10 woorden die je niet in vacatures wil zetten

Je kent het vast wel: je leest een vacature en je krijgt er kromme tenen van. Spin in het web hier, passie daar en verderop een ‘geen 9-tot-5-mentaliteit’. Reken maar dat de werkgever die deze woorden in een vacaturetekst gebruikt, minder reacties krijgt dan een vacature met een oprechte en helder geschreven tekst. Hoe schrijf je dan een goede vacature? Voorkom dat je deze jeukwoorden gebruikt en je bent al een heel eind.

Japke-d. Bouma opende het event Emerce Recruitment 2018 met een humoristisch betoog over jeukwoorden die recruiters gebruiken in vacatureteksten. En ja, dat tegenover honderden recruiters en hr-professionals. Ze had iedereen in haar greep. Was het publiek niet aandachtig aan het luisteren, dan waren ze hard aan het lachen om hoe grappig ze de wondere wereld der jeukwoorden beschreef. Het gebruiken van jeukwoorden bleek een bekend en erkend probleem. Waarom doen we er dan niet met z’n allen wat aan? In dit artikel deel ik graag de visie van Japke-d. Er zal bij mij vast nog wel eens een ‘jeukwoord’ tussendoor glippen, maar het heeft me zeker wel aan het denken gezet.

Waarom zie je deze woorden nog zo veel?

Het leek erop dat iedereen in de zaal (en jij waarschijnlijk ook!) het met Japke-d. eens was dat de 10 woorden hieronder tenenkrommend zijn. Maar waarom zie je ze dan nog zoveel voorbij komen in vacatures? Volgens Japke-d. zijn er drie redenen:

1. Als mensen zich gewichtiger willen voordoen

Je lijkt natuurlijk heel belangrijk als je zulke gewichtige woorden en moeilijke metaforen gebruikt.

2. Als mensen niet precies weten hoe het zit

Ja, gebruik dan vooral een combinatie van gekke vage woorden, die eigenlijk nog steeds niet zeggen wat je bedoelt.

3. Als ze liegen of de waarheid willen verbloemen

Waarom zou je het mooier maken dan het is? De persoon die je aanneemt, komt toch wel achter de waarheid en zal zich juist sneller bedrogen voelen.

Performance expert & andere vage functietitels

Japke-d. begint enthousiast te vertellen over hoe zij een tijd terug in contact kwam met het WNF, omdat zij een Chapter Lead Creative Content zochten (en deze niet konden vinden). Haar eerste stap: uitvogelen wie en wat ze precies zoeken. Een Chapter Lead… is dat een baas van een motorclub? Toen ze aan de zaal vroeg of iemand wist wat het betekent, bleef het verdacht stil. Het antwoord? Een meewerkend voorman. Een coördinator creatieve content. Iemand die zorgt voor leuke tekstjes en filmpjes. Waarom moeilijk doen als het makkelijk kan?

Zo ook de functietitel performance expert. Wat is dat nou eigenlijk? ‘Performance’ betekent letterlijk resultaten. Behaalt niet iedereen resultaten? En wat moet je ervoor doen? Gewoon dingen? Dit is een typisch voorbeeld van een verbloem-functietitel: een functie een fancy naam geven. Het lijkt een roos, terwijl het een paardebloem is.

Nog een mooi voorbeeld

Een vacature voor een Product Owner die ze voorbij zag komen bij Wolters Kluwer. “In de vacature stond: als product owner ben je eigenaar van het product ‘succes’. Heet het product succes? Het product stond er niet bij. Wat moet de product owner dan ownen? Tja, kan gebeuren, dat je als recruiter een vacature schrijft en vergeet te vertellen wat de functie inhoudt. Toen ik belde, bleek hij of zij eigenaar te worden van het productsucces. Je wordt dus verantwoordelijk voor het succes van het product? Na nog meer door te vragen, bleek dat hij/zij verantwoordelijk is voor het ontwikkelen van de product roadmap en de releasekalender. Oftewel: je bedenkt hoe het product beter kan en je maakt een takenlijstje.”

Dynamische disruptor & nieuwe uitdagingen

Er zijn bedrijven die zich dynamische disruptors noemen. Japke-d. grapt dat dit ‘terminators’ zijn die alles opblazen. Overdreven natuurlijk, maar ik vind dat ze een punt heeft. Neem het woord ‘dynamisch’. Een woord waarbij je denkt: wat wil je nou eigenlijk zeggen? Japke-d. omschreef het zo: “Dynamiek is beweging. Dus iedereen in het bedrijf beweegt lekker veel? Trap op, trap af? Een feest van beweging! We kunnen ontcijferen dat dynamische disruptor betekent dat het bedrijf succesvol is en hard groeit. Maar… zeg dat dan ook gewoon?”

En zo ook het begrip ‘nieuwe uitdaging’. Vraag je in je vacaturetekst of iemand de uitdaging aan durft te gaan? Dan vraag je eigenlijk gewoon of iemand zijn hoofd in de shit wil steken en je probleem wil oplossen. Een uitdaging ís een probleem. Net als dat werkzoekenden vaak zeggen dat ze een nieuwe uitdaging zoeken. Dit betekent volgens Japke-d. dat je gewoon keihard ontslagen bent.

Top 10 jeukwoorden

Maar wat is nou echt de definitieve top 10 volgens Japke-d.? Welke woorden wil je echt niet noemen in je vacaturetekst?

