Manager, de vitaliteit van je medewerkers is óók jouw verantwoordelijkheid

Ben ik als manager medeverantwoordelijk voor de vitaliteit van medewerkers? Een lastige, maar wat mij betreft toch ook eenvoudig te beantwoorden vraag… Ja, dat ben je.

Ok, toegegeven, wat mensen privé doen blijft natuurlijk altijd hun eigen verantwoordelijkheid. Als manager lijkt het me al heel lastig om je mensen aan te spreken op roken, laat staan dat je je gaat bemoeien met de hoeveelheid beweging en al dan niet gezond eten.

Toch is het jouw taak als leider om je team te helpen gezamenlijk tot optimale prestaties te komen. En die prestaties, zo blijkt, worden steeds meer beïnvloed door de mentale en fysieke gezondheid van je medewerkers. Daarom geloof ik dat ook jij als leider geen andere keuze hebt dan je medewerkers te helpen vitaal te blijven.

• Waarom vitaliteit van medewerkers steeds hoger staat op het prioriteitenlijstje van menig boardroom?
• Waarom het onderwerp steeds urgenter wordt binnen organisaties?
• Wat anderen doen om teams, ook in een hybride werkomgeving, vitaal en betrokken te houden?

Dat zijn de vragen die ik in dit artikel wil duiden en waarop ik een voorzet tot antwoorden probeer te geven. Verder ben ik vooral ook heel benieuwd naar jullie mening en ervaringen aangaande dit gevoelige onderwerp. Tof als je die hieronder deelt.

Vitaliteit? Betrokkenheid? Engagement?

Wat mij betreft horen de begrippen vitaliteit en betrokkenheid bij elkaar. Een medewerker die zich niet vitaal voelt en weinig energie heeft, zal zich ook minder betrokken voelen. Proactief schakelen op veranderde omstandigheden of klantbehoeften wordt dan steeds lastiger. Het Engelse begrip engagement wordt vaak gebruikt om deze betrokkenheid te duiden. Gallup, een van ’s werelds meest gerespecteerde onderzoeksbureaus doet sinds begin deze eeuw structureel en internationaal onderzoek naar employee engagement. Hun definitie:

Employee engagement is a human resources (HR) concept that describes the level of enthusiasm and dedication a worker feels toward their job. Engaged employees care about their work and about the performance of the company, and feel that their efforts make a difference…

Dat het ertoe doet om je team betrokken te houden is ook onderzocht: ‘Engaged employees show up to work, do more work and stay…’ aldus Gallup. Uit het wereldwijd en structureel uitgevoerde onderzoek van Gallup blijkt dat betrokken medewerkers:

• 41% minder verzuimen
• 17% productiever zijn
• 59% minder snel overstappen naar een andere baan.

In een overspannen arbeidsmarkt zoals we die in Nederland hebben, lijkt alleen al dit laatste getal een heel goede reden om vanaf nu heel bewust op employee engagement te sturen!

De pijlers van employee engagement

Employee engagement is gebouwd op vele pijlers: gezien worden, het gevoel hebben zinvol bij te dragen, groei en progressie ervaren, beschikken over een zekere autonomie, een fijne samenwerking met collega’s, een betrokken manager en vooral, vertrouwen ervaren.

Stuk voor stuk zijn het eigenschappen van werk die bijdragen aan hoge employee engagement. In een volgend artikel ga ik hier graag verder op in, maar eerst vraag ik jullie aandacht voor de meest basale van alle voorwaarden om tot een engaged team van medewerkers te komen: gezondheid en vitaliteit.

Zonder energie geen productiviteit en innovatie. Zonder weerbaarheid geen aanpassingsvermogen en een medewerker met depressieve gevoelens zal niet in staat zijn je klanttevredenheid te verhogen.

Hoe gaat het met de mentale en fysieke gezondheid van werknemers?

Dat veel organisaties sinds het begin van de coronacrisis kampen met een vitaliteitsprobleem, blijkt uit internationaal onderzoek. Nationaal is er nog niet veel onderzoek voorhanden naar de vitaliteit van medewerkers. Natuurlijk, sinds het begin van de coronacrisis liggen de verzuimcijfers fors hoger dan ervoor. In een mooie grafiek toont het CBS dat griep elk eerste kwartaal de verzuimcijfers omhoog stuwt en waar deze in Q1 2012 op 4,4 % piekte, kwam Nederlands algemene verzuimcijfer in Q1 2020 uit op 5,2%.

Meer inzicht, vooral ook gerelateerd aan werken in een hybride omgeving, kunnen we momenteel vooral halen uit internationaal onderzoek. Enkele highlights:

Forbes geeft in hun onderzoek naar gezondheid en hybride werken aan dat:

• 60% van de medewerkers de helft minder beweegt nu men thuis werkt en niet op kantoor. De gemiddelde ‘reisafstand’ van bed naar werkplek bedraagt nu 16 stappen.
• Op een typische thuiswerkdag loopt 63% alleen naar keuken, toilet of badkamer, de rest van de tijd zit men op een stoel of bank.
• Van de medewerkers jonger dan 35 geeft 82% aan het afgelopen jaar voor het eerst gezondheidsklachten te hebben ervaren. 70% ging hiervoor ook naar een arts. Toename in rug- (50%), schouder- (48%) en oogklachten (52%) worden het meest genoemd.

