De toekomst van social media: chatbots, kunstmatige intelligentie & meer

Social media zijn in haar huidige vorm nu ruim tien jaar een begrip. In het begin was het een stormachtige revolutie met ontwrichting in vrijwel iedere branche. Steeds meer bedrijven hebben social begrepen en maken op verschillende manieren gebruik van de kracht ervan. Daarom is het nu steeds meer een vast onderdeel van de bedrijfsstrategie. Ik ben niet helderziend en ik kan de toekomst van social media niet waterdicht voorspellen. Wel kan ik kijken naar het nu, de bestaande trends en ontwikkelingen met je delen en je vertellen in welke richting we ons waarschijnlijk gaan bewegen.

Fragmentatie is het nieuwe normaal

We brengen steeds meer tijd door op social networks, gemiddeld twee uur per dag.

Maar waar de gemiddelde internetgebruiker in 2012 nog slechts op drie verschillende platformen een account had, waren dat er in 2016 maar liefst acht. Die trend zet door.

Het aanbod is groter, maar vooral: we weten steeds beter onze eigen socialmedia-voorkeuren te bevredigen. Een trend die zichtbaar is, is dat we vaker kiezen voor platformen die een niche van doelgroepen bedienen zoals jonge meiden, vrijgezelle jongvolwassenen of gamers. Hieronder leg ik kort zes verschillende platformen uit die inspringen op een bepaalde niche:

1. Musical.ly

Een lip-sync-app die zich vooral focust op jonge meisjes (8 – 16 jaar oud) en onder deze doelgroep dan ook razend populair is.

2. Medium

Een blog-platform waar gebruikers hoogwaardige stukken kunnen lezen en publiceren. Dit platform richt zich op de (jong-)volwassen en zakelijke lezer.

3. Researchgate

Een platform waar wetenschappers elkaar ontmoeten.

4. Lego Life

Een social medium voor kinderen tussen 7 en 12 jaar van de Lego-speelgoedfabrikant.

5. Houseparty

Van de makers van Meerkat, het geeft je de mogelijkheid om met acht vrienden tegelijk te videochatten. Tieners maken er veel gebruik van.

6. Twitch.tv

Een streamingdienst voor gamers. Hier kunnen gebruikers topspelers van hun favoriete game live bekijken en met anderen chatten.

Deze ontwikkeling van fragmentation maakt het soms makkelijker om bepaalde doelgroepen (gebaseerd op bijvoorbeeld interesses of leeftijd) te bereiken. Jongeren zijn echter ook geneigd razendsnel van platform te switchen, zodra het niet meer hot is. We zien dan bijvoorbeeld dat steeds meer jongeren kiezen voor de, al dan niet deels, afgesloten (van ouders en familie) van messaging apps zoals Snapchat, Houseparty en Kik. ..bruggetje naar volgende alinea.. 😉

Social messaging als nieuwe uitvalsbasis

Social messaging is momenteel populairder dan ooit, en niet alleen onder jongeren. Uit een recent GWI-rapport blijkt ook dat steeds meer mensen persoonlijke zaken minder snel op publieke accounts plaatsen, zoals op bijvoorbeeld Facebook en Twitter. Ze kiezen voor de beslotenheid van diensten als WhatsApp, Facebook Messenger, Kik en Telegram.

Een overload aan vage kennissen op de traditionele sociale netwerken en de behoefte aan privacy hebben ervoor gezorgd dat grootste vier messaging apps nu meer maandelijkse gebruikers hebben dan de grootste vier sociale netwerken. Maar messaging wordt steeds vaker gebruikt voor andere doeleinden dan enkel te chatten met vrienden. Zo wordt er op messaging-apps interactie met merken aangegaan, nemen we informatie tot ons en laten ons informeren over producten.

​Users are becoming less and less likely to share personal updates on​ ​some of the bigger networks. Messaging apps have been a big beneficiary of this, ​with users taking advantage of the smaller and more regulated​ ​audiences they offer. – GlobalWebIndex Report 2017

Deze trend zal denk ik verder doorzetten. Nu de messaging-apps steeds uitgebreider worden en zelfs bepaalde functionaliteiten van de traditionele sociale media vervlechten, voegt het voor de gebruiker uiteindelijk nog meer waarde toe. Socialmedia-bedrijven uit Amerika kijken daarbij natuurlijk naar het bekende Chinese voorbeeld WeChat, waarin heel veel social en app-gerelateerde functionaliteiten zijn samengesmolten.

