Studenten uit Delft winnen James Dyson Award 2020 met audiosysteem dat glas gebruikt om muziek te streamen

Ammos is een audiosysteem voor thuis dat kristalhelder geluid produceert met een glasplaat en daardoor in het geheel recyclebaar is. De zes studenten van TU Delft pakken hiermee de duurzaamheidskwesties in consumentenelektronica aan en hopen hiermee recycling te stimuleren.

Het elektronische afval groeit steeds harder. Schadelijk voor het milieu, constateert de VN. En dit is tevens slecht voor de portemonnee. Vorig jaar belandde wereldwijd ruim vijftig miljoen ton aan elektrische apparaten bij het afval. Dat is meer dan zeven kilo per persoon. En die berg groeit enorm. Zo haalt Nederland waarschijnlijk niet het verplichte recycling percentage voor huishoudelijke elektrische apparaten. De studenten van de faculteit van Industrieel Ontwerpen (IO) in TU Delft dachten: dit kan beter. Met de ontwikkeling van Ammos willen ze een tegenreactie starten in de huidige weggooicultuur.

De opdracht: James Dyson Award
De opdracht is simpel: ontwerp iets wat een probleem oplost. Omdat de huidige speakers in de markt zeldzame aardmetalen gebruiken die niet duurzaam zijn, gingen de studenten aan de slag met glas. Consumentenelektronica brengt grote duurzaamheidsproblemen met zich mee, die slecht of niet te repareren en te recyclen zijn. Ammos is ontworpen voor een lange levensduur door hoogwaardige componenten en tijdloos design. Glas is een duurzaam materiaal en het belangrijkste ontwerpelement van Ammos. Door verder alleen ecologisch verantwoorde materialen te gebruiken, is de speaker juist makkelijk te repareren waardoor het aanzienlijk langer mee kan. Zo wil het de duurzaamheidskwesties in consumentenelektronica aanpakken.

Hoe werkt het?
Ammos produceert muziek door een dunne glasplaat te laten trillen met behulp van actuatoren. Het glas wordt gebruikt om midden- tot hoge frequenties van 200 tot 20.000 Hz te produceren. De actuatoren worden onzichtbaar dicht bij de rand van het glas geplaatst, waardoor er voldoende kracht op wordt uitgeoefend. Om een volledig geluidsspectrum te verkrijgen is er een kleine sub woofer in de behuizing geplaatst die lage frequenties van 20 en 200 Hz produceert. De speaker kan worden aangesloten via Wi-Fi en Bluetooth en heeft USB-C, 3,5mm audiokabel en stroomondersteuning als ingang. Op het voorpaneel, wat gemaakt is van bamboe, is een haptisch aanraakoppervlak waarmee de gebruiker het product kan bedienen.

Materialen
Ammos is ontworpen voor een lange levensduur door hoogwaardige componenten en tijdloos design. Het product bestaat uit glas, aluminium, bamboe en ABS, elementen die zijn gekozen vanwege duurzaamheid, gebruikerskwaliteit en omdat ze ecologisch verantwoord zijn en bestaan uit secundaire materialen. Ammos gebruikt aluminium printplaten voor zijn elektronica. Deze zorgen voor een betere warmteafvoer, levensduur, recyclebaarheid en zijn niet giftig. Ammos staat daarnaast voor repareerbaarheid. Er wordt geen lijm gebruikt, alle bevestigingen kunnen worden losgemaakt met één enkele schroevendraaier en alle elektronica is toegankelijk door slechts zes schroeven te verwijderen. Kritieke componenten kunnen makkelijker en goedkoper vervangen worden, bijvoorbeeld bij een barst in de glazen plaat. Dit bevordert de levenscycli van het product, bouwt het vertrouwen van de consument op en ondersteunt de reparatiecultuur.

Over Ammos en de uitvinders
Martin Steffner, Emilio De Jonghe, Orelio De Jonghe, Dimitrios Seleridis, Rick Cazemier en Thor Gerard zijn de uitvinders van Ammos. De studenten Industrieel ontwerpen van het TU Delft vormen een team van verschillende nationaliteiten (Belgisch, Grieks, Oostenrijks en Nederlands) om samen te werken aan een project waarbij een nieuwe techniek om glas geluid te laten maken te integreren in Home Audio.

Een gemeenschappelijk doel werd om hoogwaardige audiokwaliteit te realiseren met implementatie van duurzame materialen, productiemethodes en ontwerptechnieken toe te passen die de repareerbaarheid en levensduur moeten verbeteren. De assemblage is versimpeld en verbindingen zoals lijm werden vermeden, waardoor het eenvoudiger is om uit elkaar te halen en onderdelen te vervangen.

De teamleden pasten diverse vaardigheden toe om de integratie van de geluid producerende techniek, elektronica en product architectuur in een enkel ontwerp te laten samenkomen. Ondanks de Covid-19 lockdown maakten de studenten kundig gebruik van de mogelijkheden van AR en andere digitale gereedschappen om effectief door te werken en te testen, terwijl de hightech productie van het prototype ononderbroken door kon gaan.

Over James Dyson Award
Elk jaar zoekt de James Dyson Award naar nieuw talent op het gebied van ontwerpen en techniek. De opdracht van de James Dyson Award is om iets te ontwerpen, dat een probleem oplost. Hiermee worden jonge designers, productontwikkelaars en ingenieurs gestimuleerd nieuwe en betere manieren te vinden om een bepaald probleem op te lossen. De award wil jonge ontwerpers die de problemen van vandaag en morgen oplossen, aanmoedigen en een financiële basis bieden, waarmee ze hun ontwerp verder kunnen ontwikkelen. James Dyson is op zoek naar mensen die niet alleen een briljant idee hebben, maar die ook echt de wens hebben om het te realiseren.

Dit jaar organiseren 22 landen wereldwijd de James Dyson Award. Elke nationale winnaar wint 2,200 euro. De hoofdprijs van 33,500 euro is weggelegd voor één internationale winnaar. De universiteit waar de internationale winnaar studeert, krijgt ook nog eens 5,500 euro.

Over de Benelux jury
Drie juryleden hebben zich over de verschillende projecten van de Nederlandse James Dyson Award gebogen. Erwin van der Zande (Bright), Joris Cavelaars (directeur Nederlandse Orde van Uitvinders) en Olivier de Gruijter (winnaar James Dyson Award 2019).