Mentale klachten

Naast fysieke klachten komen ook dilemma’s rond mentale gezondheid steeds meer naar voren:

• 70% van de medewerkers voelt zich al thuiswerkend meer geïsoleerd dan voorheen. Vooral persoonlijk overleg, samen lunchen en ander persoonlijk contact worden als een gemis ervaren.
• Het overgrote deel, 63%, geeft aan dat het gemis van verbinding leidt tot een lagere engagement.

Dat fysieke gezondheid ook een direct effect heeft op bedrijfsresultaten blijkt uit een groot onderzoek van BCG. Hoewel de resultaten in eerste instantie mee leken te vallen, blijkt de impact van gezondheid op taken waarbij men moet samenwerken met collega’s enorm. Gemiddeld scoren medewerkers die zich tijdens de pandemie net zo gezond voelen als ervoor tweemaal (!) hoger in productiviteit dan medewerkers die zich minder gezond voelen dan voor de pandemie.

Om het probleem nog iets verder aan te scherpen: reeds voor Corona ervaarde maar liefst 21% van de werkenden tussen de 25 en 35 jaar burn-outklachten. In een maatschappij waarbij hybride werken voor velen de nieuwe standaard wordt, zal de vitaliteitsuitdaging alleen nog maar groter worden.

Wat kunnen we hieraan doen?

Motion is the lotion, aldus Forbes in hun onderzoek.

Ook onze eigen hoogleraar neuropsychologie Erik Scherder, alom bekend pleitbezorger om meer te bewegen, legt op de site van de Hersenstichting uit:

“Heel Nederland zit, en vaak te veel”. (…) “Vooral nu, tijdens de coronacrisis, bewegen mensen weinig, omdat ze aan huis gekluisterd zijn. Dit heeft grote directe- en indirecte gevolgen voor de gezondheid. Dat moet anders. Voldoende beweging verhoogt namelijk de weerstand, productiviteit en creativiteit, vermindert stress en zorgt voor een betere stemming. Daarnaast stimuleert het de aanmaak van nieuwe hersencellen. Samen met de Hersenstichting wil ik ervoor zorgen dat heel Nederland in beweging komt.”

De door de Hersenstichting en Scherder gelanceerde Ommetje-app is een groot succes. Reeds 1,5 miljoen mensen gebruiken de app. Ook veel organisaties gebruiken Ommetje en ondersteunen zo niet alleen beweging door medewerkers, maar ook plezier en onderlinge verbinding. Slim gebruik van gamification verklaart het succes van Ommetje.

Samen bewegen! Op kantoor, thuis of buiten?

Nu hybride werken de nieuwe standaard wordt, verandert de functie van kantoor. De beweging van kantoor naar clubhuis werd reeds ingezet, inmiddels zien we ook steeds vaker dat het gezamenlijk vitaal blijven vanuit de werkgever wordt gestimuleerd.

Waar een corporate als Achmea deze beweging al eerder inzette en het kantoor vooral gebruikt dient te worden om samen te innoveren, biedt een organisatie als PwC al een tijdje mogelijkheden om ook op kantoor te sporten. Ook kleinere organisaties maken steeds meer budget, tijd en ruimte vrij om samen te sporten.

Een mooi voorbeeld daarvan is de aanpak van TKC digital. In een gesprek met ondernemer en directeur Tinky Bart vertelt ze:

“Bij TKC digital werken zo’n 40 jonge en sportieve mensen. Die hebben beweging nodig! Niemand wordt blij van de hele dag stilzitten en juist nu is dat een valkuil. Daarom kan vanaf 2022 iedereen die naar kantoor komt een dagje werken combineren met sporten. We hebben een grote ruimte in ons kantoor omgetoverd tot een gym met fitnessapparaten en een krachtstation. Dit helpt ons allemaal om vitaal te blijven, het versterkt de onderlinge band en we worden er superblij van.”

Volgens Hidde de Vries, schrijver en publicist over werk en vitaliteit, is deze beweging logisch en gezond. Hij schrijft:

“In veel organisaties woedt nog een discussie over wel of niet hybride werken. Maar dat is de verkeerde discussie om te voeren, we kunnen al niet meer terug.” (…) “Laat collega’s zelf meedenken hoe ze hun werkdag het beste indelen, houd rekening met de kinderopvang, een pakketje ophalen en sport. Pak nu de kans om jezelf opnieuw uit te vinden, degene die dit het beste gaan doen, worden de uiteindelijke winnaars.”

Zet vitaliteit van je medewerkers op de agenda

Ik weet het. Als manager of ondernemer was je al druk. Toch zou het ondersteunen van de vitaliteit van je medewerkers onderdeel van je takenpakket moeten zijn. Corona, en het versneld overgaan naar een hybride werkomgeving, heeft noodzaak en urgentie vooral versterkt. Samen meer vitaal worden maakt werk niet alleen leuker, het is ook nog eens een goede businesscase. Ik ben heel benieuwd naar al jullie initiatieven en opgedane ervaringen. Welke kansen en valkuilen zie je om de vitaliteit van teams te ondersteunen? Wat werkt? Wat niet? Delen kan in de reacties hieronder.