Zo kunnen gebruikers geld naar elkaar overmaken via WeChat, koop je in het metrostation producten die je afrekent met de app en reserveer je op de Uber-manier een taxichauffeur die je al in WeChat een fooi toezegt. Je kunt via WeChat een afspraak maken met je tandarts en het menu bekijken van het restaurant waar je ’s avonds naartoe gaat. Gebruikers kunnen zich in de app ook inschrijven voor updates van merken, en bedrijven kunnen hun klanten verleiden met productpagina’s en kortingen.

In sommige artikelen over dit fenomeen wordt heel makkelijk gesteld dat Facebook Messenger in de toekomst een kopie wordt van WeChat. Ik weet dat eerlijk gezegd niet. Ik weet wel dat Mark Zuckerberg goed naar WeChat heeft gekeken, maar het is echt het vergelijken van een appel en een meloen. WeChat heeft al heel wat jaren kunnen groeien in een uniek Chinees klimaat. Dat Messenger, WhatsApp, Telegram en Kik steeds meer functionaliteiten krijgen en daardoor populairder worden, lijkt me helder. Een van die functionaliteiten is de toevoeging en uitbreiding van chatbots.

The rise of chatbots

Je ziet het om je heen, steeds meer ondernemingen kiezen ervoor om chatbots in te zetten. Chatbots zijn slimme stukjes software waarmee je in gesprek kunt gaan. Dat gebeurt vaak binnen messaging-apps​, zoals Facebook Messenger​. Een virtuele digitale butler via text-messaging. Zo kunnen chatbots in de toekomst helpen een vergadering te plannen, het nieuws mededelen, grapjes vertellen, je informatie over films of tv geven, je meterstand doorgeven of helpen met de aankoop van een spijkerbroek of reservering bij een restaurant.

In 2016 en 2017 werden verschillende chatbots gelanceerd. Een aantal voorbeelden:

• Via de Enecobot kunnen klanten hun jaarlijkse meterstanden doorgeven. Probeer ‘m hier uit.
• Met de PayPal-bot kunnen Slack-gebruikers elkaar geld sturen met een commando. De bot is beschikbaar in Slacks’ appstore.
• Booking.com heeft een in-app chatbot, waarmee klanten een hotelkamer kunnen boeken en vragen kunnen stellen over parkeermogelijkheden en uitchecktijden.
• Treintje is een bot die gemaakt is voor de treinreiziger. Je kunt de chatbot in Facebook Messenger vragen stellen als: “hoe laat moet ik de trein hebben als ik om 14.00 uur in Groningen moet zijn?” Je krijgt dan gelijk antwoord.
• Eva Jinek heeft zelfs haar eigen chatbot op Facebook Messenger. Als je je voorkeuren doorgeeft, krijg je op basis daarvan berichten met video’s, artikelen of nieuws over de tv-show.

Interessante materie dus. En over een paar jaar zou je van de assistent van Facebook, M, het volgende bericht kunnen krijgen:

Je appte vandaag dat je met je vrouw uit eten wilde, zal ik voor jullie restaurant XO reserveren, aangezien jullie daar de vorige keer een 5 sterren-review over op Facebook hebben achtergelaten?

De betere chatbots kunnen uiteindelijk een gepersonaliseerd gesprek met je aangaan, waardoor het lijkt of je praat met een helpdeskmedewerker of verkoper. Maar dan op een schaal die veel groter en goedkoper is dan menselijke bediendes. De beste bots zijn zelflerende systemen die geschreven en gesproken tekst kunnen herkennen en dus steeds slimmer worden.​ ​Zo ver zijn we nog lang niet, maar conversational commerce wordt wel steeds meer volwassen.

Ik verwacht zelfs dat er chatbots komen die socialmedia-content voor jou verzamelen en plaatsen.

• Je was vandaag met met collega’s in Jaarbeurs Utrecht voor de Nationale accountantdagen, zal ik onderstaande 2 foto’s voor je plaatsen op LinkedIn?
• Je stuurde via WhatsApp naar 7 mensen deze grappige video door, zal ik deze op je timeline plaatsen van Facebook?
• Ik herken op de foto die je wilt plaatsen je vriend Ismaël Lotz, zal ik hem taggen in deze foto?
• Je was vandaag op Times square; zal ik een check-in samen met onderstaande video delen op Instagram?
• Je bent nu al de hele middag in de Trouwjurken-Boutique, een moment voor een livestream met vriendinnen?

