Bestaat ‘de juiste’ keuze? Stel jezelf deze 2 vragen

We kunnen eindeloos kauwen op beslissingen, zeker als het grote zijn. Werk, huis, de liefde… De keuzes die we maken kunnen we over het algemeen onderbouwen. Het menselijk brein is namelijk buitengewoon geraffineerd in het creëren van allerlei ingenieuze verhaallijnen. Maar passen de keuzes die we maken dan eigenlijk wel bij onze écht drijfveren?

De goede keuze

Raymond de Looze gaat in zijn boek ‘Hoe je de beste versie van jezelf wordt – en waarom je dat vooral niet moet willen‘ (affiliate) in op hoe je jezelf continu kunt blijven ontwikkelen. Hoe je in beweging blijft. Daar hoort keuzes maken zonder meer bij. En een goede keuze maken, dat is lastig. Bestaat er eigenlijk wel zoiets als ‘de goede keuze’?

Denk om te beginnen maar eens aan een situatie waarin je een andere keuze maakte dan daarvoor. Bijvoorbeeld: je was van plan bij een werkgever te blijven, maar besloot na een tijdje toch weg te gaan. Maak nu maar eens een lijstje van de argumenten die je eerst gebruikte voor keuze 1. En daaronder een overzicht van jouw overwegingen voor keuze 2.

Bestaat er eigenlijk wel zoiets als ‘de goede keuze’?

Als je de lijst aan een vriend zou voorleggen die de achtergrond niet kent, dan heb je een goede kans dat hij het allebei best overtuigende verhalen vindt. En als je er zelf even van een afstandje naar kijkt, dan zie je dat misschien zelf ook wel. Dus waarom koos je nou eerst voor het één en daarna toch voor het ander? Wat maakte dat je van keuze veranderde?

Neiging tot consistentie

In sommige gevallen ontdek je iets wat jouw perspectief op de situatie helemaal omgooit. Als we weer even kijken naar bovenstaand voorbeeld, kan dat bijvoorbeeld zijn dat een collega die er veel korter werkt dan jij een promotie krijgt waar jij al jaren op hoopt. En zelfs als het niet zo duidelijk is, kun je misschien haarfijn opnoemen wat er voor jou anders was toen je van keuze 1 naar keuze 2 ging. Dat komt onder andere doordat mensen gehecht zijn aan consistentie en daarom graag wijzigingen in hun standpunt willen verantwoorden.

In het verlengde van onze natuurlijke neiging tot consistentie zijn we er vaak op gericht onze keuzes te rechtvaardigen. Bijvoorbeeld door de voordelen van onze keuzes te benadrukken en die van de nadelen iets af te zwakken. Zo houden we onze eigen verhaallijnen in stand en creëren we vaak een goed gevoel bij wat we doen.

Erken je ware drijfveren voor de beste keuze

Als je allebei de kanten van een verhaal kunt rechtvaardigen, hoe maak je dan een keuze? Door naar je onderbuikgevoel te luisteren. Het gaat er vaak niet om of het beter is om voor keuze A of keuze B te gaan. Het gaat erom dat je je ware drijfveren daarin onderkent. Hoe kom je daarachter? Door de juiste vragen te stellen.

Wat levert het op?

• Wat levert het je op als je een bepaalde kant op gaat?
• Wat is voor jou de opbrengst?
• Wat is er dan in je leven wat er nu niet is?

We doen dingen overwegend, omdat ze een behoefte in ons vervullen. Niet omdat ze een goed idee zijn. Je kunt daarmee onderscheid maken tussen wat uit je hoofd komt [goed idee] en wat uit je onderbuik komt [behoefte]. Een onderliggende behoefte is overigens niet altijd iets waar we heel trots op zijn, of wat we graag aan onszelf toegeven.

Wat houdt je tegen?

De vraag hierboven gaat over wat een keuze je brengt. De keerzijde daarvan is:

• Wat houdt je tegen?
• Zijn de belemmeringen die je opsomt écht de reden dat je hier nu staat, of is het iets wat je tegenhoudt? Angst, onzekerheid, het oordeel van anderen?
• Of heb je daar misschien nog niet volledig zicht op?

Het lastige van deze vragen is dat je het antwoord niet vindt met een gericht denkproces. Dat is wel wat we gewend zijn. Maar bij dit soort vragen is dat eerder iets wat je in de weg staat. Hoe kom je dan wel bij het antwoord? Door je gedachten eens te laten gaan. Onderzoek met nieuwsgierigheid en openheid wat zich in jou afspeelt. En compassie. We moeten van onszelf al zoveel, dus geef jezelf tijd en ruimte. Om te groeien, om te ontwikkelen, om te ontstaan. Of zoals de Looze het mooi omschrijft:

Een plantje groeit niet harder als je het elke dag drie keer uit de grond trekt om te kijken of het al wortels heeft.

De beste versie van jezelf

In eerste instantie vond ik het een verwarrend boek. Ik kan er niet helemaal de vinger opleggen, maar mijn hoofd moest het verhaal van de Looze even verwerken. Dat is gelukt en toen realiseerde ik me dat het gewoon best een confronterend boek is.

Ik vind mezelf vaak niet goed genoeg. Dat klinkt best zwaar als ik het zo tik, dat bedoel ik ook weer niet. Maar vooral op werkgebied verwacht ik veel van mezelf en heb ik wel een soort beste versie in mijn hoofd. Het boek heeft mij aan het denken gezet, want als ik daar ben, ben ik dan klaar? Nee. Mijn onderliggende behoeften en drijfveren zijn ‘gezien worden’ en ‘iets betekenen voor anderen’. Daar ben ik eigenlijk helemaal niet zo mee bezig, omdat ik steeds maar aan het streven ben en niet zo vaak stilsta.

Ik ga mijn gedachten de komende tijd maar gewoon eens ‘laten zijn’. Dus worstel jij met een soort ideaalbeeld van jezelf? Merk je dat je stiekem best vaak bezig bent met dingen, omdat je hoofd zegt dat het moet? Dat dat is wat nodig is om je beste zelf te worden? Lees dan dit boek maar eens.