De Nederlandse retail is sterk: dé lessen van Blokker, Hunkemöller & Rituals

In de Nederlandse retail gaan de ontwikkelingen hard. Met name dit jaar, door de focusverschuiving van offline naar online. Betekenen grote internationale spelers, zoals Amazon, de neergang van onze oer Nederlandse retailformules?

“Zo’n vaart zal het niet lopen”, aldus Daniel Ropers, ex CEO van Bol.com. Hij was een van de retailers die sprak tijdens RetailTrends Live in het DeLaMar theater. Hij en vele andere retail-CEO’s beklommen het podium om ons de lessen te leren over de Nederlandse retail en de bedreigingen die op de loer liggen. In dit artikel deel ik de belangrijkste inzichten.

Koopt Nederlandsche waar, dan helpen we elkaar

“Dat het steeds makkelijk wordt om producten in het buitenland te kopen, wordt vaak gezien als dreiging voor de Nederlandse economie”, vertelt Daniel Ropers. Want hoe overleven de kleine(re) Nederlandse retailers als consumenten massaal hun producten uit het buitenland laten komen? Retail moet een Nederlands feestje blijven volgens veel retailers. En dus worden consumenten regelmatig opgeroepen om vooral lokaal te shoppen.

Ropers zette ons weer even met de voeten op de grond toen hij de daadwerkelijke cijfers liet zien van cross border shopping. Er is inderdaad groei te zien in buitenlandse e-commerce bestedingen, maar dit geldt net zo hard voor de Nederlandse e-commerce. Relatief gezien groeit buitenlandse e-commerce dus niet sneller dan de totale markt. Uiteindelijk bestaat maar 2% van alle retailbestedingen in Nederland uit aankopen over de grens. De dreiging is dus niet zo groot als het lijkt en bovendien moet de huidige Nederlandse retailmarkt ook niet onderschat worden.

Uiteindelijk bestaat maar 2% van alle retailbestedingen in Nederland uit aankopen over de grens.

De kracht van de Nederlandse retailmarkt

Nederland is een eiland in de internationale retailwereld. De Nederlandse consument heeft lokaal toegang tot een enorm assortiment bij onder andere sterke spelers als Bol.com en Coolblue. Nederlanders zijn gewend aan een hoge servicestandaard en een snelle, goedkope en betrouwbare levering. Next day delivery, gratis verzenden en gratis retourneren zijn hier de norm. Dat bestaat in geen enkel ander land ter wereld.

Om als nieuwe of buitenlandse partij kans te maken bij de Nederlandse consument, moet je op zijn minst dezelfde standaarden aanbieden.

Nederlandse markt is uitdagend voor Amazon

Vóór Nederland heeft Amazon zich vooral gevestigd in landen zonder andere grote e-commercepartijen. Nederland is het eerste land waar e-commerce al een stevige fundering heeft en de consument online eigenlijk al goed bediend wordt. Voor Amazon is dit best een spannende uitgangspositie: zij moeten de consument overtuigen om voor hen te kiezen, in plaats van enkel voor ‘een online kanaal’.

Of zij dit zelf ook zo zien is maar de vraag. Bij de opening van Amazon Nederland leek het erop alsof ze weinig concurrentie zien.

Met Amazon.nl geven we waar onze Nederlandse klanten om vroegen: toegang tot een groot productaanbod en snelle bezorging – Alex Ootes namens Amazon

Samenwerking voor langetermijnsucces

Collectief doet de Nederlandse retail het dus heel goed. Binnen het collectief is het een individuele en concurrerende markt en is er nog veel verbetering mogelijk. Volgens Daniel Ropers is samenwerken op de lange termijn de enige manier om Nederlandse consumenten in Nederland te laten blijven kopen. Elke Nederlandse retailers blinkt op dit moment namelijk ergens in uit, maar geen enkele blinkt uit in alles.

Individueel handelen betekent ook dat retailers genoodzaakt zijn om tijd, energie en geld te steken in zaken waar hun expertise of kracht niet ligt. Denk aan online zichtbaarheid, service of logistiek. Samen hebben Nederlandse retailformules veel sterke kanten, maar het probleem is dat de markt versnipperd is.

Het probleem is dat de markt versnipperd is.