Dit klinkt heel interessant (en een beetje creepy), maar ik wil nog even expliciet benadrukken: zover zijn we nog lang niet. Het is absoluut nog het prille begin van het chatbottijdperk. Veel van de eerdergenoemde bots zijn niet meer dan een MVP (minimum viable product). Het werkt, maar daar is alles dan ook mee gezegd. Een interessante ontwikkeling voor in de toekomst dus. Maar goed, dit artikel heette dan ook: de toekomst van sociale media. 😉

Hyperpersonalisatie

Zoals je leest; hoe slimmer de algoritmes worden en hoe meer data wij delen, des te meer worden wij op maat bediend. Social media worden daardoor steeds persoonlijker. Steeds meer vervlochten met de fysieke realiteit. Steeds meer ingericht op jouw voorkeuren en de bestaande context. Wat je voorgeschoteld krijgt wordt steeds meer informatie die bij jou past, waar jij op dat moment, op die plek behoefte aan hebt.

Er komen steeds slimmere algoritmes op je telefoon. Algoritmes die net zo goed zijn in het herkennen van video’s en foto’s als van tekst. Betere algoritmes zorgen voor een betere timeline, newsfeed of hoe je het ook zou willen noemen. Als je op kantoor bent (locatie!) krijg je bijvoorbeeld door contextgevoelige filtering niet die not safe for work-video op Facebook te zien. Het algoritme weet dat je wel van extreme sports houdt, maar nooit de #fail-video’s aanklikt. Die krijg je dan ook niet te zien in je newsfeed.

Over beeldherkenning gesproken… Het lijkt mij in de lijn van slimme algoritmes waarschijnlijk dat je in de toekomst, op basis van foto’s die jij verzameld hebt op bijvoorbeeld Pinterest, op maat gegenereerde koopsuggesties te zien krijgt in de advertenties op dat platform. Verzamel je veel little black dresses, dan zijn de advertenties vergelijkbaar. Waarschijnlijk krijg je tegen die tijd op Instagram ook advertenties te zien op basis van de inhoud van de foto’s die jij plaatst op je Instagram (Stories)-feed. Slimme algoritmes zullen immers net zo goed beelden en video’s gaan herkennen, zoals dat ze nu in staat zijn om teksten te analyseren op woorden en inhoud.

In dit hele artikel proef je het al, kunstmatige intelligentie gaat een stevige rol spelen in de social media van de toekomst. Algoritmes zullen net zo goed zijn in het herkennen van foto’s en video’s als nu van tekst. Er zullen steeds meer slimme algoritmes in je telefoon komen. Als je daar behoefte aan hebt, kunnen ze met je meekijken en meedenken. Ik sluit mijn ogen hierbij trouwens niet voor het privacyvraagstuk. We zullen in de toekomst nog alerter moeten zijn op wat bedrijven van ons weten. We zullen ons nog scherper moeten afvragen: al dat gebruikersgemak, efficiëntie en entertainment op maat, wat wil ik daar eigenlijk voor weggeven?

Ik noemde het in mijn vorige artikel al: social commerce wordt steeds meer volwassen. Het wordt bijvoorbeeld steeds gemakkelijker om rechtstreeks op een socialmedia-platform producten of diensten te kopen. En voor de marketeer worden de advertising- en analyticsmogelijkheden steeds uitgebreider en gestroomlijnder. Wel wordt het voor zakelijke gebruikers in de toekomst steeds kostbaarder om publiek te bereiken op social media. Facebook zal nooit een paid-only platform worden, maar wel meer geld gaan willen verdienen op de lock-in die veel bedrijven op dat platform hebben.

Realtime en live content

Op YouTube zijn de afgelopen jaren vele internetcelebrities groot geworden en ontdekt door Hollywood. Vaak met vlogs die periodiek geüpload worden. Maar livestreaming neemt in populariteit toe. Op bijna ieder sociaal netwerk kun je tegenwoordig livestreamen. Facebook live, Instagram, Houseparty, Twitter (Periscope). Het past bij de trend dat social media steeds meer realtime worden. Ik vermoed zelfs dat de Snapchat Spectacles bril (of een variant daarvan) de mogelijkheid gaat krijgen om live te streamen op het platform.

En ik denk dat de grote socialmedia-platformen in grote getale berichten gaan aanbieden waar je (al dan niet betaald) live mee kunt kijken met realtime feeds. Denk daarbij aan (celebrity)vloggers, maar ook livestreaming (via drones) bij nieuwsverslaggeving, sportwedstrijden of andere grootschalige evenementen. Realtime geeft een unieke ervaring en dat weten de grote socialmedia-platformen.

