemaken. Een crisis die niet vergelijken valt met voorgaande recessies. De impact van deze crisis zal vele malen groter zijn dan voorheen.

Tim Berners-Lee, de uitvinder van het World Wide Web, geeft hier impliciet een verklaring voor. Op zijn website “Web Science Research Initiative” laat hij zien hoe dankzij het web de resultaten van diverse wetenschappen met elkaar in aanraking komen. Dankzij het web weten “academics, scientists, sociologists, entrepreneurs and decision makers from around the world” elkaar te vinden. Hun werk beïnvloedt elkaar. Iets wat voorheen op zo’n grote schaal nog niet mogelijk was.

Meltdown Monday zou wel eens een voortekenen kunnen zijn. Gelukkig hoeven wij ons in Nederland niet druk te maken. De kop van de Telegraaf liet het gisteren duidelijk zien “Kabinet: Nederland staat er goed voor”. En als je de tweede reactie op dit artikel leest, dan hebben we inderdaad mazzel, want in België is het allemaal veel erger. En dat terwijl oud-voorzitter Greenspan van de Amerikaanse Centrale Bank een dag eerder nog aankondigde dat hij nog nooit zo’n crisis had gezien.

Maar wat betekent dit nu voor Business Intelligence? Wat voor een impact heeft Informatietechnologie en Telecommunicatie op Business Intelligence? Vandaag wil ik jullie drie lessen meegeven.

Mijn allereerste les gaat over het feit dat bedrijven geconfronteerd worden met gestructureerde (intern) en ongestructureerde (extern) informatie. In het eigen bedrijf is het datawarehouse natuurlijk al lang op orde, maar bedrijven kunnen in de huidige economie niet langer volstaan in de eigen informatievoorziening. Op het web vinden overal discussies plaats met betrekking tot hun producten, hun merk etc.

In november 1997 schetste Robert Scoble – de godfather van de weblogs – nog een beeld van de conversatie economie. Hij noemde dit de Social Media Starfish. Nu krap een jaar later is deze zeester verder ingevuld, The Conversation Prism. Duidelijk is te zien (de rechterkant van de figuur begint vol te raken) hoe we gaan van een economie van conversaties naar een maatschappij van conversaties (The Conversation Society coined door Jaap Bloem). Allerlei sociale netwerken (blogs, Facebook, Hyves, Twitter, Friendfeed) worden steeds vaker ingezet om delen van ons leven uit te zenden, te streamen, lifestreamen als het ware. Een punt wat ik eerder probeerde te maken in mijn artikel “De blogwereld stort in elkaar”.

Waar leidt dit alles toe? Tot nieuwe business modellen, nieuwe vormen van samenwerken, tot een nieuwe waardeketen (Value Chain 2.0, lees hierover ook het artikel “Management 2.0” van Menno van Doorn waarin deze nieuwe waardeketen wordt geschetst.) waarin bedrijven zich moeten concentreren op de zaken waarin ze goed (core competences) zijn opdat ze consumenten een unieke ervaring (zie ook het nieuwste boek van Prahalad) kunnen bieden. Met al deze diverse bronnen van informatie, gestructureerd en ongestructureerd, breidt het vakgebied van Business Intelligence zich dus aanzienlijk uit. BI zal dus in de toekomst ook diverse sociale netwerken moeten gaan scannen om realtime informatie uit te putten.

De tweede les die ik mee wil geven gaat over het feit dat de hoeveelheid aan informatie maar toe blijft nemen. Niet alleen tekst, maar ook beeld en geluid. Denk hierbij ook aan de uitspraken van Chad Hurley (oprichter Youtube) van gisteren waarin hij zegt “We Will Conquer Every Screen” en het feit dat Google met haar project Gaudi (Google Audio Indexing) ook in staat is om geluid  te indexeren. Gezien deze continue toevloed van informatie wordt patroonherkenning steeds belangrijker en daar ligt natuurlijk een mooie taak voor Business Intelligentie. Hoe onderscheid je immers ruis van signalen? Een punt wat Tim Berners-Lee voor de BBC ook al aanhaalde ( ‘he was increasingly worried about the way the web has been used to spread disinformation“).  Lees hiervoor ook de artikelen van de hand van mijn collega Jaap Bloem “RSS-hel, RuiS & Signalen” en “8hands Mobile nieuw dieptepunt in webdolheid”.

De derde les die ik tot slot wil aanreiken is die van de “Simpliciteit”. Dankzij technologieën als SOA en Web 2.0 (AJAX) zijn we in staat om eenvoudige interfaces te definiëren. Denk maar aan de voorpagina van Google. Slechts een tekstbox waarmee een wereld van mogelijkheden kunt ontsluiten. Yahoo! Search Boss en Yahoo! Pipes bieden soortgelijke mogelijkheden.

Simpelweg het aan elkaar knopen van RSS feeds en API’s in de Cloud leidt tot compleet nieuwe applicaties. Applicaties die boven op de architectuur van het web draaien. Een gedachtengang die Google met haar nieuwe browser Chrome ook duidelijk leven probeert in te blazen, namelijk het Web als het nieuwe Operating System. Business Intelligence as a Service dus.

Concluderend kan gesteld worden dat de wereld van Business Intelligence een radicale transformatie tegemoet gaat. Don Tapscott, auteur van Wikinomics verwoordde dit heel mooi: “Business Intelligence is on the verge of a revolutionary transition, thanks to SOA and Web 2.0 approaches to technology innovation.” Ik noem deze transitie de Googlisering van Business Intelligence.

Sander Duivestein is senior-consultant bij ViNT (Verkenningsinstituut Nieuwe Technologie), het onderzoeksinstituut van Sogeti Group en co-auteur van het boek ‘Me the Media‘, een boek over de revolutie in media.