Intrinsiek motiveren: de 3 geheimen van Serious Request

‘Laat ze niet stikken’, ‘Keep them going’, ‘Let’s hear it for the Babies’. Het maakt eigenlijk niet uit wat het doel is. Ieder jaar zorgt 3FM ervoor dat we massaal geld doneren en zelf in beweging komen om geld in te zamelen. Maar hoe krijgen ze dat voor elkaar? Is het ons kerstgevoel waar ze op inspelen? Ongetwijfeld. Maar het echte geheim van hun succes is een verfijnd stukje gedragsbeïnvloeding. Serious Request speelt namelijk op drie manieren in op onze intrinsieke motivatie.

Als communicatieprofessional kun je veel leren van de manier waarop 3FM mensen in actiemodus krijgt. Hoe fijn zou het zijn als je met hetzelfde gemak mensen in beweging krijgt? Wat zou dat betekenen voor de participatie van burgers of klanten? Of de betrokkenheid van jouw collega’s? Nieuwsgierig? Kijk eens naar de drie principes die 3FM gebruikt.

1. Autonomie: ‘Ik bepaal zelf wat ik doe’

Elk jaar is er één gemeenschappelijk doel. Dit jaar helpen we slachtoffers van longontsteking. Verder krijgt iedereen die mee wil doen alle vrijheid om zelf een actie op te zetten: Tijn lakt nagels, Ward zingt Frank Sinatra (zie onderstaande video) en op de St. Josephschool bakken ze pannenkoeken. Het maakt niet uit wat je doet, als het maar bijdraagt aan het gemeenschappelijke doel. 3FM stimuleert mensen op een prettige manier om autonoom te zijn.

Autonomie is een belangrijke voorwaarde voor mensen om intrinsiek gemotiveerd te raken. We vinden het niet prettig als anderen ons vertellen wat we moeten doen. Dat bepalen we het liefst zelf. Serious Request heeft geen voorgeschreven methode, er is geen goed of fout en er is niemand die voor jou bepaalt hoeveel geld je moet ophalen. Dat bepaal je allemaal zelf. En dat motiveert!

2. Competentie: ”Ik kan dit”

Meedoen en bijdragen aan Serious Request is niet moeilijk. Je kunt al helpen door een plaatje aan te vragen of je nagels te laten lakken door Tijn. Het kost je geen zeeën van tijd en hoewel je richting de kerst genoeg werk hebt liggen dat af moet, maak je met alle plezier tijd vrij om iemand te steunen of zelf mee te doen met een actie. En als je de lat zelf wél hoog wilt leggen, dan ga je 24 uur sporten of daag je jezelf uit om naar de Noordkaap te rijden en weer terug. De boodschap die in deze actie zit: doe wat jij kunt. Hiermee speelt de actie in op jouw competenties en jouw zelfvertrouwen.

Jouw motivatie om in actie te komen wordt zwaar beïnvloed door jouw perceptie van de competenties die je hebt: het geloof in eigen kunnen. Serious Request speelt daar slim op in. Mensen die zelf de lat hoog leggen, worden uitgedaagd om er vol voor te gaan en tegelijkertijd wordt de lat voor anderen juist laag gelegd. Je hoeft niet eens zelf iets te doen. Je kunt ook anderen steunen. De drempel om bij te dragen is zelfs zo laag, dat je amper een excuus hebt om geen donatie te geven.

Jouw motivatie om in actie te komen wordt zwaar beïnvloed door jouw perceptie van de competenties die je hebt: het geloof in eigen kunnen.

3. Verbinding: ”Je doet het niet alleen”

Het glazen huis is een magneet voor mensen om naar Breda te komen. De hele stad viert feest en hoewel je normaliter niet naar radio gaat kijken, verdringen mensen zich nu rijen dik rond het huis om een glimp op te vangen van de dj’s en een plaatje aan te vragen. In de rest van het land worden allerlei scholen, kroegen en sportaccommodaties omgedoopt tot minicentra voor Serious Request. En dat allemaal vrijwillig! In deze actie slaagt 3FM er bijzonder goed in om de verbinding tussen mensen te faciliteren.

Je kunt super gemotiveerd zijn, weten hoe het moet, maar alsnog weinig actie ondernemen. Het komt geregeld voor dat je met een goed idee blijft lopen zonder er iets mee te doen. De verbinding die je hebt met je sociale omgeving, bepaalt voor een groot gedeelte of je iets wel of niet doet. Voel je je gesteund door je omgeving? Zijn er anderen die het ook doen of hetzelfde doel voor ogen hebben? Ja? Grote kans dat je al actie hebt ondernomen. Maar als dit niet het geval is, zal het een stuk moeilijker zijn om jezelf echt in beweging te krijgen.