Ook Amazon mengt zich in de strijd voor live content, in 2014 kochten zij Twitch.tv. Dit is een dienst die livestreams van veel verschillende games uitzendt. Kijkers kunnen tijdens de livestream met elkaar chatten. Met meer dan 100 miljoen maandelijkse bezoekers is dit een goed voorbeeld van hoe live content in een nichemarkt enorm succesvol kan zijn.

Virtual reality, the new reality?

Bovenstaande sluit mooi aan bij de toekomstige koppeling van social media en virtual reality (VR). In 2014 nam Facebook het bedrijf Oculus VR over voor een twee miljard dollar. Hiermee maakte Facebook duidelijk dat zij serieus werk willen maken van virtual reality. Ook YouTube (Google cardboard) doet een duit in de zak met haar app YouTube VR. Virtual reality heeft de potentie om de nieuwe ontmoetingsplek te worden voor mensen met dezelfde interesses, maar ook een verzamelplek voor velen. Social + Virtual is logisch.

Facebook en YouTube hebben de beste kaarten. Over een paar jaar kun je denk ik via deze twee aanbieders (realtime) concerten en sportevenementen bezoeken met een VR-bril op je neus. Live aanwezig zijn bij een concert van Jay-Z, een lezing bijwonen van Richard Branson of vanuit verschillende perspectieven de kraker Barcelona – Real Madrid bekijken. Ook worden social media meer en meer een plek om in VR:

• elkaar te ontmoeten als virtuele avatar
• samen spelletjes te spelen, denk aan pingpong
• samen creatief te zijn, zoals bij de VR Tilt brush
• samen in VR te kijken naar films
• samen te gillen in zombie-shooters of virtuele attractieparken

Zover is het nog niet, maar dat is wel de logische koers.

Socialmedia-overlap

Social media gaan steeds meer op elkaar lijken en ‘beter goed gejat dan slecht bedacht’, die ontwikkeling zet door. Facebook begeeft zich bijvoorbeeld nu al vaak op terreinen waar het zich niet eerder begaf. Zo gaat het met Facebook Workplace de directe concurrentie aan met Slack. Ook is de blauwe reus uit Mountain View bezig om met LinkedIn te concurreren, want Facebook gaat de mogelijkheid bieden om vacatures te posten. Maar ook andere apps gaan steeds meer op elkaar lijken; foto’s, video’s, livestreams, hashtags, maskers en stickers om maar iets te noemen.

Het bekende voorbeeld is ‘mijn verhaal’ van Snapchat. Eén van de unieke aspecten en een reden waarom het platform zo snel zo groot heeft kunnen worden. Sinds Facebook Snapchat niet over heeft kunnen nemen in 2013, doet het er alles aan om de app te kopiëren. Instagrams ‘stories’ functionaliteit is letterlijk een 1-op-1 kopie van Snapchats ‘mijn verhaal’ en sinds kort heeft zelfs WhatsApp deze functie.

Facebook wil trouwens met MarketPlace de concurrentie aangaan met veilingwebsites als Ebay en Marktplaats. Dit is een logische stap, want 84 procent van de smartphone-gebruikers in de Verenigde Staten gebruikt hun smartphone voor het online vergelijken van producten.

Social media: het landschap verandert

Bedankt voor het lezen van dit artikel en mooi dat je zover bent gekomen. Samenvattend zien we in de toekomst van social media dus meer messaging, slimmere algoritmes die meer snappen wie je bent, wat je aan het doen bent en waar je potentiële behoeftes liggen. Meer context, meer real time, dichterbij en meer op maat gemaakt. De virtuele en de echte wereld zullen meer vervlechten: je smartphone-scherm wordt nog meer jouw directe kijk in de wereld en daarbij je eigen (realtime) podium om te laten zien wie jij bent en wat je aan het doen bent. Over een paar jaar is het ook lastig te bepalen of je nou in gesprek bent met een echt persoon of een chatbot. In virtual reality liggen ook interessante mogelijkheden.

Al met al is het socialmedia-landschap aan het veranderen, zoals het altijd al aan verandering onderhevig is geweest. In mijn optiek zijn dit de grootste ontwikkelingen die momenteel spelen. Zie jij het anders? Laat het weten in de reacties, ik ben erg benieuwd naar jouw visie!