In het buitenland zien we al vaker dat de handen ineen worden geslagen en retailers gaan samenwerken. Elke retailer heeft zijn eigen toegevoegde waarde in een netwerk van partners. Door ieders kracht te benutten kan een superieure klantpositie en enorme kostenreductie worden gerealiseerd. Samenwerkingsinitiatieven in de retail kunnen bijvoorbeeld ontstaan op het gebied van gedeelde logistiek, winkelvoorraden en bezorging.

Blijf bij je kracht

Over ‘bij je kracht blijven’ kon Michiel Witteveen, CEO van Blokker, meepraten. Het is niet zo lang geleden dat Blokker als volgende oer-Hollandse keten op omvallen stond. Maar Blokker lijkt onder leiding van Witteveen eindelijk op de juiste weg te zitten.

“Mijn voorgangers hebben Blokker ingeschat op iets wat het niet is. Dit was niet slechts een verkeerd zijweggetje, maar dit was het kiezen van een verkeerde weg op een T-splitsing”, aldus Witteveen. “Dat foutje heeft tijd nodig om zich te herstellen”.

Blokker heeft zich weer meer gericht op waar hun kracht ligt: de consument lokaal en snel bedienen met essentiële producten. Dit hebben ze onder andere gedaan met de introductie van need-to-have-producten van hun eigen merk. Hiermee bedienen ze niet alleen de klant, maar realiseren ze ook hogere marges. Want hoe je het ook wendt of keert, het feit blijft dat het bedrag onderaan de streep op dit moment prioriteit heeft voor Blokker.

Aanpassing & aansluiting

Er is bij Blokker enorm gesneden in de kosten. Er zijn onder andere ontslagen gevallen op het hoofdkantoor, er is bezuinigd op de huis-aan-huisfolder en er wordt enorm bespaard door winkeltijden meer aan te laten sluiten op daadwerkelijke bezoektijden van consumenten.

Opmerkelijk genoeg heeft de coronacrisis Blokker juist een positief duwtje in de rug gegeven. Juist tijdens de crisis en lockdown was Blokker misschien wel relevanter voor de consument dan ooit. De introductie van de meer need-to-have-producten voor de schoonmaak en het huishouden was in deze tijd een schot in de roos.

Na de frustratie de draad weer oppakken

Raymond Cloosterman, CEO van Rituals, vertelde over de boosheid en frustratie die hij voelde in de eerste weken van de lockdown. Maar ook over hoe zijn de team de draad weer oppakte.

“We zijn teruggegaan naar de tekentafel en hebben alle plannen voor dit jaar heroverwogen. Hoe pijnlijk dat ook was in het jaar waarin wij ons jubileum juist groots wilde vieren.”

Ze gingen terug naar de mindset van een beginnend merk en hadden maar één doel voor ogen: de kerst halen. Veel plannen zijn gecanceld, maar er zijn ook plannen in stroomversnelling gekomen die al jaren op de plank lagen, maar juist goed passen bij deze situatie. Tijdens de lockdown was er tijd, ruimte en ook behoefte om personal shopping in de winkels en persoonlijke bezorging van producten door werknemers te introduceren.

Strategieën heroverwegen

Ook bij Hunkemöller hebben ze dit ervaren, vertelt CEO Philip Mountford. De traditionele strategieën zijn heroverwogen en de ontwikkelingen op het gebied van technologie gaan sneller dan ooit. Om aan te blijven sluiten bij de veranderende behoefte is dit hét moment om op zoek te gaan naar nieuwe USP’s en oude achter te laten.

Maar, waarschuwt hij, loop hierin niet te hard van stapel. Wat voor corona werkte, werkt tijdens corona niet meer, maar zal na corona waarschijnlijk ook niet meer werken. Hij adviseert verder te denken dan 12 maanden vooruit, je USP’s kritisch te bekijken en na te denken over hoe je ook na corona relevant kunt blijven.

Wat voor corona werkte, werkt tijdens corona niet meer, maar zal na corona waarschijnlijk ook niet meer werken.

“Blijf in gesprek met je klant, vraag hun mening en betrek hen bij je strategie en ontwikkeling”, sloot Mountford af. En daar sluit ik me als markonderzoeker volledig bij aan. Alleen als je als retailer blijft handelen vanuit klantbelang kun je relevant blijven voor de Nederlandse consument en het winnen van bedreigingen van buitenaf.

Blijf in je kracht staan en wees trots op dat je deel uitmaakt van het mooie Nederlandse retail-landschap.