1. Agile

“Agile werken is populair. Werk jij agile? Agile betekent slagvaardig en wendbaar. Maar als je de hele dag wendbaar en flexibel overal op moet inspringen, word je dan niet zo’n opgeblazen pop die je wel eens naast de snelweg ziet, zo een die alle kanten op beweegt? Moet je dan maar alle veranderingen omarmen? We zouden toch juist standvastig moeten zijn. Hoe ver was de VOC gekomen als ze met alle winden mee waren gewaaid? Noem het gewoon efficiënt werken.”

2. De professional

“De professional. Ben ik – en jij – een professional? Wanneer ben je een professional? Als je veel ervaring hebt? Maar wat zijn dan young professionals? Zijn er dan ook old professionals? Is het om onderscheid te maken met klungels, amateurs? Of ben je het alleen als je professioneel doet? Het ergste is dat het in het Engels is. In meer sectoren wordt in het Engels gepraat, maar recruiters zijn wel heel erg hoor. Recruitment is toch ook gewoon werving. Human resources is toch ook gewoon personeelszaken.

En wat met referral recruitment en creative sourcing? Talks zijn weer iets anders dan sessies? Wordt er daar dan alleen maar gepraat? Meeten is de vervanging van ontmoeten. Purpose spreekt de gemiddelde Nederlander uit als ‘purpus’. Het is gewoon een doel, sodemieter op. Waarom zou je een Engels woord gebruiken als er ook een goed Nederlands woord voor is? Sommige mensen vinden het een verrijking van de taal, maar ik vind het een verdringing.”

3. Geen 9-tot-5-mentaliteit

“Wil je dat je kandidaten geen 9-tot-5-mentaliteit hebben? Het is toch juist handig als hij of zij er tussen 9 en 5 is? De meeste collega’s zijn er dan ook. Wat heb je aan iemand met een mentaliteit om van 1 tot 5 uur ’s nachts te werken? Of van 10 uur ’s ochtends tot 3 uur ’s middags? Of bedoel je gewoon dat je wil dat mensen niet zeuren over overwerken?”

4. Uit je comfortzone

“Ik zie vaak in vacatures staan dat je uit je comfortzone moet durven te stappen. Dan denk ik: doe het lekker zelf. Daar is toch nooit iemand gelukkig van geworden. Waarom zou je? Presteer je dan beter? Als je je bureau in het clubhuis van de Hells Angels zet? Of als je doet wat je niet leuk vindt of waar je niet goed in bent? Dan hoor ik wel eens als reactie: maar als je in je comfortzone blijft, wordt het zo comfortabel dat het gaat knellen. Nou, nee. Als het gaat knellen, is het je comfortzone niet meer. Dan ben je er al uit. Help mensen liever weer in hun comfortzone!”

5. Hands-onmentaliteit

“Hands-onmentaliteit? Liever hands-off, jongens! Hier wordt over gesproken alsof het een goede eigenschap is. Maar wat is het dan precies? Lijkt mij niet heel prettig als iemand met je tengels aan je zit.”

6. Passie

“Passie. Ik dacht en hoopte dat dit woord al verleden tijd was. Het hebben van een passie klinkt meer als een fetisj. Heb jij passie voor matrixsturing? Passie voor focus? Doodvermoeiend, toch? Je bent toch niet in opperste staat van opwinding. Met een doos tissues. Passie is toch privé? Wat is er mis met gewoon zeggen dat je iets leuk of interessant vindt?”

7. Spin in het web

“Spin in het web. Wat is dit eigenlijk voor sadisme? Wil je een web bouwen om je collega’s uit te zuigen? Dit is toch geen goede metafoor. Wat betekent het?”

8. Prestatiegericht, gedreven en pro-actief

“Je bent prestatiegericht, gedreven en pro-actief. In wat? Ligt er maar net aan wat de prestatie is. En is het niet belangrijker dat prestaties gehaald worden, dan dat ze er gericht op zijn? En is pro-actief niet gewoon alles voor je beurt doen en zeggen? Overleg het liever even. Wat bedoel je dan, een alleskunner? Die bestaan niet.”

9. Snel schakelen

“Snel schakelen. Is dat wel handig? Je kunt beter op het juiste moment schakelen, toch? Misschien is het wel niet nodig om snel te schakelen en kun je beter zuinig en efficiënt schakelen.”

10. DNA

“Het zou volgens je nieuwe werkgever maar in je DNA moeten zitten: doorpakken, aanjagen, afspraak is afspraak. Dat kun je toch niet in je DNA hebben? Ik heb een winnaarsmentaliteit en sportiviteit in mijn DNA, maar ik sta hier te praten op een event en ben geen topsporter. En sowieso, als iets in je DNA zit, probeer dat er maar eens uit te krijgen. Afspraak is afspraak betekent bijvoorbeeld dat je nooit flexibel kan zijn.”

Wat dan wel?

Je kunt nu denken: wat is er nou mis mee? Laat mensen praten. Zo heet het nou eenmaal. Maar de grote vraag is: waarom? Hou jezelf en je toekomstige collega niet voor de gek. De conclusie van Japke-d. is duidelijk: zeg gewoon wat je écht bedoelt en verzin er geen vage namen of Engelse begrippen voor. Kort maar krachtige jip-en-janneketaal is key (pun intended).

Wat vind jij? Ben jij het eens met de visie van Japke-d.? Heeft het je aan het denken gezet? Ik zou het leuk vinden als je het deelt in een reactie.