3 eigenschappen van intrinsiek gemotiveerde mensen

Autonomie, verbinding en competentie zijn volgens Edward Deci en Richard Ryan drie natuurlijke basisbehoeften (pdf.) van mensen om intrinsiek gemotiveerd te raken. Volgens hun zelfdeterminatietheorie bepalen deze principes het succes van individuen om doelen te bereiken. Het is opvallend dat ze bij Serious Request op alle drie deze behoeften inspelen.

Extrinsiek vs. intrinsiek motiveren

Je kunt mensen belonen, je kunt een deadline stellen, gebruikmaken van sociale druk (‘anderen doen het ook’) of laten zien wat er gebeurt als mensen niet in actie komen. Dit zijn manieren om mensen extrinsiek te motiveren: door prikkels van buitenaf. In onze communicatie gebruiken we vaak extrinsieke prikkels om anderen in beweging te brengen. Toch is het effect van deze prikkels maar van korte duur. Je kunt mensen een duwtje in de goede richting geven door zo’n impuls, maar de kans dat iemand nogmaals reageert op deze impuls is kleiner. Extrinsiek gemotiveerde mensen houden het over het algemeen veel minder lang vol dan intrinsiek gemotiveerde mensen.

Je kunt super gemotiveerd zijn, weten hoe het moet, maar alsnog weinig actie ondernemen.

Hoe kun jij anderen intrinsiek motiveren?

Misschien heb jij niet zo’n nobel project als 3FM, waarbij niemand het oneens is met het doel dat er gesteld wordt. Misschien geloven mensen in jouw organisatie wel dat ‘participatie’ vooral een abstract woord is waar we vaak over praten, maar wat niet werkt in de praktijk. ”We hebben het al eens geprobeerd, maar het werkt niet”, of: ”Ze willen helemaal niet meedoen.” Het zijn uitspraken die ik helaas nog vaak hoor. Tegelijkertijd zie ik dat in deze organisaties ook bijzonder slecht wordt ingespeeld op intrinsieke motivatie. Mensen mogen meedoen, meebeslissen, meedenken, maar de kaders zijn zo strak, dat niemand zin heeft om zich hierin te mengen.

De kunst van intrinsieke motivatie zit voor een groot gedeelte in het loslaten, zodat mensen autonoom kunnen bijdragen aan een doel. Dat betekent dat je mensen inspireert met een gezamenlijk doel, maar tegelijkertijd de ruimte biedt om de weg daarnaartoe zelf vorm te geven. Je kunt mensen prikkelen door ze bij elkaar te brengen en ze uit te dagen om zelf actie te ondernemen. Belangrijke succesfactor: breng in eerste instantie mensen bij elkaar die er zin in hebben en die graag de handen uit de mouwen steken.

Verlaag drempels en versterk het vertrouwen in eigen kunnen

Als je mensen hebt gevonden die mee wíllen doen, zorg dan dat ze snel in beweging komen. Verlaag drempels, versterk het vertrouwen in eigen kunnen en verleid om een eerste stap te nemen. Je hebt nu een belangrijke stap genomen: mensen zijn al in beweging. Vanuit die eerste ervaring komt vaak een mooie dosis energie vrij.

Je wilt voorkomen dat jouw project een eendagsvlieg wordt. Om motivatie een extra boost te geven, moet je blijven zorgen voor verbinding. Zorg dat de gemotiveerde mensen elkaar inspireren en steunen, creëer genoeg momenten van ontmoeting, en blijf ondertussen anderen op een aansprekende manier uitnodigen om mee te doen. Zo voed je continu de motivatie die mensen vanuit zichzelf hebben.

Als je mensen hebt gevonden die mee wíllen doen, zorg dan dat ze snel in beweging komen. Verlaag drempels, versterk het vertrouwen in eigen kunnen en verleid om een eerste stap te nemen.

Grote uitdagingen zijn vaak het beste op te lossen door klein te denken. De actie van 3FM bestaat uit duizenden miniacties, die samen bijdragen aan een hoger doel. Het gaat organisch en stimuleert zichzelf. Mensen halen veel energie uit de doelen die ze zichzelf stellen en halen. Als je dat weet en erop inspeelt, krijg je veel meer voor elkaar. Ik nodig je uit om daarmee aan te slag te gaan en te ervaren hoeveel energie het geeft om mensen op deze manier te activeren.

Afbeelding intro via 3FM.